Defence24 DAY: Bezpieczeństwo 2023. Prezentacja badań IBRIS

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Agenda konferencji Defence24 DAY obejmowała szereg interesujących paneli dotyczących obronności, energetyki, sektora kosmicznego lub cyberbezpieczeństwa. Wśród wielu bloków tematycznych, odbył się również panel "Bezpieczeństwo 2023", podczas którego prelegenci Piotr Małecki, prezes Grupy Defence24, oraz Marcin Duma, prezes Fundacji Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS), przedstawili wspólnie opracowany raport dotyczący identyfikacji postaw patriotycznych oraz proobronnościowych Polaków oraz społeczeństw krajów regionu, tj. Litwa, Łotwa, Estonia, Niemcy, Czechy, Słowacja, Rumunia i Węgry. Warto dodać, że jednym z partnerów projektu jest Grupa WB, czyli jeden z największych polskich koncernów sektora obronnego, oferujący zaawansowane technologicznie rozwiązania na rynek wojskowy i cywilny.

Według przedstawionego dokumentu, identyfikacja postaw obywateli w zakresie patriotyzmu czy reakcji na ewentualny konflikt zbrojny ma kolosalne znaczenie dla planowania przyszłych działań zmierzających do zapewnienia optymalnego poziomu ochrony kraju. Badanie zostało przeprowadzone w dniach 9-18 maja br. na pełnoletnich obywatelach wyżej wymienionych państw, a jego celem jest m. in. poznanie deklaracji społeczeństw w zakresie skali poświęcenia na rzecz obrony kraju lub poznanie opinii społeczeństwa na temat zasadniczej służby wojskowej. Warto zauważyć, że była to już trzecia odsłona wspólnego projektu Defence24 oraz Fundacji IBRiS.

Dokument został podzielony na 5 segmentów, z których jako pierwsze zaprezentowane zostały odpowiedzi Polaków oraz społeczeństw państw regionu na kwestię działań podejmowanych w razie ataku. Szczególne zaciekawienie wzbudziły wyniki pytania na kim powinna opierać się obrona kraju w przypadku ataku. Według badanych w Polsce odpowiedzialną za to zadanie powinna być armia zawodowa (81%), natomiast najwyższy wynik z taką samą odpowiedzią był w Rumunii (87%). Ponad połowa pytanych w naszym kraju odpowiedziała z kolei, że obrona terytorium kraju powinna spoczywać na wszystkich zdolnych do walki mężczyznach w wieku 18-60 lat po uprzednim przeszkoleniu (51%). Przy tej odpowiedzi najniższy wynik padł na Słowacji (21%).

Warto również przytoczyć część wyników pytania o wiedzę na temat miejsca schronu w przypadku ataku militarnego lub innego. Według prelegentów panelu odpowiedzi nie można uznać za optymistyczne, ponieważ zaledwie 43% badanych w Polsce wie, gdzie powinno się schronić. Sytuacja wydaje się jeszcze gorsza, jeśli spojrzymy na rezultat konkretnych odpowiedzi w naszym kraju, który pokazuje, że z 43% tylko 25% zaznaczyło "zdecydowanie tak". Pozostała część swoją wiedzę ocenia na "raczej tak", co jest dosyć ogólnym stwierdzeniem.

Kolejny zaprezentowany segment dotyczył obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej i przeszkolenia wojskowego. Na tym etapie mogliśmy zaobserwować ciekawe stanowisko badanych Polaków, którzy w 80% są "na tak" w kwestii posiadania podstawowego przeszkolenia wojskowego dla wszystkich mężczyzn w wieku 18-60 lat, co tym samym jest najwyższym wynikiem ze społeczeństw badanych państw. Wysoki procent osób o podobnym stanowisku odnotowano również w Łotwie (76%) oraz Estonii (69%).

Z drugiej strony jednak na pytanie o przywrócenie zasadniczej służby wojskowej w Polsce ponad połowa badanych jest przeciwna (54%). Największy rezultat "na tak" odnotowano natomiast w Niemczech (64%), na Słowacji (61%) oraz Węgrzech (61%).

