Tajwan i USA nie muszą przegrać, gdy zaatakują Chiny [OPINIA]

Na łamach "The Wall Street Journal", Warren P. Strobel poinformował o przeprowadzonej grze strategicznej, odnoszącej się do scenariusza hipotetycznego konfliktu o Tajwan. Jej celem było sprawdzenie czy Amerykanie i Tajwańczycy byliby w stanie odeprzeć inwazję przeprowadzoną siłami Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Trzeba podkreślić, że jest to już kolejna rozgrywka tego rodzaju. Zakładająca różne punkty wyjścia oraz scenariusze, a przede wszystkim zachowania ludzi wchodzących w rolę agresora i broniącego się. I rzeczywiście, według podsumowania tej konkretnej rozgrywki, obrona Republiki Chińskiej na Tajwanie nie musi zakończyć się porażką strony tajwańskiej oraz Amerykanów*. Jednakże, będzie oznaczała znaczne straty wojskowe, a także olbrzymie zniszczenia w sferze ekonomicznej. Jak zauważyli uczestnicy gry, gospodarka tajwańska ległaby w gruzach, a strona amerykańska odczułaby straty wojskowe względem swojej pozycji globalnej. Co naturalne, przegrana strony chińskiej byłaby analogicznym skumulowaniem strat politycznych, gospodarczych i przede wszystkim wojskowych przekładających się na pozycję globalną ChRL i zapewne sytuację wewnętrzną w tym państwie. To trzeba dodać, jeśli informujemy o stratach amerykańsko-tajwańskich. Wracając do wspomnianej gry, jeden z jej uczestników, cytowany w artykule "The Wall Street Journal" zauważył, że nie ma mowy o remisie, ale raczej uznaniu, iż w ten sposób nikt nie wygrał, ani nikt nie przegrał.

Należy podkreślić, że siedmiogodzinna gra, koordynowana przez jeden z najważniejszych think tanków w USA czyli Center for Strategic and International Studies (CSIS), była oceniona jako najbardziej zbliżona do podobnych przedsięwzięć prowadzonych przez wojsko. Przy czym, w takim przypadku nie wykorzystywane były oczywiście tajne dane, którymi muszą dysponować eksperci rządowi. Tak czy inaczej, dwa zespoły symulowały walki toczone przez trzy tygodnie i obejmujące wymiar regionalny oraz czynniki globalne (chociażby kryzysy dziejące się symultanicznie w innych rejonach świata). Eksperci z CSIS, wspólnie z Massachusetts Institute of Technology oraz Naval War College, przygotowywali podstawy rozgrywki przez okres niemal dwóch lat. We wsparcie rozgrywki zaangażowano zarówno konwencjonalne zasoby analityczne, jak i rozwiązania komputerowe niezbędne do analizy wielu zmiennych oraz dużej ilości danych technicznych, topograficznych. Widać bardzo dobrze jak strona amerykańska stara się użytkować narzędzie jakim są gry strategiczne do swoich działań wojskowych oraz analitycznych. Przy czym, wyróżnia to wpięcie ich do procesów szkoleniowych oraz analizy, które są przygotowywane z perspektywy długookresowej i przede wszystkim we wsparciu takich ośrodków nowych technologii jak zaznaczony powyżej MIT. Kluczowe jest jednak finansowanie i chęć wsłuchiwania się decydentów oraz zaplecza eksperckiego w tego rodzaju przedsięwzięcia. Trzeba zaznaczyć, że nie odnosi się to tylko do samych Stanów Zjednoczonych. Albowiem przykładowo w ramach NATO, mając na uwadze Projekt PROMETHEUS, pracuje się nad nad zintegrowaniem narzędzi jakimi są symulacje i gry strategiczne. I jak wskazuje się, mają one pomagać w przygotowaniach do chociażby misji Sił Odpowiedzi NATO.

Wracając do gry opisanej przez W.P. Strobela i samego bezpiczeństwa w IndoPacyfiku, to punktem wyjścia stało się sprawdzenie scenariusza w którym Chińska Republika Ludowa (ChRL) atakuje Tajwan oraz jednocześnie amerykańskie bazy w regionie – lokacje w Guam oraz w Japonii. Uderzenia obejmują również lotniskowcowe grupy bojowe, operujące w tym czasie na teatrze działań. Co więcej, w celu sparaliżowania obrony tajwańskiej przeprowadzone zostają liczne akty dywersji i sabotażu, w tym również odnoszące się do domeny informacyjnej. Amerykanie są zaś zmuszeni do opóźnienia swojej reakcji z racji oddziaływania na nich kryzysu w Europie. W sumie, ChALW miał wysadzić desant liczący ok. 22 tys. żołnierzy oraz prowadzić zmasowane uderzenia na infrastrukturę tajwańską. Lecz założeniami chińskimi było uchwycenie portów, lotnisk, bez wiązania się w trudne dla nacierających walki w terenie zurbanizowanym. Tym samym, wojska inwazyjne nie są w stanie przejąć kontroli nad Tajpej i przez to utrzymany jest ośrodek decyzyjny (polityczno-wojskowy) jeśli chodzi o obrońców. Podkreślono, że w samej grze Amerykanie tracą dwa lotniskowce. Olbrzymie są również straty sprzętowe jeśli chodzi o amerykańskie i sojusznicze siły powietrzne (mowa o wyeliminowaniu nawet kilku eskadr), chodzi przede wszystkim o maszyny zniszczone na lotniskach w trakcie pierwszych działań zaczepnych ChALW.

