Zaostrza się sytuacja w Libanie. Co z bezpieczeństwem polskich żołnierzy?

Od 7 października 2023 roku i ataku Hamasu na Izrael sytuacja na Bliskim Wschodzie stała się jeszcze bardziej skomplikowana i niebezpieczna. Konflikt palestyńsko-izraelski dotyka pośrednio lub bezpośrednio innych krajów. Mowa tu chociażby o Libanie. To tam obecni są polscy żołnierze i to na bezpieczeństwo ich misji warto zwrócić uwagę.

Polski wkład w UNIFIL

W Libanie, a dokładnie w południowo-wschodniej części Sektora Zachodniego (blisko granicy z Izraelem) stacjonuje misja pokojowa ONZ, UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon). W jej skład wchodzi m.in. Polski Kontyngent Wojskowy, który od listopada 2019 roku  rozpoczął działalność w Tymczasowych Siłach ONZ w Libanie. Zgodnie z Postanowieniem Prezydenta RP może on liczyć do 250 osób.

Jak czytamy na stronie Wojska Polskiego, większość polskich oddziałów została włączona do struktur batalionu irlandzkiego – 115 bn. Z informacji, które otrzymaliśmy od Oddziału Komunikacji Społecznej Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych wynika, że celem batalionu irlandzko-polskiego (IRISHPOLBATT) jest monitorowanie aktywności w przydzielonym rejonie odpowiedzialności (ze szczególnym uwzględnieniem Blue Line, czyli „rejonów umożliwiających dogodny ostrzał terytorium Izraela ogniem pośrednim”).

Do jego zadań należy też wsparcie LAF (Lebanese Armed Forces), m.in. poprzez budowanie zdolności operacyjnych wojsk libańskich i stworzenie im warunków do przejęcia pełnej odpowiedzialności za południe kraju. „W ramach zadania mandatowego polscy żołnierze prowadzą szkolenia z żołnierzami LAF (Libańskie Siły Zbrojne) m.in. z zasad udzielania pierwszej pomocy, C-IED” – czytamy w odpowiedzi DORSZ.

Poniżej przedstawiamy, jak szczegółowo przedstawia się mandat misji UNIFL w Libanie (na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ 425 i 426 z 19 marca 1978 r. oraz 1701 z 11 sierpnia 2006 r.) i co się w nim zawiera:

• monitorowanie przerwania działań zbrojnych;
• udzielanie pomocy Siłom Zbrojnym Libanu w rozmieszczeniu wojsk na południu kraju;
• koordynacja działań z rządami Libanu i Izraela;
• zapewnienie ludności cywilnej dostępu do pomocy humanitarnej oraz umożliwienie dobrowolnego i bezpiecznego powrotu osobom przesiedlonym;
• współpraca z Siłami Zbrojnymi Libanu w zakresie ustanowienia pomiędzy tzw. Blue Line, a rzeką Litani strefy wolnej od obecności wojska i sprzętu wojskowego;
• udzielanie pomocy rządowi Libanu przy zabezpieczaniu granic państwowych Libanu przed przekraczaniem ich przez jednostki nieposiadające zgody odpowiednich służb.

W ramach ciekawostki warto dodać, że mandat był już wcześniej dwukrotnie zmieniany: w 1982 roku w wyniku wojny izraelsko-libańskiej, gdzie głównym zadaniem było zapewnienie ochrony i pomocy humanitarnej dla ludności cywilnej, a także w 2006 roku, w związku z wojną Izraela z siłami Hezbollahu.

Sytuacja się komplikuje

Od 7 października i ataku Hamasu na Izrael trwają też starcia na granicy Libanu z Izraelem (libański Hezbollah wspiera Hamas). Wydarzenia ostatnich dni wskazują na to, że konflikt może jeszcze bardziej się zaognić. Na początku marca głośno zrobiło się o zmasowanym ataku rakietowym, którego Hezbollah dokonał na izraelskie miasto Kiryat Shmona.

Intensyfikacja wspomnianych ataków sprawiła, że Izrael zaczął informować o rozważaniu ofensywy na Liban. Mówił o tym m.in. szef izraelskiego Ministerstwa Obrony Narodowej, Joaw Galant w rozmowie z wysłannikiem Białego Domu, Amosem Hochsteinem.

Na możliwą eskalację zwracały również uwagę media z Irlandii, czyli kraju, który – jak zostało wcześniej wspomniane - w kontekście misji w Libanie ma dla nas szczególnie istotne znaczenie. Zdaniem podpułkownika Stephena’a Mac Eoina, ani Hezbollah, ani Izrael nie skorzystały jeszcze z pełni możliwości swoich wojsk, a to miałoby świadczyć o rosnącej szansie na większy konflikt zbrojny.

Co zrobi Polska?

W odpowiedzi przesłanej naszej redakcji, Oddział Komunikacji Społecznej Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych potwierdził, że doszło do eskalacji konfliktu w rejonie misji. Jednocześnie zostaliśmy poinformowani, że „każdorazowe incydenty mogące mieć wpływ na bezpieczeństwo PKW UNIFIL meldowane są w ramach obowiązujących w SZ RP systemów meldunkowych”.

„Ze względu na występujące zagrożenie, obszar Republiki Libańskiej na południe od rzeki Litanii został uznany za strefę działań wojennych” – czytamy w odpowiedzi, powołującej się na obwieszczenie MSZ z 6 grudnia 2023 r. w sprawie uznania rejonu działania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w ramach Tymczasowych Sił Organizacji Narodów Zjednoczonych w Republice Libańskiej ze strefę działań wojennych.

Czy w obecnej sytuacji zmianie ulegają zadania postanowione Polsce w ramach UNIFIL? Niekoniecznie. Według odpowiedzi DORSZ, „eskalacja konfliktu w rejonie misji ONZ UNIFIL nie wpłynęła na realizację zadań mandatowych”.

Przy okazji tego wątku powstaje pytanie dotyczące ewentualnego wycofania PKW z misji. W jakiej sytuacji mogłoby dojść do takiej sytuacji? Jak czytamy na stronie Wojska Polskiego, będzie to uzależnione od „rozwoju i poprawy sytuacji bezpieczeństwa w regionie i Libanie”, a ostateczna decyzja ma być podjęta na szczeblach polityczno-wojskowych.