Jako trzeci został omówiony segment dotyczący organizacji wojskowości, w tym m. in. ocena Wojsk Obrony Terytorialnej oraz nabór do polskiej armii. Ponad 52% badanych pozytywnie odnosi się do formacji wojskowej jaką jest WOT, natomiast zaledwie 13% podchodzi do tej kwestii negatywnie. Prelegenci zauważyli, że jest to duża zmiana opinii publicznej, która na początku formowania się WOTu uważała ten krok za błędny. Dużym optymizmem napawa również fakt, że na pytanie "Co zachęciłoby Pana/Panią do wstąpienia do polskiej armii?" 27% badanych odpowiedziało "służba ojczyźnie", co stanowi zarazem najwyższy wynik z pośród wszystkich, możliwych odpowiedzi. Poruszone zostały również czynniki zniechęcające do służby, wśród których znalazły się "niskie zarobki", natomiast tylko 4% badanych zaznaczyło tę odpowiedź. Prelegenci zauważyli, że oznacza to poprawę warunków służby na przestrzeni ostatnich lat.

W tym segmencie poruszono również kwestię zakupów zbrojeniowych oraz produkcji krajowej. Według 59% badanych w Polsce wojsko powinno dysponować sprzętem spełniającym określone wymogi, ale produkowane w kraju. Warto zauważyć, że jest to jeden z najniższych wyników wśród innych państw regionu. Jedynym krajem z niższym rezultatem była Estonia (46%). W Czechach natomiast 77% jest za produkcją krajową kosztem drogiego sprzętu wysokiej jakości, ale konstruowanego za granicą. Prezes Grupy Defence24 Piotr Małecki oraz prezes Fundacji IBRiS Marcin Duma zwrócili uwagę na wysoki wskaźnik poparcia dla produkcji krajowej w Litwie (70%) i Łotwie (71%). Państwa te nie mają jednak tak rozwiniętego przemysłu obronnego, a zatem decyzje pytanych osób mogą zadziwiać.

Po omówieniu organizacji wojskowości, paneliści przeszli do tematu relacji międzyludzkich, wśród których ciekawe rezultaty znalazły się przy pytaniu "Czy uważa Pan/Pani, że ogólnie rzecz biorąc, większość ludzi można ufać, czy też powinno się podchodzić do ludzi z ostrożnością?". Bardzo wysoko uplasowała się Polska jeśli chodzi o ostrożną postawę, bo aż 84%. Nie jest to jednak wyróżnienie na tle innych krajów regionu, ponieważ w innych państwach również odnotowano wynik ponad 50%.

Ostatnim z zaprezentowanych segmentów dotyczył kompetencji w udzielaniu pierwszej pomocy. Na pytanie "Jak ocenia Pan/i swoją znajomość zasad pierwszej pomocy?" najwyżej uplasowała się Polska, bo z wynikiem aż 76%. Za naszym krajem znalazły się Rumunia oraz Słowacja z 70%. Ubogą wiedzę na temat pierwszej pomocy posiadają natomiast badani obywatele Litwy - zaledwie 40%.

Na zakończenie panelu Piotr Małecki oraz Marcin Duma podziękowali za wysłuchanie prezentacji oraz zapowiedzieli wysłanie raportu do odpowiednich służb oraz instytucji, które być może uwzględnią zaprezentowane dane w przyszłych działaniach.

Po zakończonym panelu głos zabrał Szef Biura Polityki Międzynarodowej w Kancelarii Prezydenta RP, Marcin Przydacz, który odniósł się do trwającej wojny na Ukrainie, sojuszu z Zachodem oraz ostatnich zakupów zbrojeniowych. Według ministra pełnoskalowa agresja na Ukrainę jasno wskazała, że Rosja nie jest i nie może być partnerem dla żadnego kraju, natomiast sojusz Polski powinien opierać się na relacjach ze Stanami Zjednoczonymi oraz Wielką Brytanią. Współpraca z Zachodem zaowocowała przyjęciem pakietów sankcyjnych nałożonych na Rosję, z których pierwsze pojawiły się już kilka dni po rozpoczęciu wojny. Szef BPN zaznaczył, że nie przypomina sobie tak ekspresowego tempa w przeszłości. W kwestii rozwoju zdolności obronnych minister Przydacz uznał je za konieczne. "W duchu pracy ponad podziałami to apel to nas wszystkich, byśmy prawidłowo analizowali rzeczywistość i wyciągali wnioski dla dobra Polski." - zakończył wypowiedź Marcin Przydacz.

Pełna wersja omawianego raportu: