Charakter kryzysów XXI wieku będzie coraz bardziej nieprzewidywalny i nieliniowy. Pandemia COVID-19 i początek największej wojny w Europie od czasów II Wojny Światowej, a także wynikajace z nich skutki gospodarcze wskazują, że powyższe założenie już znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Wzrost rywalizacji supermocarstw, narastanie zagrożeń ze strony międzynarodowego terroryzmu i zmian klimatycznych, w coraz większym stopniu komplikują i tak już złożone środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego. Taki stan rzeczy wymusza wzrost wysiłków podejmowanych przez NATO na rzecz wsparcia sojuszników we wzmacnianiu ich odporności na zagrożenia, a przez to wzmacnia cały Sojusz, co wynika z Artykułu III Traktatu Waszyngtońskiego - pisze Ian Birdwell, NATO Allied Command Transformation.1
Wzmocnione Zaangażowanie na rzecz Odporności 2021 (The 2021 Strengthened Resilience Committment2), ustanowione w ubiegłym roku na szczycie w Brukseli, a także powiązane decyzje polityczne wymuszane potrzebą realizacji Agendy NATO 2030, dają podwaliny do wdrożenia kompleksowego podejścia do kwestii odporności z poziomu rządów oraz od strony społecznej. Ponadto, Sojusznicza Koncepcja Rozwoju Zdolności (NATO Warfighting Capstone Concept) wdrożona w 2021 roku, określająca poziom ambicji NATO co do kierunków rozwoju sposobu prowadzenia walki, dała podstawy do analizy wojskowych implikacji płynących z potrzeby rozwoju odporności w kontekście zdolności do odstraszania i obrony.
Czytaj też
Należy zaznaczyć, że odporność wymaga skutecznej współpracy pomiędzy podmiotami cywilnymi i wojskowymi, które mimo wszystko należy postrzegać jako odrębne, choć współzależne elementy, o pewnej swobodzie działania. Holistyczne rozumienie tych relacji, w tym posiadanie wiedzy co do obszarów występowania deficytów w zakresie współpracy pomiędzy jednostkami cywilnymi i wojskowymi, umożliwia Sojuszowi na zdefiniowanie ryzyk, określenie priorytetów ich łagodzenia, a poprzez to wzmocnienie zaangażowania, gotowości do działania i odpowiedzi na zagrożenia.
Rozwiązania zawarte w ramach Wzmocnionego Zaangażowania na rzecz Odporności oraz zapisach określających 7 Podstawowych Wymagań Odporności (Strengthened Resilience Commitment and Seven Baseline Requirements)3, wdrażane na potrzeby rozwoju Sojuszniczych Instrumentów Oddziaływania Militarnego (NATO's Military Instrument of Power) mają na celu dążenie do: wzmacniania jedności Sojuszu, podnoszenia odporności jako kluczowego elementu zdolności Sojuszu do odstraszania i obrony, oraz zapewnienia szybkiego przejścia z fazy kryzysu do fazy pokoju.
Zgodnie ze stwierdzeniem Sekretarza Generalnego NATO Jensa Stoltenberga: siła sojuszu leży w jego jedności4. Dlatego też, ponowne skupienie się Sojuszu na odporności i przygotowaniach do reagowania na zagrożenia - zarówno na poziomie narodowym, jak i kolektywnie - podkreśla istotę roli, jaką NATO odgrywa we wspieraniu swoich sojuszników. Tym samym, utrzymanie politycznego zobowiązania do utrzymania odporności NATO poprzez implementację zapisów Wzmocnionego Zaangażowania na rzecz Odporności oraz rozwój odporności militarnej Sojuszu, w bezpośredni sposób przyczynia się do zwiększenia jedności sojuszniczej.
Czytaj też
Fundament wiarygodnego odstraszania i obrony spoczywa w zdolnościach Sojuszu do wyprzedzenia, przetrwania, i dominacji nad potencjalnymi przeciwnikami. Dążenie do wypełnienia zapisów Wzmocnionego Zaangażowania na rzecz Odporności 2021 powinno jednocześnie odzwierciedlać ambicje NATO na rzecz wzmacniania odporności Sojuszu. Praca na rzecz zwiększenia odporności krytycznych zdolności, infrastruktury, oraz linii zaopatrzenia znajdzie odzwierciedlenie w efektach realizacji trzech kluczowych zadań realizowanych przez siły zbrojne państw Sojuszu oraz NATO per se.
Reasumując - środowisko bezpieczeństwa oddala się od klasycznego podziału pokój-kryzys-konflikt, w kierunku ery nieustannej rywalizacji. Rozszerzenie kolektywnej odporności na podmioty cywilne i wojskowe, tworzy fundamentalne podstawy ku temu, by zapewnić NATO zdolności do dalszego prowadzenia operacji w trakcie, i poza granice dowolnego kryzysu - gdziekolwiek i jakkolwiek by się on nie pojawił. W skrócie, kompleksowe podejście do odporności pozwala NATO zrozumieć w którym miejscu znajdują się potencjalnie krytyczne punkty, a przez to uwzględnić je w procesie planowania rozwoju zdolności. Tak kompleksowe i zintegrowane podejście do planowania tworzy warunki do lepszego przygotowania się do reagowania na strategiczne zagrożenia (szoki), adaptacji do tych zagrożeń oraz szybszego wychodzenia ze skutków negatywnego oddziaływania.
Biorąc pod uwagę całą skalę wyzwań i kryzysów z jakimi mierzy się Sojusz, należy podkreślić, że zaangażowanie NATO na rzecz wzmacniania odporności wzrasta wraz ze wzrostem wyzwań. Dążąc do wypełniania postanowień Wzmocnionego Zaangażowania na rzecz Odporności 2021,zapisów określonych w 7 Podstawowych Wymaganiach Odporności (Strengthened Resilience Commitment and Seven Baseline Requirements) oraz Sojuszniczej Koncepcja Rozwoju Zdolności, wysiłki NATO położone zostały na rozszerzaniu kolektywnej odporności Sojuszu, co pozwoli przygotować się lepiej na przyszłe wyzwania.
Ian Birdwell, NATO Allied Command Transformation
Przypisy:
3 //www.nato.int/docu/review/articles/2019/02/27/resilience-the-first-line-of-defence/index.html>
4 https://www.nato.int/cps/th/natohq/opinions\\\_191145.htm?selectedLocale=en
"Będzie walka, będą ranni" wymagające ćwiczenia w warszawskiej brygadzie