Polski ciężki BWP. Pancerz i ogień wsparciem czołgów [KOMENTARZ]

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

O tym, że wśród umów planowanych do podpisania 14 sierpnia będzie porozumienie dotyczące bojowego wozu piechoty z Hutą Stalowa Wola, jako pierwsza poinformowała Informacyjna Agencja Radiowa. Jednak nie będzie to "ciężki Borsuk", a wóz bazujący na podwoziu Krab/K9 (w niektórych dokumentach zwanego PK9). Zostanie on wyposażony w moduł uzbrojenia ZSSW-30/40 opracowany przez Hutę Stalowa Wola i WB Electronics.

Warto tutaj podać kilka słów komentarza. Po pierwsze, zarówno podwozie, jak i wieża są objęte prawami intelektualnej własności Huty Stalowa Wola. ZSSW to rozwiązanie własne, natomiast licencja na podwozie Kraba "daje nieograniczone możliwości dalszego wykorzystania tego podwozia w innych systemach uzbrojenia oraz jego produkcji na potrzeby MON, także na rynki zagraniczne", jak jeszcze w 2015 r. mówił ówczesny podsekretarz stanu w MON Maciej Jankowski.

Co za tym idzie, oba komponenty będzie można przekonfigurować na potrzeby ciężkiego bojowego wozu piechoty. Dodajmy, że baza techniczna i technologiczna dla nowego ciężkiego bwp jest bardzo dobrze przetestowana. Oprócz przejścia programu badań Krab sprawdza się w warunkach bojowych na Ukrainie, gdzie zbiera pochwały za niezawodność, właściwości jezdne i dzielność terenową. Z kolei ZSSW-30 to efekt wieloletniej pracy badawczo-rozwojowej i bardzo kompleksowego programu badań, które zakończono pozytywnie w 2021 r. Obecnie jest w produkcji seryjnej, a kilka wież zintegrowanych z Rosomakami ma zostać oddanych wojsku już w bieżącym roku. W nieco zmodyfikowanej konfiguracji moduł uzbrojenia trafi również na Borsuki. Zatem ciężki bwp będzie "złożony" z dwóch sprawdzonych komponentów, oczywiście zmodyfikowanych i dostosowanych do odpowiedniej konfiguracji.

Jaki będzie polski ciężki BWP?

Jak może wyglądać ta konfiguracja? Podwozie Krab/K9 zmodyfikowane przez polskich inżynierów to bardzo elastyczna konstrukcja, mogąca przenieść masę do 50 ton przy zachowaniu dobrych parametrów ruchliwości. Oczywiście nie będzie wyposażone w artyleryjską wieżę z haubicą. Można zatem spodziewać się, że układ jezdny oraz wanna kadłuba zostaną przekonstruowane w celu zapewnienia wysokich parametrów odporności, zarówno balistycznej, jak i przeciwminowej.

Przy tej masie wóz raczej na pewno będzie odporny na ostrzał nowoczesnych armat automatycznych. W trakcie prac rozwojowych mogą też zostać wykorzystane doświadczenia z opracowywania 28-tonowego (w bazowej konfiguracji) Borsuka, przy czym bazą będzie Krab/K9. Dzięki temu konstrukcyjny zapas nośności będzie tu dużo większy, co zdecydowanie ułatwi opancerzenie pojazdu. Oczywiście ciężki bwp zostanie przekonstruowany tak, by zapewnić wysoką ergonomię dla drużyny piechoty. I będzie również posiadać zapas energii elektrycznej do instalacji dodatkowych takich podzespołów, jak choćby aktywny system ochrony pojazdu (ASOP) klasy hard-kill (kinetycznie zwalczający pociski przeciwpancerne). Oczywiście ten ostatni nie musi być od razu zamontowany na pojeździe, ale może z nim zostać zintegrowany w trakcie produkcji. W krajach anglosaskich takie podejście określa się mianem "fitted for, but not with".

Wieża ZSSW

Drugim systemem, który zostanie wykorzystany w budowie polskiego ciężkiego bwp, jest wieża ZSSW-30/40. To polska konstrukcja, opracowana w ramach pracy rozwojowej realizowanej od 2013 r. W podstawowej wersji dysponuje armatą automatyczną Bushmaster II Mk44S kalibru 30 mm, karabinem maszynowym 7,62 mm i wyrzutnią ppk Spike-LR/LR2. Wszystko integruje system kierowania ogniem Grupy WB, a "oczami" wieży są dwie niezależne głowice optoelektroniczne produkcji PCO. Ponadto funkcjonalność wieży jest systematycznie rozwijana, a otwarta architektura ułatwi jej modernizację w przyszłości, podobnie jak dodawanie kolejnych podsystemów.

