„Sojusznicze Zdecydowanie 2022”: Wielkie zgrupowanie Rosji na Białorusi [ANALIZA]

Kryzys ukraiński - raport specjalny Defence24.pl

Sojusznicze zgrupowanie operacyjne ćwiczyć będzie obronę, a następnie kontratak – faza aktywna odbędzie się na poligonach Obóz-Leśniowski, Hoża, Osipowicze, Brześć, Domanowo oraz na wybranych odcinkach terenowych, a także na lotniskach Baranowicze (61. Baza Lotnictwa Myśliwskiego), Lida (116. Gwardyjska Baza Lotnictwa Szturmowego), Moczuliszcze (50. Mieszana Baza Lotnicza) oraz Łuniniec, gdzie na bazie lotniska rozwinięto dużą bazę polową.

Bezpośrednimi celami ćwiczeń jest zwiększenie interoperacyjności wojsk sojuszniczych, przetestowanie w praktyce strategicznego przerzutu sił z Dalekiego Wschodu i wschodniej Syberii (a więc realne wzmocnienie sił zachodniego, południowego i centralnego okręgów wojskowych na „ukraińskiej" flance), przetestowanie białoruskiego systemu transportowo-logistycznego, czy rozwinięcie zintegrowanego systemu obrony przeciwlotniczej (systemy S-300 i S-400 oraz środki radiotechniczne).     

Obecną koncentracje sił i środków na Białorusi należy postrzegać dwojako, w dwóch aspektach wojskowy – pierwszy, jako siły konieczne do przeprowadzenia w nowej, niespotykanej skali ćwiczeń bilateralnych, w ramach Państwa Związkowego, ćwiczeń wojskowych Regionalnej Grupy Wojsk (Sił), drugim, jako siły demonstracyjne/ofensywne, koncentrowane w ramach potencjalnego (ewentualnego) zgrupowania uderzeniowego, na północnej flance Ukrainy.

Kiedy w styczniu zaczęto przerzucać eszelony kolejowe z Wschodniego OW od razu wychwycono, że eszelony te jadą nie tylko na poligony anonsowane jako miejsce ćwiczeń, ale również na południową granicę Białorusi, z Ukrainą. W szerokim pasie od Brześcia po Homel, w obwodzie brzeskim i homelskim, powstało kilka dużych baz polowych, gdzie skoncentrowano duże siły i środki, przy czym nie ma tam żadnych aktywnych poligonów. Obwód homelski nie był nawet wspomniany przy oficjalnej charakterystyce ćwiczeń „Sojusznicze Zdecydowanie-22" (zadań i miejsc) ma natomiast wszelkie cechy idealnego miejsca do koncentracji sił i środków, które mogłyby uderzyć synergicznie, po obu stronach Dniepru, na Kijów.

Rosyjsko-białoruskie ćwiczenia dwustronne „Sojusznicze Zdecydowanie-2022" przykuwają uwagę swoim niespotykanym dotąd rozmachem. Bez względu na to jaki jest ich rzeczywisty cel/cele – demonstracja rosyjskiej siły, zgrywanie sił sojuszniczych Państwa Związkowego (ZBIR-u) w ramach Regionalnej Grupy Wojsk (Sił), czy budowanie potencjału uderzeniowego na północnej, ukraińskiej flance – muszą być dokładnie monitorowane i poddane potem krytycznej analizie.

Rosyjsko-białoruskie ćwiczenia dwustronne „Sojusznicze Zdecydowanie 2022" mają charakter bezprecedensowy, bowiem:

• bezprecedensowa jest skala przedsięwzięcia – ogromna ilość żołnierzy i sprzętu (ZT z wszystkich czterech armii okręgu: 5A, 29A, 35A, 36A) i wynikająca z tego gigantyczna operacja logistyczna na terenie całej Białorusi;
• po raz pierwszy ćwiczenia strategiczne prowadzone są zimą;
• siły Wschodniego OW, stanowiące trzon rosyjskiego kontyngentu na Białorusi, będą ćwiczyły na poligonach w Europie (w dodatku poza Rosją) po raz pierwszy;
• dokonano niezwykłego wysiłku logistycznego w ciągu miesiąca przewożąc eszelonami kolejowymi ponad połowę potencjału okręgu, pokonując odległości rzędu 8-9 tys. km;
• są to pierwsze ćwiczenia Sił Zbrojnych Białorusi, w których wezmą one udział – przynajmniej teoretycznie - niemal w całości, w dodatku zimą (ćwiczeń w takiej skali armia białoruska nie przeprowadziła nigdy, także w okresie letnim);
• zaangażowane siły i środki znacząco przekraczają deklarowane, jakoby zgodne z Dokumentem Wiedeńskim OBWE (wg NATO siły rosyjskie na Białorusi szacowane są nawet na 30 tys. żołnierzy);
• jednostki białoruskie po raz pierwszy będą współdziałać ze związkami taktycznymi z Dalekiego Wschodu, z którymi nigdy wcześniej się nie zgrywały (pierwsze wspólne ćwiczenia zgrywające, np. na poligonie brzeskim, zaczęto zaraz po przybyciu rosyjskiego kontyngentu);
• po raz pierwszy na Białorusi rozlokowano, w ramach ćwiczeń, sprzęt o charakterze strategicznym, np. dwa dywizjony przeciwlotnicze S-400 (z osłoną Pancyr-S1), systemy balistyczne Iskander-M, czy zestawy WRE 1RŁ257 Krasucha-4.

