Błaszczak: Cieszymy się również, że koncepcja odporności odgrywa coraz większą rolę w pracach NATO i UE.

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

W czwartek 5 maja br. w Akademii Sztuki Wojennej rozpoczęło się międzynarodowe sympozjum NATO Resilience Symposium 2022 w trakcie, którego poruszone zostaną najważniejsze i najnowsze aspekty z obszaru bezpieczeństwa i obronności.

W sympozjum NATO Resilience Symposium 2022 uczestniczą cywilni i wojskowi przedstawiciele 30 państw NATO, Kwatery Głównej NATO, Strategicznego Dowództwa Transformacji (NATO ACT - NATO Allied Command Transformation) oraz pięciu partnerów (Finlandia, Gruzja, Szwecja, Szwajcaria, Ukraina). Łącznie w wydarzeniu, którego organizatorem jest NATO i Rządowe Centrum Bezpieczeństwa uczestniczy ok. 300 gości reprezentujących cywilne i wojskowe struktury Sojuszu, środowiska naukowe i akademickie oraz sektor gospodarczy. 

Forum skoncentrowane jest przede wszystkim na aktualnych wyzwaniach i zagrożeniach dla bezpieczeństwa międzynarodowego. W sesji otwarcia prelegentami byli: Mircea Geoană, zastępca sekretarza generalnego NATO, Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej oraz gen. Phillippe Lavigne, naczelny dowódca sił sojuszniczych ds. transformacji (NATO SACT).

W swoim otwierającym wystąpieniu Mircea Geoană (łączac się z Brukseli) podkreślił znaczenie Polski jako sojusznika: "Jeśli chodzi o Polskę, to bardzo ceniony sojusznik. To znacząco przyczynia się do naszego wspólnego bezpieczeństwa. Łącznie z żołnierzami na nasze misje i operacje. Regularny wkład w patrole lotnicze i morskie. Jest gospodarzem jednej z międzynarodowych grup bojowych NATO, a także kluczowych sił, takich jak nasz Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni oraz zdolności, jak nasza obrona przed rakietami balistycznymi."

Zastępca sekretarza generalnego NATO odnosząc się do konfliktu na wschodzi wskazał na wsparcie jakiego udzielili sojusznicy Ukrainie w sprzęcie o wartości co najmniej 8 mld Euro. Zaznaczył również, że "jesteśmy zobowiązani do podtrzymywania wsparcia gospodarczego i humanitarnego, aby Ukraina mogła zwyciężać."

Jednocześnie kluczową rolą, jaką NATO ma do odegrania jest zapewnienie, aby wojna nie eskalowała poza Ukrainę. "Nie możemy ryzykować bezpośredniego konfliktu NATO-Rosja, ponieważ doprowadziłoby to do większej niepewności, większej śmierci i większego cierpienia dla wszystkich." – zauważył Mircea Geoană.

Naszym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa miliardowi ludzi. Dlatego od 2014 roku realizujemy największy w ciągu pokolenia wzrost naszej zbiorowej obrony. A teraz, wraz z kryzysem na Ukrainie, wzmocniliśmy naszą obronę, mając 40 000 żołnierzy pod dowództwem NATO od Bałtyku do Morza Czarnego oraz setki statków i samolotów. Będziemy nadal robić wszystko, aby bronić Polski i każdego centymetra terytorium NATO.
Mircea Geoană, zastępca sekretarza generalnego NATO

W nawiązaniu do odcięcia dostaw gazu przez Rosję do Polski i Bułgarii zastępca sekretarza generalnego NATO przypomniał jak ważne jest budowanie odporności państwa na wrogie działania ze strony Rosji. "Musimy również nadal działać razem w obliczu rosyjskiego szantażu. Moskwa odcięła dostawy gazu do Polski, a także do Bułgarii. To kolejna próba wykorzystania przez Rosję energii jako narzędzia przymusu i nacisku na sąsiadów. Podkreśla potrzebę odejścia od rosyjskiej ropy i gazu oraz rozwijania alternatywnych dostaw. To prowadzi mnie do głównego tematu dzisiejszego dnia: odporności."

