Japonia i Filipiny zwiększają partnerstwo obronne. W tle potencjalne przekazanie broni? [KOMENTARZ]

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Filipiny nabierają coraz większego znaczenia w przeciwstawieniu się zagrożeniu ze strony Chin. Na początku lutego Stany Zjednoczone uzyskały od Filipin większy dostęp do filipińskich baz wojskowych, otrzymując dostęp do czterech dodatkowych obiektów wojskowych w kraju - oprócz wcześniej uzgodnionych pięciu. Natomiast 9 lutego miała miejsce wizyta prezydenta Filipin Ferdinanda Marcosa w Japonii, prezydent Filipin spotkał się premierem Japonii Fumio Kishidą. W czasie spotkania doszło do zawarcia porozumienia obronnego między krajami. Porozumienie obronne podpisane przez Marcosa i japońskiego premiera pozwoli japońskim żołnierzom dołączyć do ćwiczeń mających na celu reagowanie na klęski żywiołowe i działania w zakresie pomocy humanitarnej na Filipinach. Mówi się także o tym, że Tokio i Manila prowadzą również wstępne dyskusje nad paktem obronnym, który pozwoliłby im rozmieścić wojska na terytorium drugiej strony w celu szkolenia i innych wspólnych operacji. W minionym roku oba wyspiarskie kraje przeprowadziły pierwsze rozmowy na temat bezpieczeństwa z udziałem swoich ministrów obrony i spraw zagranicznych i zgodziły się na wzmocnienie więzi obronnych.

Porozumienie należy odbierać pozytywnie, ponieważ Japonia idzie w kierunku szerszej współpracy nie tylko z Filipinami, ale również z innymi krajami Azji Południowo-Wschodniej, by z jednej strony rozwijać współpracę obronną w regionie, z drugiej, by przeciwdziałać rosnącemu zagrożeniu ze strony Chin, których działania są coraz bardziej prowokacyjne i stanowią zagrożenie dla obecnego porządku międzynarodowego. 13 lutego straż przybrzeżna Filipin oskarżyła straż przybrzeżną Chin o skierowanie wiązki lasera w stronę jej okrętu, by oślepić załogę i zablokować misję zaopatrzeniową dla filipińskich żołnierzy stacjonujących na spornym obszarze Morza Południowochińskiego. Podczas spotkania filipińsko-amerykańskiego z początku miesiąca uzgodniono, że oba kraje wznowią wspólne patrole na Morzu Południowochińskim. Decyzja ta jest podyktowana tym, że Chiny roszczą sobie prawa do obszaru Morza Południowochińskiego, w tym do wysp i raf, które Filipiny uważają za swoje terytorium. Chińskie okręty regularnie śledzą filipińskie statki rybackie, często je przechwytując i zmuszając do zawrócenia ze spornych obszarów.

W kontekście porozumienia miedzy Japonią a Filipinami premier Kishida powiedział, że oba kraje będą kontynuować rozmowy w celu dalszego wzmocnienia i usprawnienia wspólnych ćwiczeń i innych operacji swoich wojsk, jednocześnie dążąc do rozszerzenia transferu japońskiego sprzętu obronnego i technologii na Filipiny oraz wzmocnienia współpracy trójstronnej ze Stanami Zjednoczonymi. Związku z tym - jak informuje Nikkei Asia - Filipiny mogą w przyszłości otrzymać od Japonii śmigłowce i czołgi w ramach wsparcia sojuszniczego. Według informacji tego portalu Japonia chce przyznać Filipinom donacje w ramach współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, co ma być pierwszym tego typu działaniem w nowym programie mającego na celu wzmocnienie zdolności obronnych sojuszników w regionie. Donacja miałaby mieć charakter finansowy oraz sprzętowy, a dalsze szczegóły miałyby zostać ustalone po uchwaleniu budżetu przez japoński parlament.

Według Defence blog powołującego się na lokalne media filipińskie, armia tego państwa ma być zainteresowana śmigłowcami Bell UH-1J Huey, a także AH-1S Cobra oraz japońskimi czołgami Typ 74 i, które od 2018 r., są systematycznie wycofywane, czołg Typ 74 ma zostać zastąpiony pojazdami Typ 90. Jak na razie pojawiły się zdementowane już informacje, że Japonia przekazała już te czołgi Filipinom, czego nie potwierdziła żadna ze stron. Rządowa filipińska agencja informacyjna (PNA) opublikowała 19 grudnia 2022 r., informację, w której stwierdzono, że Japonia przekaże Filipinom helikoptery UH-1J Huey w ramach darowizny. Według artykułu przekazanie maszyn UH-1J spodziewane jest za dwa, trzy lata.

