Grecko-niemiecka propozycja modernizacji Leopardów 1

Grecja obecnie jest jednym z największych użytkowników czołgów Leopard 1 posiadając na swoim stanie dalej około 500 czołgów Leopard 1A5/GR/V, których zdolności rażenia czołgów podstawowych w przedni pancerz kadłuba i wieży są niewystarczające, a poziom ochrony załogi jest wręcz krytycznie niski. Z propozycją częściowej poprawy tego stanu wyszła firma EODH (we współpracy z niemieckim koncernem KMW oraz hiszpańskim przedsiębiorstwem DUMA) oferując szeroki zakres modernizacji opisywanych pojazdów. Najbardziej widocznym jej elementem jest poprawa ochrony załogi, poprzez montaż na przedzie oraz bokach wieży i kadłuba kostek wybuchowego pancerza reaktywnego. Co ciekawe, są one umieszczone także na stropie wieży, zapewne w celu zwiększenia odporności tego miejsca na ataki np. dronami FPV. Oprócz tego firma deklaruje możliwość przymocowania punktów zaczepienia dla osłony klatkowej, charakterystycznej dla np. pojazdów w wojnie rosyjsko-ukraińskiej. Jako element wspomagający oferowany jest również montaż zagłuszarek.

Montaż dodatkowej osłony powoduje jednak wzrost masy Leoparda 1 o niecałe 2000 kg, tym samym przekładając się na zmniejszenie jego mobilności. Aby temu zaradzić, proponowana jest wymiana przestarzałych cięższych komponentów pojazdu na nowsze i lżejsze rozwiązania połączona z demontażem dotychczasowych pancernych osłon. Zabieg ten ma pozwolić na zaoszczędzenie około 1 tony, zatem wzrost masy nie byłby aż tak duży, chociaż kwestia demontażu dotychczasowych elementów pancerza dodatkowego rodzi wiele wątpliwości. Zważywszy na to, że Leopard 1 na bokach wieży i kadłuba ma bardzo cienki jak na czołg podstawowy pancerz, wybuch kostek ERA po usunięciu osłon dodatkowych może jeszcze bardziej negatywnie wpłynąć na trwałość całej konstrukcji. Drugim sposobem na poradzenie sobie ze zwiększoną masą ma być zastosowanie nowej 1000-konnej jednostki napędowej oraz modyfikacja zawieszenia. Zważywszy jednak na koszty pozyskania nowego silnika, rozwiązanie to budzi sporo pytań natury ekonomicznej.

Siła ognia czołgu miałaby zostać poprawiona dzięki integracji całkiem nowego systemu kierowania ogniem, którego zaawansowanie ma w niektórych aspektach dorównywać lub nawet przewyższać Leopardy 2HEL (kwestia brzmiąca dobrze PR-owo, ale dość kontrowersyjna). W jego skład wejść ma nowy celownik optoelektroniczny działonowego, system automatycznego śledzenia celu, czujnik ugięcia lufy oraz możliwość montażu panoramicznego przyrządu obserwacyjno-celowniczego dowódcy. Hydrauliczne elementy działa oraz wieży miałyby zostać wymienione na elektryczne, co zwiększyłoby bezpieczeństwo załogi oraz ergonomię pracy. Co ciekawe, EODH proponuje poprawę zdolności zwalczania celów mocno opancerzonych przez Leoparda 1A5 dzięki montażowi na czołgu wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych/amunicji krążącej lub integrację lufowych ppk. Na wieży zostałby także dodany bezzałogowy moduł uzbrojenia wyposażony w wielkokalibrowy karabin maszynowy.

Zakres oferowanych prac modernizacyjnych pokazuje bardzo kompleksowe podejście do obecnych bolączek dotyczących Leopardów 1, nawet tych związanych z obecnie jednym z kluczowych problemów, jakim jest coraz większy brak części zamiennych. Wymiana przynajmniej niektórych komponentów na nowe pozwoli ograniczyć występowanie wielu problemów eksploatacyjnych w przyszłości. Co więcej, z racji na współpracę EODH z niemieckim KMW propozycja modernizacji ma łączyć się z wydłużeniem resursów wozów na kolejne 20 lat. Poprawa poziomu ochrony, połączona ze zwiększeniem siły ognia i rozwiązaniem części problemów eksploatacyjnych wydaje się bardzo kuszącym dla Aten rozwiązaniem. Pytanie jednak pozostaje stale takie same, jak w przypadku innych tego typu propozycji, jakie widzieliśmy w ostatnich miesiącach/latach. Czy jest obecnie sens inwestować tak duże środki w te mające kilkadziesiąt lat służby pojazdy?

Co ciekawe, jest to kolejna tego typu propozycja skierowana do greckiej armii. Wcześniej z ofertą modernizacji Leopardów 1 wyszła belgijska firma John Cockerill Company, która proponowała wymianę standardowej wieży Leoparda 1A5 na system Cockerill 3105. Oferta ta ma swoje wady i zalety, które omówiłem w poprzednim tekście poświęconym tej modernizacji. W grudniu zeszłego roku pojawiły się informacje o chęci podjęcia prac na greckich czołgach przez włoski koncern zbrojeniowy Leonardo. Nie poinformowano, jak szeroka jest modernizacja proponowana przez Włochów. Jednak tutaj można przytoczyć ofertę Leonardo dla Brazylii, która miała polegać na wymianie oryginalnej wieży Leoparda 1A5BR na system Hitfact MkII używany w kołowych wozach wsparcia ogniowego Centauro 2. Co ciekawe, został on zademonstrowany niedawno na targach World Defense Show 2024, gdzie został osadzony na tureckim podwoziu.

Leopard 1A5 to ostatni wielkoseryjny wariant czołgu podstawowego Leopard 1. Charakteryzuje się m.in. podwyższonym poziomem opancerzenia z przodu wieży, nowym systemem kierowania ogniem EMES i usprawnionym systemem ochrony załogi przed bronią masowego rażenia. Uzbrojenie główne stanowi gwintowana armata L7A3 kalibru 105 mm z lufą o długości 52 kalibrów. Sprzężono z nią uniwersalny karabin maszynowy MG3 kal. 7,62 mm. Drugi ukm umiejscowiono na stropie wieży. Zamiast MG3 klient mógł wybrać także ukm FN MAG kal. 7,62 mm. Czołg napędza 10-cylindrowy silnik wysokoprężny MTU MB 838 CaM 500 o mocy 830 KM połączony z przekładnią ZF 4 KM 250 o czterech biegach do przodu i dwóch do tyłu. Leopard 1A5 otrzymał możliwość wymiany uzbrojenia głównego na większą armatę gładkolufową kal. 120 mm tożsamą z tą stosowaną w Leopardzie 2, jednak nigdy nie wdrożono takiego wariantu do produkcji.