Kończąc swoje wystąpienie Mircea Geoană zwrócił uwagę na wyzwania stojące przed sojusznikami, nie tylko związane z trwałymi konsekwencjami COVID-19 czy rosyjskiej inwazji na Ukrainę, ale także ze zmianami klimatycznymi i ewoluującymi technologiami. "Nie wolno nam zapominać, że wpływ na różnych członków Sojuszu będzie różny i że będą mieli swoje własne podejścia i rozwiązania. Mam nadzieję, że to sympozjum pomoże nam lepiej zrozumieć te wyzwania i ich implikacje, podzielić się naszymi najlepszymi praktykami, rozwinąć kluczowe relacje i głęboko zastanowić się, w jaki sposób możemy przystosować się od projektu, aby sprostać wyzwaniom tego, co zapowiada się na nieprzewidywalne środowisko bezpieczeństwa w nadchodzących latach."

Z kolei minister Błaszczak rozpoczynając swoje wystąpienie podczas NATO Resilience Symposium 2022 powiedział: "Trwająca inwazja na Ukrainę przypomniała nam o tym, że groza pełnoskalowej wojny w Europie to już nie przeszłość, że współpraca z Białorusią pozwala Rosji podejmować próby realizacji swoich zamiarów imperialnych, a jednocześnie podejmować działania zbrojne. To wszystko łącznie daje nam jasny obraz przywództwa rosyjskiego, które nie zatrzyma się nawet przed argumentami logicznymi czy stratami w ludziach oraz izolacją, na skutek której Rosja i prezydent Putin staje się pariasem na arenie międzynarodowej."

Uczestnicy sympozjum będą skupiać się na zagadnieniach związanych z odpornością państw wobec istniejących zagrożeń. Podczas debaty szef MON przypomniał m.in. jak ważne jest budowanie odporności państwa na wrogie działania ze strony Rosji. "Jedyną rzeczą, jakiej możemy być pewni jest ta, że środowisko bezpieczeństwa będzie bardziej zmienne i nieprzewidywalne. Będzie wymagać silniejszej integracji zdolności cywilnych i wojskowych tak, aby zapewnić nam zwiększoną odporność. Polska jako kraj sąsiadujący z Rosją, a jednocześnie kraj graniczny Unii Europejskiej i NATO, podejmuje wszelkie działania, aby zwiększać swoją odporność"

Jako przykład takich działań minister Błaszczak podał zaprzestanie dostaw rosyjskiego gazu do Polski i wieloletnie przygotowywanie kraju do tej sytuacji, budowanie "odporności" w tym obszarze - "Niedawne zaprzestanie dostaw gazu dla naszego kraju jest chyba tutaj najlepszym przykładem. Mieliśmy świadomość takiej możliwości i przygotowywaliśmy się do niej od lat. Nasza odporność indywidualna przekłada się na odporność naszych sojuszników".

"Bardzo się cieszę, że podczas forum odbędzie się cały panel dotyczący współpracy partnerskiej. Jest i zawsze było to priorytetem Polski zarówno w ramach Unii Europejskiej, jak i NATO. Ta współpraca nie jest działaniem jednokierunkowym. Dysponujemy odpowiednimi instrumentami, ale musimy zachować zdolność do uczenia się na doświadczeniach innych. Ukraina jest tu najlepszym przykładem. Wszyscy angażowaliśmy się bardzo głęboko w reformę obronności i budowanie zdolności przez Ukrainę. Obecnie to wsparcie sprawdza się. Z podziwem obserwujemy to, jak siły zbrojne Ukrainy i całe społeczeństwo odpiera najazd wroga. Ta obrona i heroizm na polu walki budzą szacunek ludzi na całym świecie. Ukraińcy i Ukrainki pokazali również, że niezależnie od różnicy potencjału zbrojnego Rosję można pokonać przy zastosowaniu właściwej strategii"
Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej

Podczas dwudniowego forum Sojuszu Północnoatlantyckiego prelegenci poruszą również kwestie związane ze współpracą cywilno-wojskową w budowaniu odporności, nowymi technologiami i bezpieczeństwem w cyberprzestrzeni, bezpieczeństwem energetycznym oraz oddziaływaniem zmian klimatu na bezpieczeństwo sfery cywilnej, wojskowej i sektora gospodarczego.

