Kontrakt na radary Liwiec zrealizowany. Co dalej?

Przekazanie ostatniego, zamówionego Radiolokacyjnego Zestawu Rozpoznania Artyleryjskiego LIWIEC (RZRS) i zwiększenie ich liczby do dziesięciu w Wojskach Rakietowych i Artylerii wcale nie musi oznaczać, że zaspokojono tym samym potrzeby polskich sił zbrojnych. Mówimy bowiem o radarze, który nie tylko znacząco zwiększa możliwości własnych systemów artyleryjskich (poprawiając ich celność i wskazując cele) ale również zapewnia bezpieczeństwo własnych jednostek na obszarze bezpośrednio sąsiadującym z przeciwnikiem.

LIWIEC pozwala bowiem na w pełni automatyczne i szybkie wykrywania stanowisk artylerii lufowej i rakietowej przeciwnika, jak również na korygowanie ognia własnych środków ogniowych poprzez śledzenie toru lotów własnych pocisków. Jest to także system przydatny w czasie pokoju i może być wykorzystywanych do ochrony krytycznej infrastruktury, jak również baz wojskowych w czasie misji zagranicznych. To właśnie z tego powodu RZRS LIWIEC przeszedł już chrzest bojowy zabezpieczając działania polskich żołnierzy w Afganistanie.

Wszystko to przy zagwarantowaniu żywotności systemu, co osiągnięto poprzez jego wysoką mobilność (czas rozwinięcia i zwinięcia jest mniejszy niż 10 minut), jak również odporność radaru na czynniki środowiskowe i przeciwdziałanie przeciwnika – w tym przede wszystkim jego pasywnych i aktywnych systemów walki elektronicznej. Ważna jest przy tym także skuteczność, ponieważ jeden zestaw LIWIEC dostarcza danych z rozpoznania obszaru o rozmiarach ponad tysiąca kilometrów kwadratowych (mając zasięg do 80 km).

Doceniając możliwości LIWCA wojsko bardzo intensywnie trenuje jego wykorzystanie np. we współdziałania z armatohaubicami KRAB i z wykorzystaniem Zestawu Kierowania Ogniem TOPAZ oraz Radioteodolitowego Systemu Sondażu Atmosfery BAR. Ćwiczenie tego rodzaju przeprowadzono np. w maju 2018 r. z amunicją bojową w 11. Mazurskim Pułku Artylerii na poligonie Ośrodka Szkolenia Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu.

System LIWIEC został zaprojektowany w latach 2002-2006 w Przemysłowym Instytucie Telekomunikacji (obecnie PIT‑RADWAR). Po zakończeniu z powodzeniem w 2006 roku badań prototypu wojska zamówiło partię próbną, w ramach której dostarczono do 2010 roku trzy zestawy PZRA. To właśnie jeden z nich w latach 2010-2012 roku pełnił służbę w polskiej bazie w prowincji Ghazni w Afganistanie. Zestaw LIWIEC został również wykorzystany w 2016 roku do zabezpieczenia  szczytu NATO w Warszawie oraz Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.

PIT-RADWAR cały czas pracuje nad rozwijaniem swojego radaru wprowadzając w nowych egzemplarzach m.in. przenośne stanowiska operatorskie (umożliwiające zdalne sterowanie funkcjami stacji) i zmiany do oprogramowania (poprawiające parametry taktyczno-techniczne radaru) oraz zastępując analogowe tory nadawczo-odbiorcze nowoczesnymi rozwiązaniami wykorzystującymi techniki cyfrowe.

Jedną z najważniejszych zmian ma być jednak wprowadzenie w przyszłości aktywnych anten ścianowych AESA (na bazie doświadczeń z realizacji programu BYSTRA) oraz dalsze zwiększenie zakresu wykorzystania technologii cyfrowych i programowych w torach nadawczo-odbiorczych. To właśnie dzięki temu nowe zestawy LIWIEC będą najprawdopodobniej dalej zamawiane zwiększając celność takich systemów artyleryjskich jak KRAB, RAK, HOMAR czy LANGUSTA.

Dodatkowo mogą być one wykorzystane również jako bardzo dobre źródło informacji o np. niewielkich obiektach powietrznych (drony) czy naziemnych obiektach (nieruchomych i stałych). W ten sposób zwiększa się świadomość sytuacyjną i udokładnia rozpoznany obraz sytuacji taktycznej.