Rakietowe Orkany do naprawy. Zamiast modernizacji

Orkany to kolejne jednostki pływające Marynarki Wojennej RP, które z powodu braku decyzji MON, zamiast modernizacji lub wymiany na nowe muszą być za duże pieniądze naprawiane, by polscy marynarze mieli w ogóle na czym pływać. Dlatego podobnie jak w przypadku okrętu podwodnego ORP „Orzeł”, Komenda Port Wojennego w Gdyni rozpoczęła postępowanie nr 54/KPW/STO/2020 w sprawie naprawy okrętów rakietowych: ORP „Orkan”, ORP „Piorun” i ORP „Grom”.

W ogłoszeniu, opublikowanym 15 maja 2020 r., poinformowano o zamiarze dokonania na tych trzech jednostkach pływających przeglądów wybranych systemów pokładowych z podziałem na cztery części:

• część I: przegląd roczny oraz sezonowy klimatyzacji na ORP „Piorun” i ORP „Orkan”;
• część II: wykonanie przeglądu systemu monitoringu parametrów pracy siłowni okrętowej na ORP „Grom”;
• część III: wykonanie przeglądu 3-letniego (w tym głównego i pośredniego) wirówek Alfa-Laval MMB305 – 6 szt. na okrętach ORP „Grom”, ORP „Orkan” i ORP „Piorun”;
• część IV: przegląd okrętowego układu produkcji i sterylizacji wody użytkowej (3 komplety) na ORP „Grom”, ORP „Orkan” i ORP „Piorun”.

KPW Gdynia dopuszcza składanie do 22 maja br. ofert częściowych, dlatego dla każdego zadania wyznaczono oddzielny termin realizacji, który jednak w żadnym przypadku nie przekraczał 15 listopada 2020 r.:

• część I: ORP „Orkan” od 14.09.2020 r. do 31.10.2020 r. i ORP „Piorun” od 01.10.2020 r. do 15.11.2020 r.;
• część II: od dnia podpisania umowy do dnia 31.10.2020 r.;
• część III: ORP „Grom” od dnia 01.10.2020 r. do dnia 15.11.2020 r., ORP „Orkan” i ORP „Piorun” od dnia 14.09.2020 r . do dnia 31.10.2020 r.;
• część IV: ORP „Grom” od dnia podpisania umowy do dnia 30.06.2020 r., ORP „Orkan” i ORP „Piorun” od 14.09.2020 r. do 31.10.2020 r.

W Marynarce Wojennej oceniono, że wartość kontraktu (kontraktów) nie przekroczy 422 000 euro, ale w rzeczywistości może się okazać, że jest to budżet niewystarczający. Zgodnie z załącznikiem opublikowanym przez Komendę Portu Wojennego w Gdyni wraz z ogłoszeniem, praktycznie wszystkie przeglądy są bowiem związane z dokonywaniem również napraw w przypadku stwierdzenia jakiś uszkodzeń.

W części I, poza wymianą czynnika chłodzenia i wymianą oleju w sprężarkach układu założono np., że „w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek braków lub uszkodzeń” należy „znaleźć przyczynę oraz uzupełnić ubytki lub wymienić uszkodzone elementy”. Wskazano również na konieczność wymiany (w razie potrzeby) anod, zużytych części amortyzatorów, uszkodzonych połączeń elektrycznych, przycisków, lampek, przełączników jak również na znalezienia przyczyny i wyeliminowania niesprawności sterowników, wszystkich urządzeń bezpieczeństwa, silników sprężarek i modułu sterowania.

Jeszcze trudniejsza sytuacja może być w części II – dotyczącej systemu monitoringu i automatyki siłowni okrętowej. Wstrzymany program modernizacji okrętów typu Orkan zakładał bowiem wymianę silników głównych na tych jednostkach, co oznacza, że ich stan wcześniej oceniono za niezadowalający. W postępowaniu rozpoczętym przez KPW Gdynia zakłada się oczywiście tylko realizację „przeglądu” i to dodatkowo na jednym okręcie (ORP „Grom”). Jednak ten przegląd w przypadku wykrycia niesprawności może być związany również z:

• wymianą wszystkich nieprawidłowo działających urządzeń pomiarowych i sterowników PLC;
• naprawą lub wymianą nieprawidłowo działających „paneli operatorskich MAGELIS (znajdujących się w CSS, ZSD, siłownia nr 1, siłownia nr 2), przenośnej stacji operatorskiej oraz stacji operatorskiej”;
• naprawą lub wymianą nieprawidłowo działających „analizatorów sieci serii PM 500, mierników do zabudowy tablicowej Simex oraz tablicowych mierników temperatury Czaki EMT-100 wchodzących w skład systemu monitoringu”;
• usunięciem wszystkich wykrytych nieprawidłowości okablowania z jego wymianą włącznie (na wskazany typ);
• w razie konieczności usunięcie usterki autonomicznego, bezprzewodowego zasilacza UPS zasilającego stację operatorską lub jego wymienienie na nowy.

Rozszerzony poza standardowy zakres prac „przeglądowych” może być również przegląd główny i pośredni sześciu wirówek Alfa-Laval MMB305 (Cześć III) oraz trzech kompletów okrętowego układu produkcji i sterylizacji wody użytkowej (Część IV). Oczywiście przy dużym szczęściu może się skończyć tylko na „standardowych” kosztach. Jednak w przypadku stwierdzenia niesprawności to Wykonawca ma być odpowiedzialny za ich usunięcie ponosząc jednocześnie dodatkowe koszty.

Jest więc bardzo prawdopodobne, że za zakładany budżet nie uda się znaleźć wykonawcy poszczególnych zadań (szczególnie w części II), jak również w czasie prac zostaną wykryte dodatkowe uszkodzenia, które nie pozwolą uznać Orkanów za w pełni sprawne jednostki pływające. Dodatkowo należy pamiętać, że prace związane z siłownią planuje się jak na razie przeprowadzić tylko na ORP „Grom”, który jest w sumie „najmłodszym” okrętem projektu 660.

Już niedługo należy się więc spodziewać postępowań związanych z układem napędowym dwóch pozostałych Orkanów oraz … okrętowymi systemami walki wszystkich trzech jednostek. Wprowadzenie tych systemów przez specjalistów Marynarki Wojennej RP do programu modernizacji polskich okrętów rakietowych musiało mieć bowiem jakiś powód. Przyczyny te najprawdopodobniej poznamy już niedługo po nowych postępowaniach, jakie będzie musiała przeprowadzić Komenda Portu Wojennego w Gdyni.