USA stawiają warunki Ukrainie - wymagania ws. bezpieczeństwa

Mike Pyle, zastępca doradcy prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego przekazał ukraińskim władzom wykaz reform, które powinna przeprowadzić Ukraina w celu otrzymania dalszej pomocy międzynarodowej - podał portal Ukraińska Prawda. Reformy dotyczą m.in. walki z korupcją i systemu sądownictwa.

Portal poinformował w poniedziałek wieczorem, że list z wykazem oczekiwanych reform został wysłany międzynarodowym partnerom Kijowa, premierowi Ukrainy Denysowi Szmyhalowi, jak również do kancelarii prezydenta Wołodymyra Zełenskiego.

Ukraińska telewizja Espreso podała we wtorek, że ambasada USA w Kijowie potwierdziła, iż Waszyngton przekazał taki wykaz. Na oficjalnej stronie ambasady wyjaśniono, iż jest to "proponowany wykaz priorytetowych reform", wokół którego planowana jest dyskusja na forum Wielostronnej Platformy Koordynacyjnej w Brukseli.

Wykaz ten jest "podstawą do konsultacji z rządem Ukrainy i kluczowymi partnerami jako część naszego trwałego wsparcia dla Ukrainy i jej wysiłków na rzecz integracji z Europą, co Stany Zjednoczone wspierają. Celem tego zabiegu jest potraktowanie priorytetowo i skonsolidowanie działań na rzecz reform wspólnie z Ukrainą i kluczowymi partnerami" - głosi oświadczenie.

Jak brzmią te warunki?

Reformy, które USA chcą wymóc na Ukrainie zostały podzielone na cztery segmenty, a każdy z nich obejmuje inny przedział czasu. Te z najkrótszym terminem mają zostać zrealizowane do trzech miesięcy. Są to:

• wzmocnienie wyspecjalizowanej prokuratury antykorupcyjnej;
• zwiększenie liczby śledczych w Narodowym Biurze Antykorupcyjnym Ukrainy o co najmniej 300 osób, z jednoczesnym podniesieniem standardów;
• przywrócenie wymogów w zakresie sprawozdawczości majątkowej wszystkich urzędników publicznych i sędziów oraz ujawnić informacje o działalności finansowej partii politycznych;
• zapewnienie niezależności Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji oraz utrzymanie jej poziomu zgodnie ze standardami OECD;
• zapewnienie większego profesjonalizmu i niezależności Najwyższej Rady Sądownictwa.

Kolejna część dotyczy tych, które mają zostać wykonane w przedziale od trzech do sześciu miesięcy:

• zmiana przepisów w Naczelnym Sądzie Antykorupcyjnym - zwiększenie liczby sędziów oraz umożliwienie orzekania w jednoosobowym składzie;
• w ramach Komitetu Antymonopolowego przeprowadzenie kontroli związanych z naruszeniem ustawodawstwa ukraińskiego;
• utworzenie Naczelnego Sądu Administracyjnego;
• reforma Sądu Najwyższego Ukrainy w tym wybór nowych sędziów.

Następnie są przedstawione priorytety, które mają zostać zrealizowane na przestrzeni najbliższego roku:

• zreformowanie ichniejszej ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;
• zmiana przepisów dotyczących selekcji sędziów;
• zreformowanie Sądu Konstytucyjnego Ukrainy;
• wdrożenie liberalizacji taryf za gaz ziemny i energię elektryczną;
• wzmocnienie Izby Obrachunkowej Ukrainy i Państwowej Służby Audytu;
• MON: zreformowanie procesu dotyczącego zamówień publicznych tak by były zgodne ze standardami NATO oraz wzmocnienie kontroli cywilnej nad siłami zbrojnymi. Walka z korupcją w tym segmencie, wzmocnienie przejrzystości zakupów i zarządzania oraz wzmocnienie interoperacyjności z NATO. Do tego również modernizacji systemu szkoleń (zgodnie z zasadami natowskimi).

Ostatnia część stawianych wymogów to te, na których realizację Ukraina będzie miała 18 miesięcy:

• reorganizacja Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego i otwarty wybór nowego kierownictwa;
• restrukturyzacja Służby Bezpieczeństwa Ukrainy. Przeprowadzenie certyfikacji etycznej i zawodowej w SBU, utworzenie komisji dyscyplinarnej oraz wzmocnienie kontroli parlamentarnej nad tą służbą. Ponadto wdrożenie przejrzystego procesu rekrutacji na stanowiska kierownicze;
• utworzenie rady nadzorczej Ukraińskiego Przemysłu Obronnego oraz współpraca zagranicznymi partnerami w tym zakresie. Wdrożenie standardów NATO w zakresie przejrzystości procedur, by uniknąć ewentualnych problemów związanych z korupcją;
• wdrożenie przejrzystego systemu doboru personelu w Policji Narodowej Ukrainy.

Wnioski

Można zauważyć, że wiele z tych postulatów stanowić będzie wręcz kopernikański przewrót dla Ukrainy. W szczególności jeśli mowa tutaj o wymiarze sprawiedliwości oraz w kontekście funkcjonowania przemysłu zbrojnego i służb mundurowych. Duży nacisk zostaje położony na przejrzystość umów oraz kontrolę cywilną, co ma ułatwić przeciwdziałanie korupcji. Między wierszami można również odczytać, że USA chcą wymóc na Ukrainie wymianę dotychczasowych niektórych urzędników państwowych, ich dokładniejszej weryfikacji oraz jawności w ich decyzjach.

Wytyczne, które pojawiają się w kontekście ukraińskiego MON pokazują także, że Ukraina będzie musiała dokonać poważnych reform by myśleć o dołączeniu do NATO czy struktur zachodnich. Stąd też liczne odwołania do standardów OECD czy Paktu Północnoatlantyckiego.

Cele dla Ukrainy mają też wymiar wewnętrzny dla samych Amerykanów. Ma to związek z jednej strony z nadciągającymi wyborami, a z drugiej z coraz bardziej narastającą presją ze strony republikanów oraz skrzydła bardziej radykalnego w postaci zwolenników Donalda Trumpa (MAGA). Obecna ekipa rządząca chce pokazać, że na Ukrainie dokonują się znaczące zmiany.