Ze składu Wschodniego OW przerzucono na Białoruś jednostki wszystkich armii ogólnowojskowych, w tym m.in. po jednej batalionowej grupie taktycznej (czasami dwóch BGT) z brygad zmechanizowanych (36, 37, 38, 57, 64), pancernej (5), osłony (69), piechoty morskiej (155), des-szt (11) oraz prawdopodobnie dwóch pułków 127 Dywizji (114, 394), ze wsparciem brygad artylerii (165, 200) i rakietowych (103, 107) itd. Do tego należy doliczyć komponent z jednostek specjalnego przeznaczenia, rozpoznawczych i powietrzno-desantowych oraz zabezpieczenia materiałowo-technicznego.

Na Białoruś przybyły nie tylko jednostki Wschodniego OW, ale również z zachodniego, a nawet centralnego OW. Te pierwsze, z racji ogromnych odległości przybywały niemal przez cały styczeń i początek lutego. O skali przemieszczenia może świadczyć fakt, że praktyczny czas przejazdu, potwierdzony źródłowo dla jednego z eszelonów kolejowych (z Kraju Zabajkalskiego do Brześcia), wynosił ok. 11 dni. W lutym zwiększył się ruch kołowy, związany z ćwiczeniami.

Przykładowo 1 lutego kolumna ok. 20 ciężarówek z numeracją 87 regionu na tablicach rejestracyjnych, czyli Centralnego OW, nagrana została na drodze M5 Mińsk-Homel. Z kolei w rejonie Maszuliszcze uchwycono kolumnę z ok. 15 ciężarówek KamAZ, z numeracją 50 regionu, a więc Zachodniego OW. Rzut kołowy przemieszczający się po Białorusi, sądząc po sprzęcie (BTR-82A, Tigr-M, KamAZ/Urał), to są/były kolumny m.in. z brygad „lekkich" - rozpoznawczych lub specjalnego przeznaczenia, np. 45 Brygady Specjalnego Przeznaczenia WDW z Kubinki.

W chwili obecnej trwa II etap ćwiczeń, zakończył się natomiast I etap, czyli rozwinięcie sił i środków. Ilość żołnierzy rosyjskich, przeliczanych zazwyczaj jako umowne batalionowe grupy taktyczne (BGT), jest szacunkowa, oparta na danych OSINT.

Henry Schlottman, jeden z analityków, przedstawił następująco – prawdopodobną - dynamikę narastania rosyjskich sił na Białorusi:

• 23 stycznia – 7 BGT 
• 25 stycznia – 10 BGT
• 27 stycznia – 12 BGT
• 29 stycznia – 15 BGT
• 31 stycznia – 17 BGT
• 2 lutego – 18 BGT
• 4 lutego – 21 BGT

Z owych 21 BGT, na dzień 4 lutego, ekspert ponad połowę umieszczał w obwodzie homelskim, a więc poza obszarem oficjalnym ćwiczeń.

O skali przerzutu, i skali zagrożenia dla ukraińskiej północnej flanki, może świadczyć i ten fakt, że jeśli w chwili obecnej liczba batalionowych grup taktycznych koncentrowanych wzdłuż rosyjsko-ukraińskich granic Ukrainy wynosi ok. 90-100 BGT, to ponad 20 BGT na Białorusi, daje 20-25% całości potencjału ewentualnych sił inwazyjnych SZ FR.

Dzięki pracy innych analityków, bazujących na materiałach wideo np. z TikTok i innych źródeł, możemy oszacować nawet ilości przerzuconego na Białoruś ciężkiego sprzętu. Przykładowo potwierdzono przybycie w południowo-wschodni region Białorusi (rejon Rzeczycy) 2-3 BGT ze składu 5 Brygady Pancernej, a konkretnie co najmniej batalion zmechanizowany na BMP-2 i co najmniej dwa pełne bataliony czołgów (minimum ok. ok. 70-71 czołgów T-72B).

