"Demografia nie jest dziś problemem dla wojska". Co z poborem?

W panelu tam udział wzięli:

• gen. broni w st. sp. dr Marek Tomaszycki, rektor Akademii Wojsk Lądowych;
• gen. bryg. rez. pil. dr hab. Jan Rajchel;
• gen. broni w st. spocz. Waldemar Skrzypczak;
• płk Bogdan Sowa, Szef Zarządu Organizacji i Uzupełnień – P1, Sztab Generalny WP;
• płk Grzegorz Wawrzynkiewicz, Szef Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji;
• Ariel Drabiński jako moderator.

Kluczową informację na temat rozwoju osobowego Wojska Polskiego, przekazał pułkownik Bogdan Sowa, informując, że proces ten przebiega zgodnie z planem. Niestety nie poznaliśmy szczegółów liczbowych dotyczących rekrutacji. Wynika to oczywiście z napiętej sytuacji międzynarodowej oraz faktu, że część z tych danych nie jest informacją jawną.

Płk Sowa przekazał jednak, że obecnie ilość chętnych, przechodzących kwalifikację wojskową do DZSW jest w pełni wystarczająca, by zapełnić wszystkie wolne etaty (obecnie 3500 osób w jednym turnusie) i w związku z tym liczba etatów wzrośnie do 4500. Zaznaczył, że demografia obecnie nie jest problemem dla SZ RP, jednak organy wojskowe zdają sobie sprawę z powagi wyzwań stojących przed nimi w następnych latach w wyniku przemian demograficznych.

Bardzo istotna jest również wiadomość, że obecnie około 90% kandydatów do Wojska Polskiego pozytywnie przechodzi proces rekrutacji. Informacją tą podzielił się pułkownik Grzegorz Wawrzynkiewicz. Dodał, że w związku z doświadczeniami ostatnich dwóch lat zmianie ulegnie proces badań psychologicznych kandydatów. Zaznaczył, że zmiana ta jest formą optymalizacji procesu i nie wynika z wystąpienia jakichkolwiek problemów rekrutacyjnych.

Pełne obłożenie ma również Akademia Wojsk Lądowych. Obecnie na jedno miejsce przypada blisko trzech kandydatów, o czym poinformował gen. broni w st. sp. dr Marek Tomaszycki.

Zapytany o motywację studentów do wstąpienia w szeregi wojska stwierdził, że nie jest to motywacja finansowa, a zdecydowanie chęć służby Ojczyźnie. Dodał również, że obowiązek obrony Ojczyzny powinien spoczywać zarówno na kobietach, jak i mężczyznach (z wyraźnym zaznaczeniem, że jest to jego prywatna opinia). Opinia Pana Generała wynika między innymi z faktu, że kobiety są świetnymi żołnierzami i znakomicie spisują się jako studentki AWL.

Ciekawa była wypowiedź generała Jana Rajchela dotycząca służby pilotów. Stwierdził, że pilot w wieku 35 lat osiąga szczyt swoich możliwości, stąd powinno się rozważyć wprowadzenie dziesięcioletnich kontraktów dla pilotów. Po tym czasie obie strony kontraktu ustaliłby, czy chcą dalej współpracować. Generał zaznacza, że koszt nalotu rocznego w wysokości 200 godzin jest niezwykle wysoki, stąd racjonalne z jego punktu widzenia jest zainwestowanie tych środków w młodych pilotów, którzy rozwijaliby swoje kompetencje. Rozwiązanie to pozwoliłoby na stworzenie odpowiedniej rezerwy osobowej dla lotnictwa.

Zapytany o ocenę optymalnego wieku żołnierza generał Waldemar Skrzypczak odpowiedział, że podczas rozmów z amerykańskimi sojusznikami usłyszał, że zazdroszczą mu żołnierzy, zaznaczając, że blisko trzydziestoletni żołnierz ma znacznie większe kompetencje intelektualno-emocjonalne niż rekrut zaledwie dwudziestoletni. Objawia się to chociażby mniejszą nerwowością dojrzałego żołnierza.

Dodał również, że rozwój technologii, a szczególnie AI, pozwoli na zmniejszenie liczby żołnierzy niezbędnych do wykonania danego zadania, jak chociażby obsługa dronów, analiza danych czy targetowanie.

Kwestia potencjalnego odwieszenia zasadniczej służby wojskowej podzieliła dyskutantów. Pułkownik Bogdan Sowa zaznaczył, że jest to decyzja polityczna, którą ewentualnie będą podejmować politycy, a nie wojsko. Dodał również, że nie widzi potrzeby odwieszania poboru, gdyż obecnie liczba kandydatów do wojska jest wystarczająca, a dodatkowo wojsko nie posiada odpowiedniej infrastruktury do przyjęcia ponad 100 tys. dodatkowych żołnierzy rocznie. Wynika to z faktu, że przez wiele lat likwidowano jednostki wojskowe, a co za tym idzie niezbędną infrastrukturę.

Pułkownik Wawrzynkiewicz stwierdził, że wojsko posiada odpowiednią kadrę do szkolenia zarówno żołnierzy zawodowych, żołnierzy DZSW jak żołnierzy WOT. W razie potrzeby kadra ta w zupełności wystarczyłaby do przeszkolenia potencjalnych poborowych.

Generał Tomaszycki zauważył, że biorąc pod uwagę obecne wypowiedzi decydentó, dotyczące konieczności przygotowania potencjału odstraszającego w ciągu najbliższych kilku lat, ewentualna decyzja o odwieszeniu poboru powinna zapaść teraz, by w perspektywie 2-3 lat stworzyć szeroką bazę rezerwistów.

Natomiast generał Skrzypczak zapytany o pojawiającą się w przestrzeni publicznej kwestie ewentualnej służby imigrantów w Wojsku Polskim wyraził kategoryczny sprzeciw. Powołał się na doświadczenia amerykańskie, które pokazują, że kwestią kluczową jest znajomość języka. Polska nie ma ani kadr, ani przygotowanych rozwiązań pozwalających na szybką integrację cudzoziemców w Wojsku Polskim. Dodał również, że jednym z głównych wyzwań stojących zarówno przed Polską, jak i Europą będzie odporność na falę imigracji z biedniejszych rejonów świata, szczególnie Afryki.

Przedstawiana przez panelistów sytuacja kadrowa Wojska Polskiego jest w ich ocenie dobra, natomiast przyspieszające przemiany demograficzne staną się olbrzymim wyzwaniem dla Zarządu P1 Sztabu Generalnego. Stąd niezbędna jest wysoka elastyczność i nieszablonowe podejście czynników decyzyjnych w wojsku, by utrzymać obecną pozytywną (według słów panelistów) sytuację kadrową SZ RP.