Nowy rząd powoła Agencję Uzbrojenia?

W trakcie debaty „COP XXI wieku: jak odbudować polski przemysł obronny?” zorganizowanej przez Gazetę Polską poseł Michał Jach, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Wojska Polskiego stwierdził, że istnieje potrzeba stworzenia w Polsce Agencji Uzbrojenia, zajmującej się pozyskiwaniem sprzętu dla sił zbrojnych. Parlamentarzysta określił, obecny system zakupów sprzętu jako „dysfunkcjonalny”, wskazując na brak możliwości jego dostosowania do potrzeb związanych z przeprowadzeniem planu modernizacji polskiej armii. Jeżeli rząd powołany przez PiS dojdzie do władzy, powołanie Agencji Uzbrojenia stanie się więc co najmniej prawdopodobne.

W Polsce musi powstać instytucja cywilna, wyłączona ze struktur wojskowych, która będzie pozyskiwać sprzęt zamówiony, o parametrach wyartykułowanych przez Siły Zbrojne i na rzecz Sił Zbrojnych. Ponadto, proces pozyskiwania będzie wiązała z interesem polskiego przemysłu zbrojeniowego, co jednak nie oznacza podporządkowania.

W rozmowie z Defence24.pl poseł Michał Jach przedstawił założenia, na podstawie których opracowano plany powołania Agencji Uzbrojenia. Stworzenie tego typu instytucji pozwoliłoby uniknąć trudności związanych z koordynacją działań kilku jednostek odpowiedzialnych za zakupy sprzętu (w tym IU MON, Inspektorat Systemów Informacyjnych w DGRSZ, Departament Polityki Zbrojeniowej MON itd.), które w chwili obecnej znajdują się na różnych szczeblach i w różnych pionach Ministerstwa Obrony Narodowej.

Obecnie w Polsce pozyskiwaniem uzbrojenia dla Sił Zbrojnych zajmuje się kilka instytucji, w tym między innymi Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych oraz Inspektorat Systemów Informacyjnych w Dowództwie Generalnym RSZ oraz Inspektorat Uzbrojenia MON. Instytucje te znajdują się na różnych szczeblach i w różnych pionach MON i trudno oczekiwać, że one będą ze sobą współpracowały

Michał Jach przeprowadził analizę funkcjonowania tego typu instytucji w pięciu państwach, które są członkami Unii Europejskiej – w Niemczech, Hiszpanii, Francji, Wielkiej Brytanii i Szwecji i mają podobny zakres zadań, obejmujący:

-       Pozyskiwanie sprzętu wojskowego, z uwzględnieniem efektywności, ceny, skuteczności ale też nadzór w ciągu cyklu życia

-       Nakreślanie kierunków rozwoju technologii przeznaczonych na przyszłe potrzeby sił zbrojnych wraz ze wsparciem prac w tym zakresie

-       Promocja eksportu własnego przemysłu obronnego

Wspomniane organizacje zajmują się promocją eksportu pomimo tego, że wymienione państwa są sygnatariuszami Letter Of Intent (Porozumienia ramowego ws. środków wspierających restrukturyzację i funkcjonowanie europejskiego przemysłu obronnego). Dysponują również znacznie większymi zasobami kadrowymi, niż kilka instytucji zajmujących się zakupami w Polsce (nawet jeżeli wziąć pod uwagę różnice wielkości budżetów obronnych), co pozwala na wykonywanie odpowiednich procedur bez nadmiernego obciążenia. Poseł Jach podkreśla, że w sytuacji Polski szczególne znaczenie może mieć przepis obligujący do przeznaczania co najmniej 2,5% wydatków obronnych na badania i rozwój, zgodnie ze znowelizowaną ustawą o przebudowie, modernizacji technicznej i finansowaniu Sił Zbrojnych.

Proces pozyskiwania sprzętu wojskowego i uzbrojenia prowadzony przez „Agencję” ma obejmować także offset i polonizację. Ponadto, w polskich warunkach nowa instytucja powinna dysponować także komórką zajmującą się monitorowaniem krajowego potencjału obronnego, w tym identyfikacją posiadanego potencjału i możliwości absorpcji nowych technologii.