Raport #MilFor: Polska potrzebuje dodatkowej dywizji. "Problemem zdolności antydostępowe"

Podczas pierwszego, odbywającego się dzisiaj Forum Militarnego w Warszawie, przedstawiono wyniki polsko-amerykańskiego Seminarium Planowania Kryzysowego - wspólnego projektu Narodowego Centru Studiów Strategicznych i Center for Strategic and Budgetary Assessments. Był to pierwszy tego rodzaju projekt, którego celem była analiza zagrożenia na wschodniej flance Sojuszu.  

Głównym celem było zdefiniowanie najważniejszych zagrożeń oraz zbadanie różnych scenariuszy rozwoju potencjalnych konfliktów a ponadto wypracowanie możliwych wariantów działania i wskazanie kierunków rozwoju Sił Zbrojnych RP w bliskiej i dalszej perspektywie czasowej

Wnioski dla Polski

Podczas seminarium wykryto poważne braki w zakresie potencjału mogącego pokonać rosyjskie zdolności wynikające z koncepcji A2/AD. W trakcie prowadzenia projektu wyselekcjonowano m.in. że trudnowykrywalne dla radarów załogowe i bezzałogowe statki powietrzne stają się coraz bardziej wrażliwe na oddziaływanie zintegrowanej obrony powietrznej, opartej na nowoczesnych środkach walki (sprzęt tej klasy jest wprowadzany przez Rosję). Okazało się również, że pobliskie porty i lotniska są bardzo podatne na ataki artyleryjskie - szczególnie artylerii rakietowej. Spostrzeżono również, że przestrzeń kosmiczna nie jest już strefą niedostępną dla współczesnych środków walki.  

Zgodnie z wynikami pierwszej, publicznej części seminarium zorganizowanego przez NCSS i CSBA, jeżeli Polska chce posiadać skuteczną obronę przeciwlotniczą, musi zwiększyć potencjał swoich sił powietrznych. Co więcej, należy poważnie zastanowić się nad zakupem samolotów 5. generacji, które będą w stanie m.in. wskazywać cele lądowe wojskom własnym czy "penetrować obronę przeciwnika".   

Dużo uwagi dyrektor Mariusz Kordowski poświęcił wnioskom dotyczącym Obrony Terytorialnej, która - zgodnie z wynikami - stanowi naturalną odpowiedź na istniejącą w stanie osobowym wojska lukę. Siły zbrojne nie są bowiem w stanie pokryć dobrze całej Polski, szczególnie w obliczu dodatkowych zadań, jakie stawia przed nimi Sojusz. Stan ten potwierdzili eksperci, którzy wzięli udział w seminarium. W trakcie projektu założono, że wojsko wspierane jest przez 200-tysięczne siły OT, które przyjmowały uderzenie na terytorium kraju i nie operowały poza jego granicami. 

Mariusz Kordowski poinformował też, że zgodnie z wynikami badań do skutecznej obrony terytorium kraju i stolicy Polska potrzebuje jeszcze co najmniej jednej dywizji. Jedną jednostkę tego typu, 1. Dywizję Zmechanizowaną, rozformowano w 2011 roku po decyzji o przejściu na armię zawodową.

Elementem seminarium był również system "Wisła", który jest obecnie na etapie negocjacji. Jak podkreślił dyrektor, jest to bardzo ważny system naszej obrony, ale jedna z "polskich" grup biorących udział w pierwszej fazie seminarium nie była w niego wyposażona. Zamiast "Wisły" dysponowała jednak ofensywnym systemem broni precyzyjnej, który stanowił jej alternatywę. Według organizatorów seminarium Polska powinna zastanowić się nad tym, który z tych systemów będzie stanowił dla kraju lepsze rozwiązanie. 

Jak zaznaczył dyrektor Kordowski, Europa nie może również polegać całkowicie na ochronie, którą zapewniają jej Stany Zjednoczone. Państwo to, ze względu na inne obszary w których prowadzi działania (np. Azja), nie jest w stanie zapewnić nam realnego bezpieczeństwa. 

Projekt NCSS i CSBA

Odbywające się w Warszawie forum stanowiło okazję do prezentacji wyników prac pierwszej fazy projektu, która odbyła się w Polsce. Cały projekt składał się natomiast z dwóch faz, które NCSS i NSBA prowadziły razem. Samo Seminarium było rownież efektem kilkuletnich prac przygotowawczych i miało na celu "zwrócenie uwagi całego świata na współczesne problemy" krajów wschodniej flanki.

Celem pierwszej fazy była analiza potencjalnych zagrożeń, które stoją przed krajami regionu, przy hipotetycznym ukompletowaniu sił Sojuszu. Osoby, które wzięły w tej części projektu, zostały podzielone na trzy grupy - dwie "polskie" i jedną grupę przeciwników. We wszystkich z nich znajdowali się jednak eksperci zarówno z Polski, jak i USA. Polskie grupy zostały postawione przed tym samym zadaniem, miały jednak do wykorzystania np. inne ukompletowanie.   

W trakcie trzech dni trwania pierwszej części seminarium, uczestnicy realizowali trzy scenariusze. Pierwszy z nich, przypadający na dzień nr 1, zakładał stawienie czoła zagrożeniom hybrydowym. Drugiego dnia musieli zmierzyć się z zagrożeniami konwencjonalnymi, natomiast trzeciego - z eskalacją atomową. 

Warto zaznaczyć jednak, że - zgodnie z założeniami organizatorów projektu - każda grupa miała do wykorzystania środki z budżetu państwa przeznaczone na obronność, które kształtowały się na poziomie 3 proc. PKB (oznacza to, że miały one ok. 17 mld zł rocznie więcej niż przy przeznaczeniu na ten cel 2 proc. PKB). Jak podkreślił Mariusz Kordowski z NCSS, dało to im znaczącą swobodę i możliwość wyboru najbardziej korzystnych wariantów. Wyniki tej fazy zostały już przedstawione odpowiednim władzom. 

Bezpieczeństwo wschodniej flanki NATO

Celem zorganizowanego przez Narodowe Centrum Studiów Strategicznych forum było opracowanie rekomendacji na szczyt NATO w Warszawie. Tematem przewodnim natomiast, odpowiednie zabezpieczenie tzw. wschodniej flanki Sojuszu. Według NCSS bowiem należy "szczególnie głośno mówić o konieczności zabezpieczenia naszej części Europy i roli Polski w umacnianiu bezpieczeństwa w regionie".  

W spotkaniu i debatach wzięli udział decydenci, przedstawiciele instytucji wojskowych oraz eksperci. Jak podkreślają organizatorzy Forum Militarnego, "to pierwsze tego typu wydarzenie w Polsce, na którym spotykają się krajowi i zagraniczni eksperci w dziedzinie bezpieczeństwa i wojskowości". Całe spotkanie otworzył minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski, który podkreślił, że bezpieczeństwo jest głównym celem polityki zagranicznej Polski.