Gen. Buk patronem 18 Dywizji Zmechanizowanej

Sztab 18 DZ mieści się w Siedlcach, ale w ramach obchodów rocznicowych symboliczna odprawa z udziałem ministra obrony, dowódców i żołnierzy jednostki odbyła się w reprezentacyjnej siedzibie MON przy ul. Klonowej w Warszawie. W jej trakcie Błaszczak podpisał decyzję ustanawiającą gen. Buka patronem nowej jednostki.

Szef MON zaznaczył przy tym, że prócz nowoczesnego wyposażenia ważne jest też morale żołnierzy. Poinformował, że inicjatywa dotycząca nazwiska patrona wyszła od żołnierzy nowej dywizji. – Cieszę się, że pamiętacie o wybitnym polskim dowódcy – powiedział minister.

Przed chwilą wysłuchałem meldunku gen. dyw. Jarosława Gromadzińskiego dotyczącego etapów formowania 18 DZ. Jestem zadowolony z tego, co usłyszałem. Prace prowadzone są energicznie i dynamicznie, wypełniany jest harmonogram. Wszystko przebiega tak, jak przebiegać powinno.

18 Dywizja Zmechanizowana to sztandarowy projekt ministra Błaszczaka, który wobec zagrożenia ze strony Rosji chciał, żeby kolejna, czwarta już dywizja w Wojskach Lądowych została utworzona na wschód od Wisły. Szef MON ogłosił powołanie jednostki we wrześniu 2018 r. Jej dowódcą został gen. dyw. Jarosław Gromadziński.

Generał w środę przypomniał, jak wygląda harmonogram budowy 18 DZ. Większość informacji była już znana, Gromadziński mówił o nich m.in. w programie SKANER Defence24, ale w wypowiedzi pojawiło się kilka nowych szczegółów.

W pierwszym etapie tworzenia związku taktycznego, a więc w latach 2018-20 ma powstać sztab dywizji i batalion dowodzenia (do września 2019 r.), a następnie ma się rozpocząć formowanie 19 Brygady Zmechanizowanej w Lublinie, 18 Pułku Logistycznego w Łomży i mniejszych jednostek; Gromadziński wymienił tu grupy wsparcia współpracy wojskowo-cywilnej (CIMIC) oraz operacji psychologicznych (PSYOPS). – Przedstawiliśmy plan 28 inwestycji, które zabezpieczają sformowanie dywizji w tym etapie. W większości są to inwestycje dla nowego sprzętu, ale to nie są tylko garaże, ale również obiekty serwisowe i naprawcze, żeby stworzyć całą infrastrukturę techniczną niezbędną dla nowego sprzętu na ścianie wschodniej – poinformował Gromadziński.

W drugim etapie, w latach 2021-26 przede wszystkim mają zostać sformowane pułki artylerii, saperów i przeciwlotniczy, batalion rozpoznawczy oraz mniejsze jednostki dywizyjne. Generał powiedzieć, że chce zakończyć prace nad dokumentami w tym zakresie do końca kwietnia, co otworzyłoby drogę do opracowania dokumentacji technicznej niezbędnej do przygotowania infrastruktury.

Po sformowaniu dywizji do 2026 r. potencjał obronny w tym rejonie będzie zwiększony prawie dwukrotnie. To w moim przekonaniu zapewnia bezpieczeństwo naszego kraju.

W skład 18 Dywizji Zmechanizowanej mają wchodzić 1 Warszawska Brygada Pancerna, której sztab znajduje się w warszawskiej dzielnicy Wesoła (jednostka podlega dziś 16 DZ), 21 Brygada Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie (obecnie samodzielna) oraz nowa, dopiero zapowiadana 19 Brygada Zmechanizowana w Lublinie.

Numer "18" w nazwie dywizji to nawiązanie do obchodzonej w ubiegłym roku setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. oraz do 18 Dywizji Piechoty z czasów II Rzeczpospolitej. Była to jednostka, która wyróżniła się w czasie wojny polsko-bolszewickiej i w ówczesnej prasie była nazywana "Żelazną Dywizją".

Gen. dyw. Tadeusz Buk zginął 10 kwietnia 2010 r. w drodze do Smoleńska jako dowódca Wojsk Lądowych. Miał 50 lat. Pośmiertnie został awansowany do stopnia generała broni. – Kawalerzysta uwielbiany przez czołgistów. Pancerniak, za którym w ogień szli powietrzni kawalerzyści. Ceniony za wiedzę, inteligencję, zdecydowanie, charyzmę i poczucie humoru. Urodzony wojskowy – pisała o generale Polska Agencja Prasowa w kwietniu 2010 r. Tak Buka wspominali ci, którzy go znali.

