MON o ustawie ws. Programu Mobilizacji Gospodarki

Komunikat MON odnosi się do trwających prac nad ustawą o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców i programie mobilizacji gospodarki. Najnowsza widniejąca na stronach Rządowego Centrum Legislacji wersja projektu ustawy pochodzi z początku lipca, była ona analizowana na Defence24.pl.

Czytaj więcej: Nowa wersja projektu ustawy o Programie Mobilizacji Gospodarki [ANALIZA]

Z kolei w opublikowanym wcześniej artykule "Dziennika Gazety Prawnej" zamieszczono stanowisko kilku organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców (w tym między innymi konfederacji Lewiatan), negatywnie oceniające artykuł 13 procedowanej ustawy jako ingerencję w wolność gospodarczą. Przepis ten nakłada określone obowiązki na przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym.

Po pierwsze, jeżeli zawarli wcześniej umowę z organem, który nałożył obowiązek realizacji tych zadań mają oni być zobowiązani do uzgodnienia z ministrem nadzorującym i kontrolującym wykonywanie zadań na rzecz obronności państwa w danym obszarze (nie musi być to MON, poszczególne resorty odpowiadają za konkretne branże - red.) rozwiązania lub likwidacji przedsiębiorcy, przeniesienia siedziby przedsiębiorcy za granicę, wykreślenia przedmiotu działalności przedsiębiorcy dotyczącego obronności oraz zbycia, dokonania darowizny, zmiany przeznaczenia bądź zaniechania eksploatacji składnika mienia, wykorzystywanego do wykonywania zadań na rzecz obronności.

Ten sam obowiązek będzie dotyczył przedsiębiorców, którzy pozyskali przemysłowy potencjał obronny z udziałem środków Skarbu Państwa, na przykład w ramach offsetu lub badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz obronności państwa. Prawdopodobnie celem tych regulacji jest umożliwienie zachowania ciągłości wykonywania zadań na rzecz obronności państwa, zawartych w PMG. Decyzja o likwidacji przedsiębiorstwa objętego planem mobilizacji mogła by bowiem mieć oczywisty wpływ na realizację tych zadań.

Po drugie, przedsiębiorcy o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym mają zostać zobowiązani do przedstawiania ministrowi półrocznych sprawozdań o przedsiębiorstwie, obejmujących między innymi posiadanie koncesji do wykonywania zadań na rzecz obronności państwa, świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, posiadany potencjał wykorzystywany do wykonywania zadań na rzecz obronności, a także wybrane informacje o wynikach finansowych, strukturze właścicielskiej i wykonywanych zadaniach na rzecz obronności państwa.

W wydanym komunikacie MON podkreśla: "Obowiązek składania do Ministra Obrony Narodowej informacji określonych w art. 13 projektu ustawy będą mieli jedynie przedsiębiorcy przemysłowego potencjału obronnego. Pozyskiwanie tego typu informacji przez MON jest zasadne, a zarazem konieczne z uwagi na szczególny charakter zadań nakładanych na przedsiębiorców, kluczowych z punktu widzenia obronności państwa oraz przekazywanych im w formie dotacji środków publicznych."

Logicznym jest, że wraz z konkretnymi korzyściami dla firm wiążą się określone obowiązki. Niedopuszczalne jest przekazywanie środków publicznych i nakładanie zadań, istotnych z punktu widzenia obronności państwa, na przedsiębiorców bez podstawowej wiedzy o tym przedsiębiorstwie, jak również brak kontroli nad wydatkowaniem tych środków. Jednocześnie należy podkreślić, że działania te nie mają na celu ograniczenia swobody działalności gospodarczej, a jedynie ochronę interesów bezpieczeństwa państwa.

Resort zaznacza, że przewidziane do w projekcie ustawy obowiązki wynikają z potrzeby oceny sytuacji przedsiębiorców, którzy mają być zobowiązywani do wykonywania zadań na rzecz obronności państwa. Ma to na celu ochronę interesów bezpieczeństwa państwa.

Nieprawdą jest, że projekt ustawy obliguje wszystkich przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym do składania informacji do Ministra Obrony Narodowej. Obowiązek składania informacji do MON dotyczy jedynie konkretnych firm zbrojeniowych w ramach deklarowanych mocy produkcyjnych i nie obejmuje informacji np. z firm farmaceutycznych czy wydawców itp.

Jednocześnie jednak obowiązek składania sprawozdań do MON ma dotyczyć jedynie "konkretnych firm zbrojeniowych w ramach deklarowanych mocy produkcyjnych." Z kolei przedsiębiorstwa z innych branż znajdują się w nadzorze innych resortów i to do nich miałyby składać informacje.

Firmy tego typu znajdują się w nadzorze innych ministrów, do których składają stosowne informacje, np. ministra właściwego ds. zdrowia, łączności czy energii. Co więcej rozszerzenia dotychczasowego katalogu przedsiębiorców o nowe obszary działalności (np. kolportaż, produkty medyczne, kartografia czy pojazdy mechaniczne) nie było inicjatywą MON. Nastąpiło to w trakcie prac nad projektem ustawy w wyniku postulatów zgłaszanych przez inne podmioty, w tym stronę społeczną (związki pracodawców i pracowników).

MON zwraca uwagę, że obowiązki informacyjne dla przedsiębiorców zawierają również istniejące przepisy. Z kolei prace nad ostatecznym projektem procedowanej ustawy nadal trwają: "Podkreślić należy, że obowiązek przesyłania informacji o sytuacji finansowej przedsiębiorców nie jest nowym rozwiązaniem. Obecnie przedsiębiorcy przedstawiają powyższe informacje na podstawie obowiązujących przepisów. Minister Obrony Narodowej nakładając zadania w PMG powinien mieć wiedzę na temat bieżącej kondycji finansowej firm, jak również innych obszarów ich działalność, kluczowych z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa." (...) "Jednocześnie podkreślamy, że projekt ustawy znajduje się obecnie w trakcie procesu uzgodnień międzyresortowych i trwają prace nad jego ostatecznym kształtem."

Program Mobilizacji Gospodarki (PMG) opracowywany jest na podstawie z ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców na okres dziesięciu lat (co cztery lata). Jest to dokument niejawny przyjmowany przez Radę Ministrów stosowną uchwałą. (...) Zawiera zadania produkcyjno-remontowe, jakie powinny być realizowane przez przedsiębiorców w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. Ma to na celu utrzymanie bezpieczeństwa i ciągłości dostaw sprzętu wojskowego oraz usług na rzecz Sił Zbrojnych RP i innych uprawnionych organów (m. in. Policji, (...) jednostek podległych ABW).