Ukraina z produkcją 40 armatohaubic miesięcznie?

Ukraiński przemysł zbrojeniowy w kwietniu 2024 roku miał mieć wydajność na poziomie 10 armatohaubic 2S22 Bohdana miesięcznie. Już we wrześniu pułap ten został zwiększony do 16 dział, zaś w październiku prezydent Ukrainy poinformował o zwiększeniu tempa produkcji Bohdan do 18-20 haubic na miesiąc. Pozwoliło to na zastępowanie z nawiązką strat oraz przezbrajanie kolejnych jednostek w artylerię o większych zdolnościach niż np. ta w standardzie radzieckim lub natowskim z lat 70. i 80. XX wieku.

Niedawno dyrektor wykonawczy ukraińskiej Rady Rusznikarzy Ihor Fedirko w wywiadzie z Radiem NV poinformował , że przemysł produkuje więcej niż wspomniane 18 armatohaubic miesięcznie. rodzi to pytanie, czy oznacza to drugą wartość podaną przez prezydenta Ukrainy (20 dział), czy też jeszcze większą.Fedirko wspomniał, że obecnie podpisany jest kontrakt na trzy lata z jednym z europejskich producentów systemów artyleryjskich na około 115 sztuk, a taką liczbę Ukraina da radę wyprodukować obecnie w zaledwie 2-3 miesiące przy stabilnym finansowaniu i dostawach podwozi. Nawet biorąc poprawkę na wcześniejszy wzrost produkcji, zwiększenie dostaw odkuwek luf (lub ich samych) słowa te wydają się mocno podejrzane.

Ze słów dyrektora miano wyciągnąć wnioski, że obecnie potencjał ukraińskiego przemysłu pozwala na zwiększenie produkcji Bohdan nawet dwu lub trzy krotnie, zatem mowa byłaby tu 36/40 lub nawet 60 armatohaubicach miesięcznie. Wartości te wydaję się wręcz nierealne, zważywszy na to, jak dużym problemem producentów artylerii jest dostępność odkuwek do luf lub wytwarzanie wyspecjalizowanych podwozi. Tym samym słowa o produkcji około 115 systemów artyleryjskich w 2-3 miesiące nie odnoszą się do stanu obecnego, ale raczej potencjalnego (który brzmi jak marzenie, a te zazwyczaj się nie materializują). Przy okazji wskazują, że Ukrainie luf do produkcji artylerii nie brakuje.

Jednym z głównych problemów w zwiększaniu produkcji Bohdan ma być brak odpowiedniej liczby podwozi (o czym wspominano już w 2023 roku). Obecnie są one produkowane na bazie Tatry Phoenix (wersja 4.0) oraz możliwe, że jeszcze Tatry T815-7T3RC1 (wersja 3.0). Czas oczekiwania na drugi z wymienionych nośników (zapewne z racji na fakt dostarczania jej z opancerzoną kabiną Puma oraz liczne zamówienia w zakładach Tatry) miał swego czasu wynosić nawet rok. Tym samym Ukraińcy od dawna poszukują do produkcji Bohdany nowego nośnika, którym pośrednio stała się wspomniana Tatra Phoenix. Dyrektor Fedirko ma nadzieję, że kwestia ta zostanie niedługo rozwiązana, ponieważ rozmowy w tej sprawie już trwają (i to zapewne od dawna). Co ciekawe, swego czasu deklarowano możliwość osadzenia ukraińskiej armatohaubicy na niemieckiej produkcji ciężarówkach MAN.

Oprócz tego Ukraina rozpoczęła badania ciągnionej wersji Bohdany (Bohdana-BG, która docelowo zostałaby określona jako 2A22)i mogłaby być produkowana znacznie szybciej, bez ograniczeń związanych z liczbą podwozi. Jeśli produkcja luf do Bohdany pozwoli na zwiększenie jej produkcji, ta wersja mogłaby zwiększyć zdolności ukraińskiego przemysłu do wytwarzania artylerii tej rodziny, osiągając produkcję powyżej 20 sztuk miesięcznie, a nawet 25-30 egzemplarzy. Liczba 40 i więcej wydaje się jednak na razie odległą perspektywą, zależną od sprzyjających warunków. Autor podchodzi sceptycznie do słów dyrektora Fedirko, chociaż z nadzieją, że staną się one rzeczywistością.

