Ceremonia włączenia okrętu na stan marynarki wojennej Wielkiej Brytanii odbyła się 7 grudnia br. w Portsmouth – macierzystej bazie lotniskowca HMS "Queen Elisabeth". Poza królową Elżbietą II wzięła w niej udział księżniczka Anna, sekretarz obrony Gavin Williamson oraz całe wyższe dowództwo brytyjskich sił zbrojnych.

Cała uroczystość odbyła się zgodnie z wieloletnią tradycją. Najpierw odczytano rozkaz o włączeniu okrętu na stan floty, a później dwudziestoletnia marynarz Ellie Smith z Hull podniosła banderę wojennę (White Ensign). Dodatkowo żona dowódcy okrętu komandora Jerry’ego Kyda oraz najmłodszy członek załogi pokroili szpadą oficerską wielki tort dokładnie odwzorowujący kształt lotniskowca.

Sprawie nadano dużą rangę, ponieważ wraz z nowym okrętem Wielka Brytania potwierdziła, że nadal chce być zaliczana do największych mocarstw morskich. Przypomniano przy tej okazji, że w 2017 r. położono również stępkę pod dwa inne bardzo ważne dla Royal Navy okręty: pierwszą nową fregatę Type 26 i pierwszy okręt podwodny z rakietami balistycznymi nowego typu Dreadnought.

„Wciągając dzisiaj banderę na HMS „Queen Elizabeth”, Wielka Brytania potwierdziła swoje miejsce wśród największych potęg morskich… Dzięki nowym okrętom Royal Navy będzie zdolna do projekcji siły na morzu, w powietrzu, na lądzie i w cyberprzestrzeni, oferując naszemu narodowi wybór militarny i polityczny w niepewnym świecie”.

Wprowadzenie okrętów do służby – początek problemów

Podniesienie bandery wojennej na HMS "Queen Elisabeth" nie oznacza, że okręt włączono do służby operacyjnej. Lotniskowiec zakończył dopiero - pomyślnie - drugą turę prób morskich, a przed nim najważniejszy etap przygotowań - integracja na pokładzie grupy lotniczej. Próby ze śmigłowcami mają się zacząć na początku przyszłego roku, natomiast loty samolotów pokładowych są przewidziane na jesień 2018 r. i będą realizowane u wybrzeży Stanów Zjednoczonych.

Przygotowanie do tego wydarzenia już trwają, ponieważ w amerykańskich ośrodkach treningowych 150 Brytyjczyków szkoli się już z obsługi i wykorzystania 13 brytyjskich samolotów F-35. Wielka Brytania bardzo ściśle współpracuje w tej dziedzinie z Amerykanami wiedząc, że jej oba przyszłe lotniskowce będą później wchodziły w skład zespołów sojuszniczych. Nastąpi to jednak nie wcześniej niż w 2020 r.

Jednym z największych problemów okazuje się jednak nie sprzęt nowej generacji, ale brak nowych osób chętnych do służenia na obu brytyjskich lotniskowcach. Poza HMS "Queen Elisabeth" budowana jest bowiem jeszcze bliźniacza jednostka HMS "Prince of Wales", a więc ogółem do ich obsadzenia potrzebne będzie będzie ponad 3000 marynarzy. Może dojść do sytuacji, w której do utrzymania nowych lotniskowców konieczne będzie wycofanie dwóch dużych okrętów desantowo-śmigłowcowych HMS "Albion" i HMS "Bulwark".

Kolejnym problemem okazało się miejsce bazowania. W chwili rozpoczęcia budowy zakładano, że oba lotniskowce (lub co najmniej jeden z nich) będą stacjonowały w Plymouth, a więc w porcie dającym bezpośrednie wejście na Atlantyk. Wszystko wskazuje jednak, że nowe okręty, każdy o wyporności ponad 70000 ton, nigdy się tam nie pojawią i na stałe będą przebywały w Portsmouth, a więc w miejscu leżącym pośrodku kanału La Manche.

Brytyjczycy tłumaczą, że w obecnej bazie znajduje się sztab brytyjskiej marynarki wojennej, a więc będzie łatwiej prowadzić nadzór nad lotniskowcami. W rzeczywistości chodzi o koszty przygotowania portu Plymouth, który leży przy stosunkowo płytkiej rzece Tamar. Tymczasem zanurzenie lotniskowców to około 11 m. Dla porównania, największy dotychczas brytyjski okręt – śmigłowcowiec HMS „Ocean” - potrzebuje toru wodnego głębszego niż 6,5 m. Pogłębianie rzeki Tymar byłoby więc kosztownym i ciągłym procesem, który musiałby być realizowany przez zakładane kilkadziesiąt lat służby operacyjnej nowych okrętów.