Jeśli chodzi o japoński czołg Typ 74, to on nie jest konstrukcją nowoczesną, ponieważ wprowadzono go do służby w 1975 roku. Na jego korzyść działa to, że jest lekki (waży 40 ton) w porównaniu z Abramsem czy Leopardem 2, które mają masę ponad 70 ton. Armia filipińska posiada na swoim wyposażeniu nieliczne czołgi lekkie Sabrah ASCOD 2, według dostępnych informacji jest ich około 15. Siły zbrojne opierają się na wozach wsparcia ogniowego jak Sabrah Pandur II 8x8 (wkrótce dostępne), M113A2+ FSV, AIFV-25, FMC M113. Siły powietrzne dysponują między innymi śmigłowcami Bell UH-1, MD 500 Defender, Sikorsky S-76, PZL W-3 Sokół, UH-60 Black Hawk, AW109.

Co ciekawe marynarka filipińska już od Japonii samoloty patrolowe TC-90. Dwa pierwsze szkoleniowe Beechcraft TC-90 z Japońskich Morskich Sił Samoobrony zostały przekazane filipińskiej marynarce wojennej w 2017 roku. Japonia także przekazała części zamienne do śmigłowców Huey oraz sprzęt poszukiwawczo-ratowniczy.

Wracając do ewentualnego przekazania czołgów i śmigłowców nie wiadomo czy darowizna rzeczywiście nastąpi, jeśli tak, to będzie pierwszy w historii eksport sprzętu pancernego przez Japonię. Od wprowadzenia w grudniu ubiegłego roku nowej polityki bezpieczeństwa połączonej z programem wsparcia obronności, Tokio podejmuje wysiłki mające na celu wzmocnienie swojego bezpieczeństwa nie tylko poprzez zakupy uzbrojenia dla własnych sił zbrojnych, ale także wzmacniając więzi z krajami regionu. Zrywa tym samym z obowiązującymi od końca II wojny światowej zasadami wyłącznie obronnymi na rzecz przyjęcie zdolności do uderzenia odwetowego. Planuje też podwojenie wydatków na wojsko w ciągu pięciu lat.

Znaczenie Filipin dla Japonii jest istotne nie tylko przez to, że filipińskie wyspy byłyby narażone w ewentualnej wojnie, gdyby Chiny zaatakowały Tajwan ale także byłyby miejscem ucieczki dla Tajwańczyków. W takim przypadku Japonia mogłaby pomóc w ewakuacji filipińskich i tajwańskich uchodźców w północnym Luzonie. Mimo historycznych doświadczeń, Japonia jest największym źródłem pomocy rozwojowej dla Filipin i drugim co do wielkości partnerem handlowym. Japonia jest też jedynym krajem, który ma z Filipinami dwustronną umowę o wolnym handlu. Japonia udzieliła Filipinom pożyczek i darowizn o wartości 11,2 miliarda dolarów. Dlatego też jak przypomina Japan Times Filipińczycy mają dobrą opinię o tym kraju, ankieta z 2022 roku wykazała, że prawie 80% Filipińczyków ufa Japonii i plasuje się ona wśród najbardziej preferowanych międzynarodowych partnerów Filipińczyków. Tokio obiecało na wspólnym spotkaniu, że zapewni Filipinom pomoc rozwojową i inwestycje w sektorze prywatnym w wysokości 600 miliardów jenów. Priorytetowe projekty obejmują koleje podmiejskie i metro, które są kluczem do zmniejszenia zatorów, codzienności wielu Filipińczyków - jak przypomina portal.

Japonia współpracowała z Filipinami w celu budowania wspólnych zdolności, koncentrując się na straży przybrzeżnej, która najczęściej spotyka się z chińskimi prowokacjami. Oba rządy uzgodniły projekt poprawy zdolności bezpieczeństwa morskiego w październiku 2016 r., co zaowocowało przekazaniem 10 wielozadaniowych okrętów (MRRV), a w planach jest zakup kolejnych. Współpraca między krajami nabrała tempa w minionym roku, wtedy to oba państwa rozpoczęły dialog z udziałem ministrów obrony i spraw zagranicznych. Japonia przekazała również Filipinom radar nadzoru powietrznego, co było pierwszym przypadkiem eksportu sprzętu wojskowego na podstawie przepisów zmienionych, aby umożliwić wysyłanie sprzętu obronnego za granicę (z zastrzeżeniem pewnych ograniczeń). Żołnierze japońscy szkolili się także na Filipinach wraz z siłami amerykańskimi i południowokoreańskimi. Potem także doszło do rozmieszczenia dwóch samolotów w ramach wspólnych ćwiczeń z filipińskimi siłami powietrznymi. Dlatego też filipińskie Siły Zbrojne na ostatnich umowach z USA i Japonią mogą zdecydowanie zyskać, przynajmniej częściowo wzmacniając swoją armię, której kondycja pozostawia wiele do życzenia.

W zaktualizowanych w grudniu zeszłego roku dokumentach dotyczących polityki bezpieczeństwa Japonia przedstawiła plany stworzenia nowego programu jako sposobu na wzmocnienie sił zbrojnych krajów partnerskich. W rządowym projekcie budżetu na rok 2023 przeznaczono na tą inicjatywę 2 miliardy jenów (15,2 miliona dolarów).