Finalnie, jednak Stany Zjednoczone oraz inne podmioty walczące po stronie tajwańskiej były w stanie zadać znaczne straty chińskiej flocie inwazyjnej. Co więcej, wpływając na ograniczenie zdolności ofensywnych sił ChRL, które okupowały już część Tajwanu. Szczególnie istotne stały się amerykańskie kontruderzenia przeprowadzone za pomocą systemów rakietowych, w tym przede wszystkim przez flotę – jednostki nawodne i podwodne US Navy. Grający Amerykanów na cel obrali przede wszystkim najbardziej wrażliwe duże jednostki desantowe ChRL oraz jednostki zaopatrzeniowe, ale również niezbędną infrastrukturę portową w ChRL. Zauważmy przy tym, że właśnie linia brzegowa, z kluczowymi chińskimi ośrodkami miejskimi, jest czymś w rodzaju pięty achillesowej ChRL. Nie powiodły się dotychczas próby systemowego zrównoważenia kraju jeśli chodzi o relację regionów brzegowych i interioru. Co może być szczególnie istotne w strategicznym przygotowaniu się do zbrojnej napaści na Tajwan i próbie wytworzenia odporności na późniejszą reakcję zewnętrzną, w tym zbrojną. Uwypukliła się też potencjalna słabość rezerw ChRL jeśli chodzi o najbardziej zaawansowane środki napadu powietrznego czy zasoby systemów rakietowych.

Ważnym zastrzeżeniem jest niewykorzystanie w grze czynnika odstraszania strategicznego. Mamy więc do czynienia jedynie z grą strategiczną wzmacniającą analizy konfliktu w pewnych, zawężonych ramach wojny konwencjonalnej. Albowiem system relacji między państwami posiadającymi broń masowego rażenia, szczególnie na szczeblu strategicznym z rozwinięciem pełnej triady, jest pochodną również tego czynnika. Stąd też, informowanie o takich grach i ich efektach nie powinno być traktowane w wymiarze emocjonalnym lub wręcz swego rodzaju prawdy objawionej. Jest to nic innego jak przekazanie informacji, że narzędzia analizy wykazują, iż przekonanie (często pojawiające się w różnych debatach, szczególnie medialnych w Polsce) o niechybnej klęsce Tajwanu i Amerykanów, w hipotetycznym starciu z wojskami inwazyjnymi ChALW, w praktyce nie musi być tak oczywiste. Co więcej, zauważyć należy, że Amerykanie przeprowadzając swoje gry, m.in. w ramach serii CSIS, w żadnym razie nie ułatwiają sobie pozycji wyjściowej. Realnie rozważna jest sytuacja łączenia dwóch kryzysów, a wprost mowa jest o znacznych stratach wśród własnych wojsk. Nawet tak bolesnych, zarówno pod względem kwestii finansowych jak i strat wśród własnych wojskowych, jak zniszczenie lotniskowców.

Konkluzją może być opinia wyrażona przez Josha Rogin na łamach "The Washington Post". Zauważa on, że w pewnym sensie przesadzona reakcja Pekinu na wizytę Nancy Pelosi na Tajwanie zwiastuje przejście do nowej fazy działań ChRL. Nie chcą one już walczyć o „serca i umysły" Tajwańczyków, ale chcą ich przysłowiowo zastraszyć. Co więcej, Pekin anuluje udział w dialogu ze Stanami Zjednoczonymi jeśli chodzi o relacje wojskowe, a także zawiesza chociażby kwestie klimatyczne czy nawet zwalczanie narkobiznesu (sic!). Możliwe jest też odwołanie się do presji ekonomicznej wobec tajwańskiej gospodarki jeśli chodzi o blokowanie działania firm aktywnych na rynku ChRL. Rogin zauważa też, że ambasador ChRL we Francji mówił o „reedukacji" po zjednoczeniu. Co budzi najgorsze skojarzenia historyczne, odnoszące się do obozów w których taka reedukacja następowała po 1949 r. właśnie w przypadku ChRL i następuje do dnia dzisiejszego chociażby w regionie Sinciang-Ujgur. Według Josha Rogin, kończy się czas na zwiększenie pomocy wobec Tajwanu i jego zdolności odstraszania.

