Rewolucja w wojskowym systemie wykrywania skażeń?

10 stycznia w dzienniku urzędowym MON opublikowano pierwszą w tym roku decyzję szefa resortu obrony narodowej. Jest nią decyzja w sprawie organizacji i funkcjonowania Systemu Wykrywania Skażeń Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej ( Decyzja Nr 1/MON z 10 stycznia 2022 ). Warto zaznaczyć, że zmiany były niezbędne, ponieważ obowiązujące do tej pory uregulowania wprowadzano w 2010 i 2013 roku (Decyzja Nr 276/MON z 21 lipca 2010 oraz Decyzja Nr 370/MON z 6 grudnia 2013), a po drodze obserwowaliśmy szereg zmian m.in. w strukturze i systemie kierowania oraz dowodzenia sił zbrojnych.

Zmiany w organizacji systemu

Podstawą wprowadzenia zmian oraz określenia kompetencji, zasad współpracy i zadań jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej podobnie jak do tej pory są ustawa o urzędzie Ministra Obrony Narodowej (2019), rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania MON (2014) oraz w sprawie systemów wykrywania skażeń (2013). 

Zgodnie z zapisami zawartymi w nowej decyzji za organizację i nadzór nad wojskowym system wykrywania skażeń odpowiada poprzez Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Minister Obrony Narodowej. To właśnie na barkach generała Andrzejczaka spoczywał będzie obowiązek określenia struktur organizacyjnych, zadań oraz zasad funkcjonowania systemu wykrywania skażeń oraz podsystemu wczesnego ostrzegania sił zbrojnych. Działania w tym zakresie szef sztabu realizował będzie „w porozumieniu z Dyrektorem Departamentu Wojskowej Służby Zdrowia, Dyrektorem Departamentu Polityki Zbrojeniowej, Dyrektorem Departamentu Szkolnictwa Wojskowego, Dowódcą Wojsk Obrony Terytorialnej, Dyrektorem Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni - Dowódcą Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, Komendantem Głównym Żandarmerii Wojskowej, Dowódcą Garnizonu Warszawa". Po niemal 12 latach wracamy w tym przypadku do rozwiązania, które pierwotnie wprowadzono na mocy decyzji nr 276/MON z 21 lipca 2010. W 2013 roku w związku ze zmianami w systemie dowodzenia zadania w tym zakresie powierzono Dowódcy Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych (Decyzja Nr 370/MON z 6 grudnia 2013).

Nadzór nad szkoleniem i funkcjonowaniem elementów wchodzących w skład wojskowego systemu wykrywania skażeń w imieniu szefa resortu obrony narodowej zgodnie z zapisami nowej decyzji „sprawuje Zarządzający Systemem Przetrwania i Ochrony Wojsk poprzez Szefa Zarządu Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia Inspektoratu Rodzajów Wojsk Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych lub jego następcę prawnego w ramach Systemu Funkcjonalnego Przetrwania i Ochrony Wojsk".

W decyzji wskazano także ośrodek referencyjny ds. szkolenia oraz doskonalenia specjalistów wojskowego systemu wykrywania skażeń. Jest nim Centrum Szkolenia Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia (BMR) funkcjonujące w strukturze Akademii Sztuki Wojennej. Jako jednostkę właściwą do zarządzania informacjami o zdarzeniach CBRN (zagrożenia i ataki chemiczne, biologiczne, radiologiczne i nuklearne) wskazano w decyzji na Centralny Ośrodek Analizy Skażeń (COAS). Ośrodek ten prowadzi wymianę informacji z innymi elementami wchodzącymi w skład krajowego systemu wykrywania skażeń i alarmowania oraz w systemie sojuszniczym.

Decyzja wchodzi w życie 1 kwietnia 2022, a odpowiedzialność za jej wdrożenie powierzono Szefowi Sztabu Generalnego WP. 

Analizując zakres wprowadzonych zmian warto zauważyć, że w tym przypadku możemy mówić o pewnego rodzaju powrocie do rozwiązań obowiązujących przed rokiem 2013 - pozycja Szefa Sztabu Generalnego, jednak z zachowaniem kompetencji i zadań realizowanych przez Dowództwo Generalne RSZ - Inspektorat Rodzajów Wojska i Szefa Zarządu Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia. Decyzja uruchomi z pewnością kolejne działania w postaci rozkazów i wytycznych na poziomie SG WP, DG RSZ oraz innych komórek organizacyjnych SZ RP i resortu obrony narodowej. W kolejnych miesiącach warto obserwować działania podejmowane przez dowództwo sił zbrojnych, zmiany w wojskowym systemie wykrywania skażeń są bowiem szalenie istotne w związku z ewolucją zagrożeń w tym obszarze.