Jeśli chodzi o sprzęt przerzucony na Białoruś, są to:

• z brygad zmechanizowanych i pancernych: czołgi rodziny T-72 i T-80, bojowe wozy piechoty BMP-1/2, uniwersalne gąsienicowe MTLB, samobieżne 2S1, 2S3 i 2S19 Msta-S, rakietowe BM-21 Grad, przeciwlotnicze ZSU-23-4 Szyłka i Strieła-10;
• z brygady piechoty morskiej: czołgi T-80BW, bojowe wozy piechoty BMP-3, transportery MTLB, samobieżne 2S9 Nona-S, przeciwlotnicze Osa-AKM;
• z brygad i dywizji powietrznodesantowych i desantowo-szturmowych: BMD-4M, BTR-MD Rakuszka, 2S9 Nona-S;
• z brygad artylerii: BM-27 Uragan;
• z brygad rakietowych: Iskander-M;
• z brygad rozpoznawczych i specjalnego przeznaczenia: BTR-82A, Tigr-M (też w najnowszej wersji z modułem Arbalet-DM);
• z brygad chemicznych (RChB): wozy rozpoznania skażeń RCHM-6;

Zwraca również uwagę przemieszczony na Białoruś sprzęt inżynieryjno-saperski, w tym zwłaszcza park mostowy. Przykładowo w obwodzie homelskim był to element najnowszego parku mostowego PP-91M/PP-2005 na Kam-AZ-ie, debiutujący niedawno nad Eufratem w Syrii.

Skala przerzutu była bezprecedensowa i ma swoje odbicie w oficjalnych statystykach. Otóż ministerstwo obrony Federacji Rosyjskiej podało oficjalnie w sobotę 11 lutego, w cotygodniowym doniesieniu, że w poprzednim tygodniu użyto do przewozów 5200 wagonów (czyli de facto ponad 100 eszelonów kolejowych), podczas gdy w poprzednich tygodniach liczba ta nie była nigdy większa niż 2600 wagonów w ciągu tygodnia.

W tym samym dniu, przy omawianiu aktywności na białoruskich poligonach, można było dowiedzieć się, co się na nich działo. Co więcej, te lokacje, w których widziano rosyjski sprzęt, w tym te w obwodzie homelskim, określone zostały jako "odcinki terenowe", gdzie aktywne są rosyjskie oddziały w ramach ćwiczeń (włącznie z forsowaniem Prypeci). Pozostaje pytanie: czy odcinki terenowe (rejon Mozyrza, Rzeczycy, Homla itd.) były wcześniej brane pod uwagę w ramach ćwiczeń poza poligonowych, czy też w ten sposób, przynajmniej częściowo, legenduje się nietypową i rozpoznaną dzięki analitykom OSINT, koncentrację sił w południowo-wschodniej Białorusi?

Aneks

Zidentyfikowane na Białorusi elementy związków taktycznych, z rejonem dyslokacji (jeśli znany):

• 16 Brygada Chemiczna (Lesozawodzk)
• 54 Brygada Dowodzenia (Biełogorsk) - Brześć
• 104 Brygada Dowodzenia (Chabarowsk)
• 14 Brygada Specnazu (Chabarowsk)
• 36 Brygada Zmechanizowana (Borzja) - Brześć
• 37 Brygada Zmechanizowana (Kiachta) - Rzeczyca
• 38 Brygada Zmechanizowana (Jekaterynosławka)
• 64 Brygada Zmechanizowana (Kniazie-Wołkonskoje/Chabarowsk) – Mozyrz
• 69 Brygada Osłony (Babstowo) - Mozyrz
• 5 Brygada Pancerna (Ułan-Ude) – Rzeczyca
• 114 Pułk Zmechanizowany (i 394?) 127 Dywizji Zmech (Ussuryjsk)
• 155 Brygada Piechoty Morskiej (Władywostok) - Baranowicze
• 14 Brygada Inżynieryjna (Wjatskoje)
• 101 Brygada MTO (Ussuryjsk)
• 45 Brygada Specnazu WDW (Kubinka)
• 11 Brygada Powietrzno-Szturmowa (Ułan-Ude) - Homel
• 83 Brygada Powietrzno-Szturmowa (Ussuryjsk)???
• 165 Brygada Artylerii (Biełogorsk) – Rzeczyca
• 200 Brygada Artylerii (Gornyj)
• 305 Brygada Artylerii (Ussuryjsk) – Mozyrz
• 338 Brygada Artylerii Rakietowej (Nowosysojewka)
• 103 Brygada Rakietowa (Ułan-Ude) – Osipowicze (dywizjon?)
• 107 Brygada Rakietowa (Birobidżan) – Osipowicze (dywizjon?)
• 1529 Pułk OPL (Kniazie-Wołkonskoje/Chabarowsk) – Łuniniec (dywizjon?)
• 2 dywizjony S-400, 2 dywizjony Pancyr-S
• 217 Pułk 98 Dywizji Pow-Des (Iwanowo) – Brześć
• 234 Pułk 76 Dywizji Des-Szt (Psków)
• 124 batalion pancerny 76 Dywizji Des-Szt (Psków)???
• 137 Pułk 106 Dywizji Pow-Des (Riazań)
• 31 Brygada Des-Szt (Uljanowsk)???
• 12 Su-35S 23 Pułku Myśliwskiego (Komsomolsk-nad-Amurem, lotnisko Dzemgi) - 61. Baza Powietrzna, lotnisko Baranowicze
• 15 Su-25SM 18 Pułku Szturmowego (Kraj Nadmorski, lotnisko Czernihowka) – lotnisko Łuniniec