Program Miecznik: Pół miliarda inwestycji w polskie stocznie

W czasie Forum Gospodarki Morskiej w Gdyni 14 października 2022 roku zorganizowano specjalny panel dyskusyjny poświęcony programowi wprowadzania trzech fregat „Miecznik" dla Marynarki Wojennej RP. Jego celem było przede wszystkim zaprezentowanie nie samych fregat, ale możliwości, jakie w związku z ich budową pojawiły się dla całego polskiego przemysłu. Swoje wystąpienia mieli więc członkowie konsorcjum realizującego projekt: Polska Grupa Zbrojeniowa, PGZ Stocznia Wojenna (PGZ SW), Remontowa Shipbuilding oraz dwaj najważniejsi partnerzy zagraniczni, koncerny: Babcock oraz Thales.

By pokazać skalę całego przedsięwzięcia, przedstawiciele dwóch najważniejszych stoczni realizujących budowę: PGZ SW oraz Remontowa Shipbuilding przedstawili szczegółowy plan przygotowań do realizacji programu – w tym jeżeli chodzi o rozwój infrastruktury i zakup niezbędnego wyposażenia.

PGZ Stocznia Wojenna w Gdyni

PGZ Stocznia Wojenna, która w tym roku obchodzi stulecie swojego istnienia, w ramach przygotowań do budowy fregat „Miecznik" realizuje oddzielny program inwestycyjny, który według obecnych szacunków ma kosztować od 300 do 400 milionów złotych. Według Dyrektora Handlowego PGZ SW Andrzeja Wojtkiewicza „jest on niezbędny, by okręty klasy fregata, o takich parametrach i gabarytach, jakie są oczekiwane przez naszego klienta mogły w tej stoczni powstawać". Dodatkowo dla zabezpieczenia programu zakłada się podniesienie poziomu zatrudnienia w PGZ SW do tysiąca osób.

Efektem realizowanego w tej stoczni programu inwestycyjnego ma być przede wszystkim:

-       Budowa nowej hali montażu finalnego o długości 150 m (+45 metrów), szerokości 38 m (szerokość wewnętrzna 31 m) i wysokości 43 m. To właśnie w niej będzie się odbywała integracja okrętów z już częściowo wyposażonych bloków, w tym dostarczonych drogą wodną przez stocznię Remontowa Shipbuilding (np. dużego megabloku części dziobowej). Wzorem dla tej hali będzie hala, jaką Brytyjczycy zbudowali w stoczni Babcock w Rosyth dla realizacji programu fregat Typu 31 (która jest jednak dwukrotnie większa);

-       Budowy nowej hali wyposażeniowej z warsztatami, w której będzie przygotowywane całe wyposażenie okrętu wraz ze znajdującym się obok budynkiem z zapleczem biurowo-socjalnym dla obecnych i przyszłych pracowników (w tym miejscem dla biura technologiczno-konstrukcyjnego). To właśnie tam będą montowane systemy, które później będą trafiały na okręty. Ten obiekt będzie zbudowany ze środków pozyskanych ze zbycia części terenów PGZ Stocznia Wojenna, które nie były wykorzystywane w trakcie produkcji;

-       Zmiana lokalizacji doku pływającego, który już teraz jest na wyposażeniu stoczni. Jest to efekt realizacji przez Port Gdynia własnego programu inwestycyjnego związanego miedzy innymi z poszerzeniem obrotnicy i to właśnie Port Gdynia ma przygotować nowe miejsce dla doku obok hali montażu finalnego;

-       Zakup tzw. „plazmy", czyli urządzenia do cięcia blach z arkuszy przywożonych z huty. Urządzenie ma być zintegrowane z całym systemem informatycznym, w którym będzie powstawał projekt roboczy i stamtąd będą szły dane co do rozmiarów ciętych elementów (kontrakt na dostawę tej maszyny już jest podpisany i oczekuje się na jej dostawę);

-       Zakup maszyny do obróbki profili, czyli do produkcji przede wszystkim usztywnień kadłubów. Podobnie jak w przypadku „plazmy", maszyna ta również będzie sterowana centralnie z systemu informatycznego, bez konieczności przenoszenia dokumentacji;

-       Zakup zrobotyzowanego urządzenia do spawania sekcji przestrzennych. Ma to być jedna z największych nowości, jakie zostaną wprowadzone do polskiego przemysłu stoczniowego dzięki programowi „Miecznik". Robot zostanie zamontowany w jednej z istniejących obecnie hal, w której już jest przygotowywane odpowiednie miejsce. Robot ma pozwolić na zredukowanie kosztów produkcji poprzez zastąpienie ludzi w części prac spawalniczych. Pozwoli to uniknąć problemów, z jakim boryka się polski przemysł stoczniowy, związanych z ograniczonymi zasobami pracowników;

-       Zakup „portalu do montażu usztywnień II rzędu" usprawniającego proces produkcji usztywnień (obecnie trwa już procedura zakupu portalu);

-       Opracowanie i wdrożenie architektury ekosystemu informatycznego całego konsorcjum i partnerów technologicznych;

-       Budowa środowiska modelowania 3D w chmurze;

-       Wprowadzenie standardów bezpieczeństwa IT zgodnie z FedRAMP (Federal Risk and Authorization Management Program);

-       Wprowadzenie systemu ERP (Enterprise Resources Planning) usprawniającego zarządzanie stocznią jako całością.