Zarówno system kierowania ogniem, jak i głowice optoelektroniczne mają bardzo wysokie parametry. Natomiast armata jest dostosowana do użycia kilku rodzajów amunicji, w tym programowalnej. Jej wersja Mk44S (ang. "Stretch") ma dodatkowo możliwość zmiany kalibru z 30 x 173 mm na 40 x 180 mm (w materiałach prasowych określaną mianem Super Forty) poprzez wymianę zaledwie kilku elementów, możliwą do wykonania w krótkim czasie i nawet w warunkach polowych.

Nowa amunicja przewyższa dotychczasową nie tylko pod względem zdolności do skutecznego rażenia celów opancerzonych (amunicja przeciwpancerna), ale i tych bardziej "miękkich" (umocnienia, siła żywa, stanowiska ppk, bezzałogowce), za pomocą amunicji programowalnej, a to dzięki większej liczbie odłamków.

I właśnie ciężki bwp jest dobrym kandydatem do przenoszenia takiego uzbrojenia. W przeciwieństwie do lżejszego Borsuka dużo łatwiej będzie bowiem wygospodarować miejsce na odpowiedni zapas amunicji drugiego rzutu. Wieża może też zostać zmodyfikowana w celu zwiększenia jej odporności na ostrzał. Ale zmiany w konstrukcji ZSSW-30 to "nie pierwszyzna". Bo już Borsuk ma (w pewnym zakresie) zmodyfikowany moduł uzbrojenia w stosunku do tego używanego w Rosomaku, a prace i badania przebiegają sprawnie. Wiele wskazuje więc na to, że tak może być i w tym wypadku.

Do czego ciężki BWP?

Warto też odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób będzie stosowany ciężki bwp. Do wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie w Wojsku Polskim funkcjonował dogmat, że wszystkie bwp (oraz kołowe transportery opancerzone w wersji bojowej) mają być zdolne do pokonywania przeszkód wodnych pływaniem. Często utrudniało to modernizacje istniejących wozów (KTO Rosomak, BWP-1). Ów "dogmat o pływalności" po raz pierwszy zakwestionowano w Strategicznym Przeglądzie Obronnym z 2017 r., ale zarówno ten, jak i wiele innych wniosków do czasu pełnoskalowej wojny poszły w odstawkę.

Obecnie zakłada się, że pływające Borsuki będą narzędziem walki piechoty zmechanizowanej, wspieranej przez czołgi i inne systemy walki. Z kolei ciężki bwp ma być używany w 18 Dywizji Zmechanizowanej, której orężem będą Abramsy, ale być może również w brygadach pancernych.

Głównym zadaniem ciężkich bwp (oraz ich desantu) będzie wsparcie czołgów na polu walki. Można nawet zaryzykować tezę, że ich pododdziały będą tworzyły tzw. piechotę pancerną (ang. "armoured infantry"), ściśle specjalizującą się we wsparciu czołgów. Oznacza to, że będą miały za zadanie działać w jednym ugrupowaniu z czołgami i zwalczać szerokie spektrum celów, które mogłyby przeszkadzać czołgom w wykonywaniu ich podstawowych zadań, czy to w obronie czy w natarciu.

Ciężkie bwp będą więc miały za zadanie prowadzić ogień z armat automatycznych do nieprzyjacielskich wyrzutni ppk, pododdziałów piechoty, bezzałogowców, lekkich pojazdów itd., towarzysząc czołgom i zabezpieczając je przed zagrożeniami. Dlatego tak ważne jest zapewnienie im maksymalnie zbliżonego do czołgów podstawowych stopnia ochrony. Nie bez znaczenia jest też świadomość sytuacyjna.

Swoją drogą, na "dużym, ciężkim", nieobciążonym wymogiem pływalności podwoziu Krab/K9 można myśleć nie tylko o aktywnym systemie ochrony pojazdu, ale i na przykład integracji bezzałogowca, choćby na niektórych pojazdach, np. tych przewożących drużyny wsparcia w pododdziałach. Jeśli prace rozwojowe okażą się sukcesem. Wiele na to wskazuje, bo budowane od lat 2013-2014 "klocki", czyli wieża ZSSW i podwozie Krab/K9, reprezentują naprawdę wysoki poziom, zatem nowy pojazd zapewni nie tylko duże zdolności bojowe, ale i możliwości rozwoju. A swoją drogą, czy krytykowana przed laty przez wiele środowisk szybka i skuteczna integracja wieży Kraba na podwoziu, którego technologię pozyskano z Korei, nie może tu służyć - oczywiście z zachowaniem proporcji, bo konieczne będą zmiany konstrukcyjne - za chlubny przykład?