To właśnie podniesienie zdolności obronnych wojsk tajwańskich we współpracy z sojusznikami może okazać się wbrew pozorom najlepszym gwarantem uniknięcia otwartego konfliktu zbrojnego. Albowiem należy zauważyć, że ChRL nie tylko obserwuje i to dokładnie wnioski z amerykańskich gier i symulacji. Lecz również najpewniej prowadzi swoje własne. Stąd też wysoce pozytywnym sygnałem są zgody Waszyngtonu na kolejne duże transfery technologii wojskowych do sił tajwańskich, szczególnie jeśli chodzi o środki rażenia HIMARS czy Harpoon. Analogicznie jeśli chodzi o wręcz znamienne wzmacnianie procesów szkoleniowych względem tajwańskiego wojska. Od możliwej obecności instruktorów z wojsk specjalnych, aż po włączanie Tajwańczyków do szkoleń i możliwych manewrów poza wyspą. Zauważmy, że potencjalnym papierkiem lakmusowym w tym zakresie może być kolejna edycja manewrów RIMPAC. Jak również udział amerykańskiej Gwardii Narodowej w szkoleniu sił tajwańskich.

Jednakowoż, trzeba podkreślić, że w obecnej sytuacji wiele oczekuje się też od samych Tajwańczyków (mając na uwadze np. postawę Ukraińców). Począwszy od kontynuacji reform systemu szkolenia, w tym rezerw, aż po dalsze przezbrajanie sił zbrojnych w systemy kupowane od innych jak i bazujące na własnych rozwiązaniach. Szczególnie istotne staje się przy tym skoncentrowanie uwagi na zdolnościach odparcia agresji w domenie info-cyber, uzyskanie kompetencji do reagowania na wrogie operacje dywersyjno-sabotażowe w tym próby eliminacji fizycznej kluczowych polityków, urzędników oraz wojskowych. A także przygotowanie się do efektywnego rażenia napadu powietrznego przeciwnika w sensie fizycznym (opl), ale też w ramach walki radioelektronicznej (WRE). Ten ostatni wątek miał nawet swoje miejsce w części debat parlamentarnych w Republice Chińskiej na Tajwanie. Czy też zwiększenie możliwości atakowania wojsk desantu morskiego poza horyzontem przez krajowe systemy rakietowe.

Rzeczywiście sytuacja wokół wizyty Nancy Pelosi w Republice Chińskiej na Tajwanie zwiększyła poziom emocji w narracjach (szczególnie społeczno-medialnych) odnoszących się do kwestii bezpieczeństwa regionalnego. A każde kolejne informacje, np. o grach strategicznych, nie ma co ukrywać jeszcze bardziej podnoszą ten poziom. Przede wszystkim na Zachodzie, w tym w Polsce, bo już na samym Tajwanie jak pokazują badania tamtejszej opinii publicznej panuje większa ostrożność przed snuciem katastroficzno-wojennych scenariuszy (pisała o tym Lily Kuo na łamach "The Washington Post", 9 sierpnia 2022). Jednakże, należy zauważyć, że analityka nie zna pojęć czarno-białych. Mamy do czynienia z sytuacją dynamiczną, która zależy od wielu czynników, odnoszących się do działań nie tylko samej ChRL (budowa zdolności desantowych, etc.), ale też właśnie samych Tajwańczyków, Amerykanów, Japończyków, itd. I to chyba najlepszy wniosek z kolejnych gier strategicznych, które wskazują na zmiany w systemie obronnym strony tajwańskiej oraz sojuszników.

Co więcej, jak pokazują doświadczenia również z gier strategicznych system może przeobrażać się i chociażby wzmocnienie ChALW nie jest jedynym czynnikiem determinującym sytuację strategiczną, albowiem inni też dokonują korekt oraz zmian. Stąd chociażby w przypadku wskazań na daty możliwej inwazji (2027 czy 2036) należy patrzeć z ostrożności i traktować je również jako elementy instrumentarium analityków, a nie jako objawione przepowiednie czegoś nieuchronnego. ChRL, co niestety oczywiste będzie przygotowywała swoje zasoby do inwazji i zbrojnego zajęcia Tajwanu, ale inni będą przygotowywali swoją odpowiedź na to. Zaś jak pokazuje jedna z rozgrywek CSIS, w żadnym razie nie są w tym na straconej pozycji. Najważniejsze jest jednak rozdzielenie przestrzeni analitycznej, szczególnie w sferze wojskowej, od łatwego straszenia wybuchem wojny.