Tak rozbudowana infrastruktura ma nie tylko pozwolić na budowę fregat, ale w przyszłości zapewnić im wsparcie techniczne przez kolejne co najmniej 30 lat eksploatacji (do czego stocznia jest zobowiązana umową z Zamawiającym). PGZ SW liczy również, że prowadzone obecnie inwestycje mają się zwrócić w trakcie kolejnych programów okrętowych realizowanych dla potrzeb Marynarki Wojennej, licząc również na zamówienia eksportowe.

Remontowa Shipbuilding w Gdańsku

Plany inwestycyjne stoczni Remontowa Shipbuilding przedstawiła Joanna Ryngwelska – kierownik projektu z Pionu Przygotowania i Realizacji Projektów. Już na początku zwróciła ona uwagę, że plany Remontowej już realizowane dla programu „Miecznik" nie są tak kosztowne i tak duże jak w przypadku PGZ SW, ponieważ spółka ta cały czas zajmuje się budową jednostek pływających „pod klucz". Nowe inwestycje są jednak potrzebne, by realizować terminowo harmonogram programu „Miecznik" i jednocześnie codzienny pakiet zamówień.

Do najważniejszych zadań inwestycyjnych w stoczni Remontowa Shipbuilding zalicza się:

-       Budowę nowej hali o wymiarach 12x30x30 m do składania i wyposażania megabloków. Pozwoli ona na łączenie pojedynczych bloków w megabloki oraz prowadzenie prac wyposażeniowych niezależnie od warunków pogodowych. Ma to znacznie przyspieszyć proces produkcji, jak również zabezpieczyć w lepszy sposób montowane podsystemy. Hala ma także dawać możliwość bezpośredniego transportu megabloków bezpośrednio na dok pływający lub barkę. Ostateczna decyzja o przeprowadzeniu tej inwestycji nie została jeszcze podjęta;

-       Budowę nowej hali do prac konserwacyjno-malarskich pozwalającej na obróbkę strumieniowo-ścierną bloków kadłubowych oraz ich pełen cykl malowania niezależnie od warunków pogodowych. Prace mają być przy tym wykonywane z zachowaniem poszanowania dla środowiska naturalnego jak również miejskiego otocznie stoczni (stocznia mieści się w otoczeniu Gdańska). Hala ma mieć wymiary 84x55 m, zawierać pięć komór z maksymalnymi gabarytami malowanego wsadu: 24x20x12 m (obecnie trwają negocjacje z potencjalnymi wykonawcami);

-       Zakup numerycznej wycinarki plazmowo-gazowej PRO Master3D do zadań specjalnych i cięcia wyposażonej w głowice 3D ze „stołem" o rozmiarach 3,5x25 m. Maszyna ta pozwala na cięcia rur, kształtowników oraz arkuszy blach o grubości do 84 mm - w technologii 2D oraz 3D;

-       Zakup maszyny MultiProfiler3D firmy STIGAL ze sterowaniem numerycznym do cięcia profili. Zapewnia ona w pełni zautomatyzowane przygotowanie kształtowników, profili łebkowych oraz rur przy wysokiej jakości krawędzi obrabianych elementów. Stocznia jest już gotowa do podpisania umowy i w ciągu 3-4 miesięcy zakłada się montaż tych urządzeń w halach produkcyjnych;

-       Wprowadzenie linii prefabrykacji sekcji płaskich, która pozwoli na zastąpienie pracy ręcznej w produkcji sekcji płaskich o wymiarach 12x12z1,5 m. Linia ta będzie pozwalała na łączenie arkuszy blach, ich opis i zaznaczenie wymiarów kolejnych elementów stanowiących wyposażenie jednostki pływającej, montaż usztywnień pierwszego rzędu, ram kadłubowych oraz zautomatyzowany proces spawania dwoma robotami jednocześnie;

-       Założenie drzwi roletowych do hal prefabrykacyjnych, które pozwolą na zachowanie niezbędnych warunków otoczenia przy wykonywaniu prefabrykacji kadłubowej, zapewnią ochronę przed czynnikami atmosferycznymi i zanieczyszczeniami, jak również przed dostępem osób niedopuszczonych do prac w Programie;

-       Zakup (nadal rozważany) samojezdnego transportera modułowego o dopuszczalnym obciążeniu minimum 150 ton. Ma on mieć wymiary 8,4x2,4 m i pozwolić na transport sekcji przestrzennych oraz dennych po terenie stoczni (przede wszystkim z ciągu sekcji płaskich do hali prefabrykacji przestrzennej). Remontowa Shipbuilding nie chce jednak kupić nowego transportera, ale go odkupić od innych przedsiębiorstw pozbywających się takiego sprzętu. Można przy tym czekać „na okazję", ponieważ transporter nie jest obecnie niezbędny;

-       Wprowadzenie nowego systemu transportu bloków o masie do 300 ton. Transport będzie się odbywał między halami produkcyjnymi, a nowo budowana halą konserwacyjno-malarską (z możliwością przejęcie bloków przez dźwigi pływające);

-       Wprowadzenie systemu informatycznego ERP II pozwalającego na przepływ informacji w czasie rzeczywistym między np. magazynami i wydziałami stoczniowymi jak również na łączenie się serwerów specjalnym, zabezpieczonym łączem pomiędzy stoczniami biorącymi udział w programie „Miecznik". System już został zainstalowany w stoczni i prowadzone są prace wdrożeniowe (poszukiwani są obecnie np. dostawcy odpowiednich serwerów).

Wszystkie inwestycje realizowane przez Remontowa Shipbuilding mają kosztować od 100 do 140 milionów złotych w zależności od decyzji o docelowym, pełnym zakresie modernizacji infrastruktury stoczniowej (np. czy zostanie wybudowana nowa, duża hala do składania megabloków).