Łotwa wybrała swojego nowego bwp. Ryzykowna decyzja? [KOMENTARZ]

Łotwa na początku roku 2023 rozpoczęła proces poszukiwania dla swojej armii nowych bojowych wozów piechoty, które to pozwoliłby na zastąpienie pojazdów rodziny CVR(T) pozyskanych od Wielkiej Brytanii (których mała część została przekazana już Ukrainie). Oznacza to, że jeżeli Łotysze chcieli by wymienić swoją flotę konieczne byłoby pozyskanie wraz z bwp także wozów zabezpieczenia technicznego, rozpoznawczych, dowodzenia i kontroli czy ewakuacji medycznej. Tym samym mowa tutaj o blisko 200 maszynach, których poszukiwania pod koniec zeszłego roku zawężono do 3 konstrukcji: hiszpańskiego ASCOD-a, tureckiego Tulpara oraz południowokoreańskiego K-21.

Wcześniej, bo jesienią zeszłego roku poddano analizie kilka konstrukcji, porównując m.in. ich zdolności operacyjne, koszt zakupu, dostępności sprzętu, wsparcie eksploatacji, udział lokalnego przemysłu oraz cenę jednostkową. W wyniku przeprowadzonych testów i analiz wybór padł na hiszpańską propozycję w postaci modułowej gąsienicowej platformy ASCOD, która to stanie się bazą dla przyszłego bojowego wozu piechoty armii łotewskiej, jeżeli dojdzie do podpisania umowy wykonawczej. Nie jest zanana potencjalna liczba zamawianych pojazdów, jednak rzecznik hiszpańskiego MON-u w odpowiedzi dla serwisu Defense News poinformował, że zamierza się wydać na ten cel 250 mln euro.

Eksperci Ministerstwa Obrony Narodowej i Narodowych Sił Zbrojnych przeprowadzili wnikliwą analizę w celu wybrania najodpowiedniejszych dla naszych potrzeb wozów bojowych, które zwiększą możliwości mobilności i siłę ognia Wojsk Lądowych.
Minister obrony Łotwy Andris Sprūds

Negocjacje dotyczące wypracowania umowy wykonawczej mają zakończyć się do końca tego lub na początku przyszłego roku. Nie wiemy, czy wraz z bojowymi wozami piechoty będą pozyskiwane pojazdy wsparcia, czy też będą one przedmiotem oddzielnej umowy. Nie jest znany także system wieżowy, jaki trafi na nowy łotewski bwp, dotychczas w materiałach promocyjnych ASCOD-a w tej wersji pokazywany był on z m.in. izraelskimi wieżami jak np. bezzałogowa UT-30 lub Samson Mk.II. Sama platforma ASCOD (oraz nowsza ASCOD 2) jest obecnie wykorzystywana w kilku odmianach przez takie kraje jak Hiszpania (bojowy wóz piechoty Pizaroo), Austria (bojowy wóz piechoty Ulan), Wielka Brytania (bojowe wozy rozpoznawcze Ajax), Filipiny (czołgi lekkie Sabra) oraz Stany Zjednoczone (rozwiązania z niej użyto w czołgu lekkim/wozie wsparcia ogniowego M10 Booker)

Wybór naszego pojazdu w wyniku tego wysoce konkurencyjnego procesu potwierdza pozycję GDELS i ASCOD jako liderów w segmencie gąsienicowych pojazdów opancerzonych. Wzmacnia to nasze zdecydowane zobowiązanie do kontynuowania prac nad zwiększeniem liczby użytkowników międzynarodowych w najbliższej przyszłości, przyczyniając się do szybkiego wzrostu zdolności w ramach NATO.
Prezes GDELS Antonio J Bueno

Jej wybór przez Łotwę wiąże się jednak z kilkoma pytaniami dotyczącymi czasu dostaw oraz jakości przekazywanych pojazdów, ponieważ ostatnie lata wskazują na problemy producenta w tej kwestii m.in. w programie Ajax lub dostawami dla hiszpańskiej armii kołowych transporterów opancerzonych VCR 8x8 Dragon. Oprócz tego jest on zaangażowany w produkcję m.in. nowych transporterów opancerzonych dla Hiszpanii. Zważywszy na skalę przedsięwzięć, w jakich zakłady Santa Bárbara Sistemas biorą udział, ich zdolności produkcyjnych oraz pojawiających się problemach można odnieść wrażenie, że wybór ASCOD-a jako bazy dla nowego łotewskiego bwp jest dość ryzykowną decyzją. Wiele tutaj może zależeć od skali regionalizacji jego produkcji, co rozwiązałoby część problemów i trudności.

ASCOD to modułowa platforma gąsienicowa opracowana we współpracy austriackiej firmy Steyr-Daimler-Puch AG (obecnie General Dynamics European Land Systems Steyr GmbH) oraz hiszpańskiej General Dynamics Santa Bárbara Sistemas w celu zastąpienia starzejącej się floty M113. Prace nad pojazdem zakończono na przełomie lat 80 i 90 XX wieku w wyniku czego później powstał bojowy wóz piechoty Pizaroo oraz Ulan. Pancerz bazowy wozu zapewnia załodze ochronę przed ostrzałem z amunicji karabinowej kal. 7,62 mm (w przypadku boków i tyłu kadłuba) oraz 14,5 mm w przypadku przodu pojazdu.

Po zastosowaniu na pojeździe dodatkowego pancerza kompozytowego wóz chroni załogę przed pociskami kal. 14,5 mm w przypadku boków i tyłu kadłuba na dystansie 500 metrów oraz przed amunicją APFSDS kal. 30 mm wystrzeloną z odległości 1000 metrów. Jednostkę napędową pojazdu stanowi silnik wysokoprężny MTU 8V-199-TE20 o mocy 720 KM, pozwalający na rozpędzenie tego ważącego około 25 ton pojazdu do 72 km/h. Platforma może być wykorzystana jako baza dla wielu typów pojazdów wojskowych jak bojowe wozy piechoty, nosiciele uzbrojenia rakietowego, wozy wsparcia ogniowego/czołgi lekkie lub nawet artylerii samobieżnej.