Patriot strzeli bez radaru

RIG-360 to system łącza danych pozwalający na przekazywanie informacji z systemu kierowania ogniem do pocisku rakietowego w zestawach obrony powietrznej MIM-104 Patriot. W założeniu RIG-360 jest budowany w celu współpracy z pociskami rodziny PAC-3. Przypomnijmy, że rakiety do systemu obrony powietrznej Patriot z aktywną głowicą radiolokacyjną mogą zwalczać samoloty, pociski balistyczne oraz inne środki napadu powietrznego. Patrioty wykorzystano w boju między innymi na Ukrainie i Bliskim Wschodzie.

RIG-360 może wzmocnić możliwości zestawów Patriot zintegrowanych z systemem zarządzania obroną powietrzną IBCS. Ten ostatni daje bowiem możliwość strzelania do celów, które są obserwowane przez sensory zintegrowane z IBCS, a nie tylko radar danej baterii Patriot. Jednak o ile cele obserwowane w ramach rozpoznanego obrazu sytuacji powietrznej systemu IBCS mogą być wykrywane przez inne sensory (np. radary krótkiego zasięgu Sentinel, w niedalekiej przyszłości także myśliwce F-35), to w obecnej konfiguracji Patriota samo przekazywanie do pocisku wypracowanych przez IBCS danych odbywa się za pośrednictwem radaru kierowania ogniem.

Po wprowadzeniu na wyposażenie systemu RIG-360 możliwe będzie strzelanie pociskami PAC-3 (w tym PAC-3 MSE wykorzystywanych w polskim systemie Wisła) nawet jeśli w pobliżu nie ma żadnego uruchomionego radaru Patriot (czy LTAMDS), oczywiście o ile będzie funkcjonował system IBCS, a dowolny sensor z nim zintegrowany wykryje cel powietrzny.

To w znaczący sposób zwiększy elastyczność funkcjonowania systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Podniesie też jej bezpieczeństwo, bo będzie można w większym stopniu ograniczyć wykorzystanie ciężkich i emitujących znaczne promieniowanie elektromagnetyczne radarów Patriot.

Niedawno Lockheed Martin poinformował o zakończeniu pierwszej z trzech faz prac badawczo-rozwojowych (Engineering and Manufacturing Deployment, EMD). Równolegle budowany jest specjalny zakład do realizacji prac nad systemem RIG-360. Placówka ma zostać ukończona w końcu 2026 roku. RIG-360 początkowo był opracowywany z funduszy własnych Lockheed Martina, ale teraz jest to już program U.S. Army. W maju br. jedna z komórek wojsk lądowych USA odpowiedzialna za pociski rakietowe i ogień połączony (PEO Missiles and Space, Integrated Fires and Mission Command) przyznała zbrojeniowemu gigantowi kontrakt o wartości 117 mln dolarów.

System RIG-360 ma też potencjał rozwojowy. W 2023 r. sprawdzono z wykorzystaniem systemów symulacyjnych możliwość przekazywania informacji nie tylko do pocisków PAC-3, ale też pocisków artylerii rakietowej GMLRS używanych w systemach HIMARS. Amerykańska armia pracuje nad głęboką integracją artylerii polowej i obrony powietrznej, a równolegle zamierza rozbudowywać struktury obrony przeciwlotniczej.

Według Defense News w ciągu ośmiu lat Amerykanie zamierzają sformować trzy dodatkowe bataliony (dywizjony) obrony powietrznej z zestawami Patriot i nowymi radarami LTAMDS (takimi, jakie Polska zamówiła w drugiej fazie programu Wisła), ale też pięć batalionów z zestawami krótkiego zasięgu IFPC, podporządkowanych jednostkom służącym do działań wielodomenowych (Multi-Domain Task Forces, MDTF) i siedem baterii do zwalczania dronów (Counter Unmanned Aerial Systems, C-UAS).

Oprócz tego wyspa Guam ma otrzymać „własny” batalion obrony powietrznej U.S. Army, połączony z różnych systemów zintegrowanych w ramach IBCS (radar LTAMDS już tam rozmieszczono). Oznacza to, że obrona powietrzna, przeciwrakietowa i przeciwdronowa pozostaje priorytetem wojsk lądowych USA, a zdolności w tym zakresie będą rozbudowywane. Pomoże w tym nowa strategia (poprzednią opublikowano w 2019 r.), uwzględniająca także najnowsze obserwacje z wojen na Ukrainie i Bliskim Wschodzie.