Więcej firm będzie informować o obrocie towarami o znaczeniu strategicznym [ANALIZA]

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii szykuje nowe rozporządzenie

W drugiej połowie stycznia 2018 r. nowo utworzone Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii upubliczniło projekt rozporządzenia w sprawie zakresu informacji przekazywanych organowi kontroli obrotu przez podmiot dokonujący obrotu towarami o znaczeniu strategicznym w ramach zezwoleń generalnych jako nowego aktu wykonawczego do ustawy z 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Odpowiada za nie bezpośrednio Minister Przedsiębiorczości i Technologii Jadwiga Emilewicz wspierana merytorycznie przez głównego specjalistę w Departamencie Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego MPiT Tomasza Kowalika. Nowe rozporządzenie ma zastąpić obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 maja 2013 r. w sprawie zakresu informacji przekazywanych organowi kontroli obrotu przez podmiot dokonujący obrotu towarami o znaczeniu strategicznym w ramach zezwoleń generalnych. Będzie to już czwarty akt wykonawczy do ustawy z 29 listopada 2000 r., który wejdzie w życie począwszy od 1 marca 2017 r. Wcześniejsze to:

- rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 21 lutego 2017 r. w sprawie urzędów celno-skarbowych, w których może być dokonywany wywóz, przywóz i tranzyt towarów o znaczeniu strategicznym, które weszło w życie 1 marca 2017 r.,

- rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 25 maja 2017 r. w sprawie krajowego zezwolenia generalnego, które weszło w życie 1 czerwca 2017 r. oraz

- rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 czerwca 2017 r. w sprawie wykazu uzbrojenia, na obrót którym jest wymagane zezwolenie, które weszło w życie 22 czerwca 2017 r.

Przedostatnie wymienione rozporządzenie z 25 maja 2017 r. ustanowiło cztery nowe krajowe zezwolenia generalne, z których mogą korzystać podmioty dokonujące obrotu uzbrojeniem. Rozporządzenie wprowadziło możliwość korzystania z krajowego zezwolenia generalnego (specjalne oznaczenie: ZG-PL-U-4), które jest przeznaczone dla podmiotów dokonujących obrotu z zagranicą w postaci świadczenia pomocy technicznej. Taka pomoc jest rozumiana w polskim ustawodawstwie jako jakiekolwiek wsparcie techniczne, związane z naprawami, rozwojem, wytwarzaniem, testowaniem, utrzymaniem lub innymi usługami technicznymi dotyczącymi towarów o znaczeniu strategicznym, które może przyjąć formy udzielania instrukcji, szkolenia, przekazywania wiedzy roboczej lub usług konsultingowych. Ponadto resort planuje w nieokreślonym jak dotąd horyzoncie czasowym wprowadzenie kolejnych krajowych zezwoleń generalnych, które będą dotyczyły innych form obrotu z zagranicą. Chodzi m.in. o świadczenie usług pośrednictwa, które w przypadku uzbrojenia są rozumiane w polskim prawie jako działania dotyczące przemieszczania uzbrojenia pomiędzy dwoma państwami, przy czym żadnym z tych państw nie jest Rzeczpospolita Polska, polegające na:

1. negocjowaniu, doradztwie handlowym oraz pomocy w zawieraniu umów,
2. uczestnictwie, w jakiejkolwiek formie, w czynnościach związanych z wywozem, przywozem, tranzytem lub zawarciem umowy leasingu, darowizny, pożyczki, użyczenia oraz wniesieniem aportu do spółki,
3. zakupie, sprzedaży lub transferze.