Miał reputację twardego i surowego żołnierza, a jednocześnie cytował Norwida. Władał swobodnie językiem angielskim i klasyczną łaciną. Żołnierze wspominali go jako człowieka bezpośredniego, otwartego, zdecydowanego i konsekwentnego w działaniu. – O generale mówiło się "buk wojny" – to była gra słów, ale wymowna. Nie lubił tego określenia, ale miał świadomość, że wynikało z powszechnego szacunku dla jego dokonań i postawy – mówił cytowany przez PAP płk Tomasz Szulejko, wtedy rzecznik prasowy Dowództwa Wojsk Lądowych a później Sztabu Generalnego WP.

Generał objął stanowisko dowódcy Wojsk Lądowych w połowie września 2009 r. Wcześniej dowodził Polskim Kontyngentem Wojskowym w Iraku i Międzynarodową Dywizją Centrum-Południe, a także 1 Dywizją Zmechanizowaną w Legionowie. Służył także na misji w Afganistanie, w 25 Brygadzie Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim i 6 Brygadzie Desantowo-Szturmowej w Krakowie, dowodził 34 Brygadą Kawalerii Pancernej w Żaganiu.

Gdy w 1999 r. Polska przystępowała do NATO, to właśnie ówczesny mjr Buk, przebywający w tym czasie na studiach w USA, jako pierwszy podniósł polską flagę w Sojuszu podczas uroczystości w Independence w stanie Missouri.

Uroczystości związane z dziewiątą rocznicą katastrofy smoleńskiej odbyły się w wielu miejscach w całej Polsce. Ofiary uczciło również wojsko. Rano taka uroczystość odbyła się w siedzibie MON przy ul. Klonowej w Warszawie, a po południu – przed siedzibą BBN. Generała Buka uczczono także na mszy św. w Spale, gdzie został pochowany. W nabożeństwie wziął udział dowódca 18 DZ wraz ze swoimi żołnierzami. Ze Spały do Żagania, jak co roku, wyruszyła także sztafeta pamięci generała.

10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu Tu-154M pod Smoleńskiem zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 96 osób, w tym prezydent, zwierzchnik sił zbrojnych Lech Kaczyński i jego małżonka Maria, a także ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.

Śmierć ponieśli także byli ministrowie obrony Aleksander Szczygło i Jerzy Szmajdziński, były szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Władysław Stasiak, ówczesny wiceszef MON Stanisław Komorowski oraz parlamentarzyści, w tym tacy, którzy byli związani z tematyką obronną – Grzegorz Dolniak i Stanisław Zając.

Wśród ofiar katastrofy smoleńskiej byli też najważniejsi dowódcy wojskowi: szef SGWP gen. Franciszek Gągor, dowódca operacyjny gen. Bronisław Kwiatkowski, dowódca Wojsk Lądowych gen. broni Tadeusz Buk, dowódca Sił Powietrznych gen. Andrzej Błasik, dowódca Marynarki Wojennej adm. floty Andrzej Karweta (patronuje 13 dywizjonowi trałowców, który jest częścią 8 Flotylli Obrony Wybrzeża), dowódca Wojsk Specjalnych gen. broni Włodzimierz Potasiński (jest patronem Jednostki Wojskowej Formoza) i dowódca Garnizonu Warszawa gen. dyw. Kazimierz Gilarski.

Zginęli również kombatanci – kanclerz Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari gen. dyw. Stanisław Nałęcz-Komornicki, członek tej kapituły płk Zbigniew Dębski oraz prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej płk Czesław Cywiński. Życie stracili także wojskowi biskupi i kapelani – biskup polowy WP gen. broni Tadeusz Płoski, prawosławny ordynariusz WP abp gen. dyw. Miron Chodakowski, zastępca ewangelickiego biskupa polowego ks. gen. bryg. Adam Pilch oraz ks. płk Jan Osiński z Ordynariatu Polowego WP. Zginął też prezydencki lekarz gen. bryg. Wojciech Lubiński z Wojskowego Instytutu Medycznego.

Ofiarami katastrofy smoleńskiej byli także członkowie załogi tupolewa – pierwszy pilot mjr Arkadiusz Protasiuk, dowódca załogi ppłk Robert Grzywna, nawigator kpt. Artur Ziętek, technik pokładowy ppor. Andrzej Michalak oraz stewardessy, cywilne pracownice wojska – Natalia Januszko, Barbara Maciejczyk i Justyna Moniuszko.