Słowacka artyleria w Gwardii Narodowej Ukrainy

Słowacka armatohaubica samobieżna o trakcji kołowej Zuzana 2 była jednym z pierwszych dostarczonych z Zachodu typów sprzętu, który (przynajmniej na papierze) miał umożliwić ukraińskim artylerzystom uzyskanie przewagi donośności oraz precyzji nad Rosjanami. Zgodnie z zapowiedziami Kijów ma otrzymać łącznie 24 egzemplarze, jednak ich dostawy zaliczają opóźnienie za sprawą braku luf. Według różnych źródeł Ukraina odebrała od 10 do 16 wozów z 24 zamówionych. Dotychczas Siły Zbrojne Ukrainy utraciły w walce 3 egzemplarze, zaś jeden został uszkodzony.

W listopadzie dowódca ukraińskiej Gwardii Narodowej Ołeksandr Piwnenko poinformował o wcieleniu pewnej liczby słowackich wozów. Nowina zbiegła się z publikacją pierwszych zdjęć czeskiej produkcji armatohabic DITA na Ukrainie, które także miały trafić na stan tej formacji. Nie wiadomo, ile Zuzan 2 trafiło do Gwardii Narodowej, a także czy są to nowe egzemplarze, dostarczane na mocy umowy z początku lipca 2023 r., czy też wozy przywrócone do służby po remontach na Słowacji. Tych było sporo za sprawą wielu problemów, które miały pojawić się w toku eksploatacji na froncie.

Wysłanie Zuzan 2 do jednostek Gwardii Narodowej Ukrainy (np. 16. Samodzielnej Brygady Artylerii) umożliwiło Ukraińcom wycofanie z linii części poradzieckiej artylerii kal. 122 oraz 152 mm, która ma znacznie mniejsze możliwości. Obok słowackiej Zuzany 2 wspomniana 16. Brygada korzysta także z rodzimej produkcji haubic 2S22 Bohdana, której egzemplarz uwieczniono na zdjęciach w galerii poniżej. Pozostaje mieć nadzieję, że dostawy pozostałych egzemplarzy w tym roku zostaną zakończone. Biorąc pod uwagę na obecną politykę Słowacji względem Ukrainy, wydaje się wątpliwe, by Kijów złożył zamówienie na kolejne Zuzany 2. Raczej można spodziewać się kolejnych umów na czeskie ahs DITA lub zmodernizowane „Danusie”.

Zuzana 2 to najnowsza wersja słowackiej armatohaubicy samobieżnej o trakcji kołowej Zuzana, która stanowi głęboką modernizację czechosłowackiego systemu ShKH vz. 77 DANA. Została zaprojektowana i jest produkowana przez słowacką spółkę Konštrukta-Defence. W porównaniu do starszego wariantu Zuzana 2 posiada lufę o długości 52 kalibrów (wcześniej 45 kalibrów), co wydłużyło donośność do 41 km. Pojazd wyposażono w nową opancerzoną kabinę o zredukowanej kubaturze. Załogę stanowi czterech żołnierzy. Wieża obraca się w zakresie 360 stopni, chociaż nie jest zalecane strzelanie pod kątem ponad 30 stopni na lewo lub prawo od osi podłużnej pojazdu. Najczęściej ostrzał jest prowadzony z lufą ustawioną na wprost.

Zuzana 2 posiada zmechanizowany układ zasilania haubicy w pociski i ładunki miotające (tzw. automat ładowania). Może prowadzić ogień w trybie MRSI (ang. Multi Round Simultaneous Impact), czyli tak, by kilka pocisków wystrzelonych jeden po drugim z danego działonu trafiło w cel w tym samym czasie. Jednostkę napędową stanowi silnik wysokoprężny Tatra T3D-928-70 325 o mocy 436 KM, który umożliwia rozpędzenie pojazdu o masie własnej wynoszącej blisko 34 tony do 90 km/h przy zasięgu operacyjnym na poziomie 600 km. Obecnie jednymi użytkownikami tej konstrukcji są Słowacja (docelowo 25 sztuk) oraz Ukraina (docelowo 24 egzemplarze).