Obowiązki informacyjne dla kolejnej grupy podmiotów

Szacunki resortu wskazują, że przepisy nowego rozporządzenia będą oddziaływać na około 100 podmiotów. Obok podmiotów dokonujących wywozu, przywozu, transferu wewnątrzunijnego z terytorium lub na terytorium RP towarów o znaczeniu strategicznym w ramach zezwolenia generalnego, na których już obecnie ciążą obowiązki informacyjne względem organu kontroli obrotu, tj. Ministra Przedsiębiorczości i Technologii, dane wskazane w projektowanym rozporządzeniu będą musieli przekazywać również przedsiębiorcy, którzy zadeklarują zamiar korzystania z krajowego zezwolenia generalnego dotyczącego pomocy technicznej, a w przyszłości nowego krajowego zezwolenia generalnego dotyczącego usług pośrednictwa. Prowadzenie takiej działalności będzie po wejściu w życie rozporządzenia związane z obowiązkiem składania sprawozdań Ministrowi Przedsiębiorczości i Technologii. Resortowi się spieszy, ponieważ zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z 29 listopada 2000 r. podmioty dokonujące obrotu w ramach zezwoleń generalnych są obowiązane przekazywać organowi kontroli obrotu coroczną informację o realizacji tego obrotu do końca marca następnego roku. Ministerstwo dąży do tego, by wskazany obowiązek sprawozdawczy objął nową grupę podmiotów jeszcze w tym roku.

Zgodnie z projektowanym rozporządzeniem podmiot świadczący pomoc techniczną dotyczącą towarów o znaczeniu strategicznym w ramach zezwolenia generalnego będzie miał obowiązek przekazywać organowi kontroli obrotu, tj. Ministrowi Przedsiębiorczości i Technologii następujące informacje o realizacji tego obrotu:

1) określenie zezwolenia generalnego, w którego ramach dokonano obrotu;

2) opis pomocy technicznej;

3) wartość pomocy technicznej w walucie, w jakiej dokonano obrotu;

4) opis towaru, którego dotyczy pomoc techniczna oraz jego oznaczenie;

5) numer kontrolny towaru, którego dotyczy pomoc techniczna;

6) daty obrotu;

7) nazwę i adres eksportera lub dostawcy oraz importera lub odbiorcy;

8) nazwę i adres pośrednika;

9) końcowe przeznaczenie i oznaczenie końcowego użytkownika.

Natomiast przedsiębiorcy świadczący usługę pośrednictwa dotyczącą towarów o znaczeniu strategicznym będzie przekazywał następujące informacje o realizacji tego obrotu:

1) określenie zezwolenia generalnego, w którego ramach dokonano obrotu;

2) opis usługi pośrednictwa;

3) wartość usługi pośrednictwa w walucie, w jakiej dokonano obrotu;

4) opis towaru, którego dotyczy usługa pośrednictwa oraz jego oznaczenie;

5) numer kontrolny towaru, którego dotyczy usługa pośrednictwa;

6) ilość towaru oraz jego wartość określoną w walucie, w jakiej dokonano obrotu;

7) daty obrotu;

8) nazwę i adres eksportera lub dostawcy oraz importera lub odbiorcy;

9) nazwę i adres pośrednika;

10) końcowe przeznaczenie i oznaczenie końcowego użytkownika.

Warto jednak wskazać, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami przedsiębiorcy świadczący usługę pośrednictwa dotyczącą towarów o znaczeniu strategicznym opierają swoją działalność o zezwolenie indywidualne lub zezwolenie globalne, a nie o krajowe zezwolenia generalne. Dopóki nie dojdzie do zmiany ustawy z 29 listopada 2000 r., która umożliwi im prowadzenie swojej działalności również w oparciu o taki rodzaj zezwoleń, przepisy projektowanego rozporządzenia MPiT nie będą mogły być stosowane w stosunku do nich.

Silniejsza regulacja sektora obrotu uzbrojeniem i technologiami z zagranicą

Za pomocą nowych regulacji Minister Przedsiębiorczości i Technologii chce mieć szerszą wiedzę na temat działalności większego grona podmiotów aktywnych w ramach prowadzenia obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Oznacza to, że sektor, w którym działają przedsiębiorcy o wskazanym profilu, będzie jeszcze silniej regulowany. Ponadto resort przedsiębiorczości i technologii będzie dążył do wprowadzania kolejnych obowiązków administracyjnych, co przełoży się na wzrost kosztów prowadzenia działalności w branży dla kolejnej grupy firm.