Eurosatory 2024: Renesans artylerii przeciwlotniczej

Od rozpoczęcia pełnoskalowej wojny na Ukrainie systemy obrony powietrznej bardzo krótkiego zasięgu wykorzystujące do zwalczania zagrożeń uzbrojenie lufowe przeżywają istny renesans. Znaczący wpływ na to miało olbrzymie zintensyfikowanie użycia taniego typu środków napadu powietrznego jak wszelkiego typu bezzałogowe statki powietrzne czy amunicja krążąca. Do ich zwalczania stosowanie drogich pocisków przeciwlotniczych krótkiego zasięgu, nie jest optymalne ekonomicznie. Tutaj pojawiają się tanie środki walki jak pociski przeciwlotnicze bardzo krótkiego zasięgu oraz uzbrojenie artyleryjskie. Wśród nich najbardziej medialny stał się niemieckiej produkcji Flugabwehrkanonenpanzer Gepard, który doprowadził do renesansu tego typu uzbrojenia przeciwlotniczego na świecie. Przyjrzyjmy się zatem, co zaprezentował w tej kwestii niemiecki Rheinmetall na targach Eurosatory 2024.

Zwiedzający jako zdecydowaną nowość mogli zaliczyć pojawienie się „przeciwlotniczego Leoparda 2”, który powstał poprzez połączenie podwozia eks-szwajcarskiego Pz 87 (Leopard 2A4) i systemu przeciwlotniczego bardzo krótkiego zasięgu Skyranger 35. Można niejako określić ten pojazd jako naturalnego spadkobiercę dobrze znanego systemu Gepard, który to wykorzystywał podwozie starszej generacji Leoparda 1. O nim samym jednak powstał oddzielny artykuł, zatem przejdźmy do kolejnej nowości, jaką była premiera przeciwlotniczej odmiany bojowego wozu piechoty KF41 Lynx, którą zapowiedziano niedługo przed samymi targami.

Jak widać na powyższym zdjęciu, powstał on poprzez integrację systemu Skyranger 30 z podwoziem bojowego wozu piechoty KF41 Lynx, na zamówienie Węgier. Uzbrojenie główne stanowi armata rewolwerowa Oerlikon KCA kal. 30 mm zasilana amunicją 30 mm x 173 pozwalająca na skuteczną eliminację celów powietrznych i lądowych na dystansie 3000 metrów, chociaż maksymalna donośność może wynieść 5-8 km. Jej szczytowa szybkostrzelność została określona na 1200 pocisków na minutę, chociaż nominalnie wynosi ona 200. Można z niej strzelać amunicją programowalną. Do zwalczania celów na dalszym dystansie przeznaczone są przeciwlotnicze pociski kierowane bardzo krótkiego zasięgu jak Mistral/Stinger/Chiron umieszczone w czterokomorowej wyrzutni.

Z racji na swoje podwozie pojazd ten może poruszać się z prędkością 70 km/h za sprawą silnika o mocy od 750 do 1140 koni mechanicznych. Poziom ochrony znajdującej się w kadłubie załogi jest skalowalny w zależności od potrzeb zamawiającego. Obok „przeciwlotniczego Rysia” postawiony został wóz wyposażony w identyczny system wieżowy, jednak posadowiony na kołowym transporterze opancerzonym Boxer. Z racji na wykorzystane podwozie zapewnia on załodze solidny poziom ochrony jak na tego typu pojazd. Jednostka napędowa to silnik wysokoprężny MTU 8V 199 TE20 o mocy 710-805 KM w zależności od potrzeb zamawiającego. Pozwala on na rozpędzenie pojazdu do 103 km/h przy zasięgu operacyjnym wynoszącym do 1100 km. Pojazdy w tej konfiguracji będą pozyskiwane przez Niemcy w liczbie 19 sztuk, zaś w prawie opcji zawarto możliwość kupna kolejnych 30 pojazdów przeciwlotniczych. Sam Skyranger 30 staje się coraz bardziej popularną konstrukcją, zatem można spodziewać się kolejnych zamówień na niego.

Ostatnim systemem przeciwlotniczym wykorzystującym uzbrojenie lufowe jaki pojawił się na stoisku niemieckiego Rheinmetalla to znany m.in. ukraińskim przeciwlotnikom samobieżny zestaw Skynex. Został on zaprezentowany w znanej już konfiguracji, gdzie moduł z uzbrojeniem został posadowiony na na podwoziu samochodu ciężarowego RMMV 8x8. System ten pod kątem konstrukcji modułu bojowego to tak naprawdę wspomniany wcześniej Skyranger wyposażony w armatę Oerlikon Revolver Gun Mk3 kal. 35 mm. Oprócz niej w ramach niego wchodzi systemu dowodzenia i kontroli z głowicą optoelektroniczną Skymaster oraz trójwymiarowej stacji radiolokacyjnej X-TAR3D. Armata z szybkostrzelnością teoretyczną 1050 strz./min. może skutecznie zwalczać szerokie spektrum celów w odległości do 4000 metrów. Z kolei radar może wykrywać cele w zależności od ich typu w odległości od 25 do 55 km. Dzięki temu system może skutecznie zwalczać niewielkie cele typu C-RAM (w tym drony, pociski manewrujące czy pociski moździerzowe), zapewniając kompleksową obronę powietrzną bardzo krótkiego zasięgu.

Skynex umożliwia integrację urządzeń radarowych różnych producentów, co podkreśla jego elastyczność dla potencjalnego klienta. System oferuje również dużą swobodę w zakresie efektorów, umożliwiając integrację wielu różnych zaawansowanych rodzajów broni przeciwlotniczej. Jedynym warunkiem jest posiadanie własnej jednostki śledzącej. Oprócz pojedynczych czujników i efektorów, istniejące systemy obrony powietrznej, takie jak rodziny Skyshield i Skyguard, mogą zostać wbudowane w nową architekturę jako jednostki ogniowe. W oddalonym centrum dowodzenia i kierowania ogniem rozpoznana sytuacja powietrzna jest przedstawiana na mapie wraz z czujnikami i efektorami rozmieszczonymi w terenie, co upraszcza przydzielanie celów dla środków obrony przeciwlotniczej podłączonych do systemu.

Podsumowując, niemiecki koncern Rheinmetall coraz mocniej stawia na segment artyleryjsko-rakietowych systemów obrony powietrznej, który przez wojnę na Ukrainie przeżywa swój renesans. Modułowa konstrukcja, możliwość dostosowania do wielu typów nośników oraz wysokie parametry taktyczno-techniczne przedstawiane we wspomnianych zestawach mogą stać się kluczowe w przyciąganiu klientów, którzy dotychczas nie posiadali tego typu systemów. Mogą one być także ciekawą opcją dla krajów, które wykorzystywały podobne zestawy, ale o rodowodzie poradzieckim jak ZSU-23-4 Szyłka, czy 2K22 Tunguska. Czy powtórzą one sukces Geparda? Czas pokaże.