Sesję inaugurującą NATO Resilience Symposium 2022 zamykało wystąpienie gen. Phillippe Lavigne, naczelnego dowódcy sił sojuszniczych ds. transformacji (NATO SACT), jednego z dwóch dowództw strategicznych NATO zajmującego się transformacją zdolności wojskowych Sojuszu i dostosowaniem ich do działań podejmowanych w odpowiedzi na aktualne i prognozowane zagrożenia bezpieczeństwa międzynarodowego.

Generał Lavigne zwrócił uwagę na znaczenie budowania odporności, której zasady zostały wpisane do aktu założycielskiego NATO: „w NATO zdaliśmy sobie sprawę ze znaczenia budowania odporności jako środka reagowania i ochrony przed zagrożeniami wojny hybrydowej, ucieleśnionej w rosyjskich zachowaniach w kształtowaniu stosunków międzynarodowych, których kulminacją był tzw. kryzys ukraiński w 2014 roku. Nie był to jednak pierwszy przypadek wprowadzenia odporności w NATO. Zasady odporności zostały już zapisane w akcie założycielskim NATO, Traktacie Północnoatlantyckim, w jego artykule 3, w 1949 roku."

W związku z czym, co podkreślił dowódca NATO ACT odporność uznawan jest w NATO zarówno za krajową odpowiedzialność, ale także jako zbiorowy imperatyw, ponieważ stanowi podstawę odstraszania i obrony. Z kolei skuteczne odstraszanie i obrona to pierwsza i najważniejsza misja NATO, która zależy także od stabilności i funkcjonowania społeczeństw i gospodarekpaństw członkowskich Sojuszu.

Generał Lavigne zaznaczył też, że: "demokracja i wartości, które są nam drogie, niosą ze sobą szanse, ale i zagrożenia. Nasza otwartość, wolności polityczne, gospodarcze i indywidualne mogą być czasami wykorzystywane przez naszych przeciwników, którzy biorą na cel nasze słabości. A odporność jest, w praktycznym sensie, zdolnością i umiejętnością do wypełnienia luk w bezpieczeństwie."

W dalszej części swojego wystąpienia dowódca NATO ACT zwrócił uwagę, że efektywna odporność jest, jak widzimy na przykładzie Ukrainy, a także Polski i wielu innych krajów europejskich, również zależna od "ducha", morale ludzi.

Narysowałbym tutaj paralelę z miltarnym instrumentem władzy. Aby być skutecznym, musi, z grubsza, zawierać odpowiednie zdolności (środki do walki), właściwe strategie i doktryny (sposoby walki) oraz ducha walki. Oznacza to: motywację, dyscyplinę, zaangażowanie, odwagę, przywództwo lub, w skrócie, gotowość do poświęceń dla celów politycznych narodów. Nie ma dziś lepszego przykładu niż naród ukraiński i jego przywódcy, który pokazuje, jak wyższe morale, determinacja oraz strategie i taktyki adaptacyjne mogą równać się z przytłaczającymi zdolnościami wojskowymi.
gen. Phillippe Lavigne, naczelny dowódca sił sojuszniczych ds. transformacji (NATO SACT).

Podobnie jak przedmówcy gen. Lavigne wskazał na pojawiające się nowe zagrożenia na które muszą być odporne państwa oraz społeczeństwa. Zaliczył do nich m.in. pandemie, zmiany klimatyczne, czy zmiany demograficzne: "dziś widzimy, że zagrożenia dla naszych społeczeństw pochodzą nie tylko od podmiotów państwowych i niepaństwowych, ale także od tego, co możemy nazwać „zagrożeniami bez zagrożeń”, takich jak pandemie i rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatu, które to wszystko sprawia, że coraz większe znaczenie na odporność."

Kończąc swoje wystąpienie gen. Lavigne podziękował wszystkim za udział w sympozjum i zaprosił do wymiany doświadczeń, ideii, wykorzystania wiedzy oraz dyskusji, co powinno przynieść korzyści dla wszystkich i pozwolić ACT w wyznaczeniu kierunków działań i planów na przyszłość. "Oczekuję, że to sympozjum pozwoli nam, w ACT, poszerzyć nasze poglądy i perspektywy na odporność oraz dalej udoskonalać naszą koncepcję odporności. Oczekuję również, że wspólnie będziemy w stanie określić priorytety i obszary bliższej współpracy pomiędzy interesariuszami wojskowymi i cywilnymi."