USA chce by porozumienie między Iranem i Arabią Saudyjską doprowadziło do końca wojny w Jemenie

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

"To, co nas interesuje, to zakończenie wojny w Jemenie i zapewnienie, by Arabia Saudyjska mogła się bronić przed atakami inspirowanymi, finansowanymi przez reżim w Teheranie (...) Jeśli koniec końców to porozumienie może zostać podtrzymane i wojna w Jemenie będzie w stanie się skończyć, a Arabia Saudyjska nie będzie musiała stale bronić się przed atakami ze strony Hutich, którzy są finansowani i wspierani przez Iran, przyjmiemy to z zadowoleniem" - powiedział Kirby.

Skomentował w ten sposób ogłoszone w piątek porozumienie dwóch bliskowschodnich rywali na temat odnowienia stosunków dyplomatycznych zerwanych w 2016 r. Pytany o znaczenie roli Chin jako pośrednika rozmów między Teheranem i Rijadem, Kirby stwierdził, że do porozumienia nie doszło "tylko dlatego, że Pekin zaprosił Iran do rozmów", ale z uwagi na "zewnętrzną i wewnętrzną" presję na reżim.

Trwająca od 2014 r. wojna domowa w Jemenie jest jednym z pól wieloletniej rywalizacji między Iranem i Arabią Saudyjską, zaś wspierani przez Iran szyiccy rebelianci z ruchu Huti wielokrotnie przeprowadzali ataki na terytorium Arabii. Intensywność walk w Jemenie obniżyła się od zawarcia w kwietniu 2021 r. tymczasowego rozejmu. W wojnie zginęło już ponad 150 tys. osób; konflikt wywołał też jeden z największych obecnie kryzysów humanitarnych na świecie.

Pytany w piątek o komentarz do sprawy prezydent USA Joe Biden odrzekł, że "im lepsze relacje między Izraelem i jego arabskimi sąsiadami, tym lepiej dla wszystkich". Kirby wcześniej ocenił, że nie jest jasne, czy porozumienie na linii Iran-Arabia Saudyjska będzie miało wpływ na normalizację stosunków między Arabią i Izraelem.

Według doniesień "Wall Street Journal" Arabia Saudyjska domaga się od Waszyngtonu gwarancji bezpieczeństwa oraz pomocy w rozwoju cywilnej energetyki jądrowej jako warunku formalnego nawiązania relacji dyplomatycznych z Izraelem. Pytany o to Kirby nie potwierdził tych doniesień, ale zaznaczył, że USA w dalszym ciągu zależy na normalizacji stosunków Izraela z państwami arabskimi.

Iran i Arabia Saudyjska porozumiały się w sprawie wznowienia stosunków dyplomatycznych

W wyniku rozmów przeprowadzonych w stolicy Chin Pekinie Iran i Arabia Saudyjska porozumiały się w sprawie wznowienia stosunków dyplomatycznych, zerwanych w 2016 roku, a także ponownego otwarcia ambasad obu państw w Teheranie i Rijadzie - powiadomiła w piątek agencja Reutera za irańskimi i saudyjskimi państwowymi mediami.

Oba państwa potwierdziły, że będą respektować suwerenność i integralność terytorialną swoich krajów, powstrzymają się od ingerencji w wewnętrzne sprawy drugiej strony, a także przywrócą obowiązywanie szeregu dwustronnych porozumień, w szczególności umowy o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa z 2001 roku oraz umowy o stosunkach gospodarczych, handlowych i inwestycyjnych z 1998 roku. Ambasady w Rijadzie i Teheranie powinny wznowić działalność w ciągu dwóch miesięcy.

Jak poinformowała agencja AP, w najbliższym czasie ma dojść do spotkania szefów irańskiej i saudyjskiej dyplomacji. Ministrowie ustalą warunki objęcia misji dyplomatycznych przez ambasadorów obu państw.

Władze w Teheranie i Rijadzie podziękowały Chinom za wysiłki na rzecz normalizacji irańsko-saudyjskich relacji, a także Irakowi i Omanowi za zorganizowanie w tych krajach w latach 2021-22 negocjacji pomiędzy skonfliktowanymi państwami.

Arabia Saudyjska zerwała stosunki dyplomatyczne z Iranem po atakach na swoją ambasadę w Teheranie i konsulat w Meszhedzie w styczniu 2016 roku. Napaści dokonały grupy osób protestujących przeciwko przeprowadzonej przez władze w Rijadzie egzekucji 47 osób, w tym szyickiego duchownego Nimra al-Nimra.

W kolejnych latach sunnicka Arabia Saudyjska i szyicki Iran rywalizowały ze sobą m.in. podczas wojen domowych w Jemenie i Syrii, w których wsparły przeciwne strony konfliktu - przypomniał Reuters.