Ukraina w zeszłym roku miała wyprodukować 154 systemy artyleryjskie, co w przypadku założenia, że są nimi wyłącznie Bohdany, potwierdza zwiększenie mocy produkcyjnych ukraińskiego przemysłu w tej kwestii. Niekoniecznie to jednak oznacza, że w każdym miesiącu produkowana jest maksymalna liczba pojazdów, bo to zależy jak zostało wspomniane, od dostaw podzespołów z zewnątrz (np. podwozi lub odkuwek). Dotychczasowa poprawa wydajności wynika z wielu przyczyn, wśród których należałoby wymienić większe wsparcie zagranicznych dostawców komponentów, większego angażowania rozproszonych zakładów zbrojeniowych (w tym prywatnych) oraz lokowania w nich znacznych środków finansowych (zwłaszcza z zagranicy jak np. Danii.

Ponadto, w ramach ciekawostki można dodać, że pojawiały się swego czasu doniesienia, że w roli bazy do ahs Bohdana mogą być wykorzystywane używane ciężarówki czeskiego producenta lub przebudowuje się wozy dotąd przeznaczone do innych zadań. Za przykład mogą posłużyć wieloprowadnicowe wyrzutnie rakiet Buriewij, które stanowią modernizację systemu BM-27 Uragan. Wyrzutnia ta wykorzystuje podwozie Tatry T815-7T3RC1, z napędem 8x8 oraz modułową, opancerzoną kabinę Puma. Jest to więc nośnik identyczny z tym zastosowanym w Bohdanie w wersji 3.0. Czy takie konwersje rzeczywiście mają miejsce? Nie wiadomo, niemniej nie można tego wykluczyć, ponieważ od dawna nie widuje się wyrzutni Buriewij na froncie, przypuszczalnie z racji na wyczerpanie amunicji. Widzi się za to jego protoplastę w postaci Uragana.

2S22 Bohdana to ukraińska armatohaubica samobieżna kalibru 155 mm o trakcji kołowej. System uzbrojenia wraz z zabudową opracował Nowokramatorski Zakład Budowy Maszyn (NKMZ) z Kramatorska. Uzbrojenie główne pierwotnie osadzono na wojskowym samochodzie ciężarowym KrAZ-6322 w układzie 6x6 z opancerzoną kabiną, wariancie pojazdu wykorzystywanego przez Zbrojne Siły Ukrainy. Wobec problemów strukturalnych w zakładach KrAZ po rosyjskiej inwazji nośnik wymieniono. Podwozie nowszych egzemplarzy stanowi białoruski samochód ciężarowy MAZ-6317 (produkowany na licencji pod nazwą Bogdan-6317) o napędzie 6x6. Pojazd otrzymał kabinę o kształcie zbliżonym do tej zastosowanej w wozie dowodzenia RKP-360, wchodzącym w skład dywizjonów systemu przeciwokrętowego R-360 Neptun (2.0).

Kolejnym alternatywnym nośnikiem jest Tatra T815-7T3RC1 z napędem 8x8 wyposażona w modułową, opancerzoną kabinę Puma (3.0). Obecnie armatohaubica jest także integrowana z cywilnymi modelami samochodów ciężarowych Tatra (np. Phoenix) wyposażanymi z kabinę podobną jak w wersji 2.0. Ten podwariant określa się mianem wersji 4.0. System może być także osadzany na samochodach ciężarowych innego typu, choćby na pojazdach marki MAN. W pierwotnej konfiguracji (na podwoziu KrAZ-6322) masa całkowita pojazdu wynosi 28 ton, a zapas amunicji to 20 pocisków i kompletów ładunków miotających. Armatohaubica jest wyposażona w nowoczesny system kierowania ogniem, a jej teoretyczna szybkostrzelność maksymalna ma wynosić do 5-6 strzałów na minutę. Maksymalna donośność wynosi odpowiednio 40 km przy stosowaniu amunicji z gazogeneratorem dennym i 50-60 km dla pocisków ze wspomaganiem rakietowym.