Pancerna baza US Army w Powidzu. Rusza kolejny etap

Z odpowiedzi, które uzyskał Defence24.pl od służb prasowych US Army Europe wynika, że w Powidzu zostanie rozmieszczone wyposażenie dla brygady pancernej. Jej główne uzbrojenie to:

• ok. 85 czołgów M1A2 Abrams;
• ok. 130 BWP i BWR M2/M3 Bradley;
• 18 haubic M109A6/A7 Paladin, stanowiących wyposażenie dywizjonu artylerii samobieżnej.

Oczywiście oprócz nich w Powidzu będzie rozlokowane wyposażenie dla jednostek wsparcia. 

Postęp prac

Służby prasowe US Army Europe przypomniały, że główny kontrakt na realizację prac w Powidzu podpisany został 14 listopada 2019 roku z niemiecko-polskim konsorcjum. Realizacja umowy o wartości 183 mln USD (166 mln euro, ok. 750 mln PLN) pozwoli na stworzenie miejsc pracy w kraju przyjmującym - w Polsce. Inwestycja jest finansowana z funduszy NATO (program NSIP - red.), a sekretarz generalny Jens Stoltenberg mówił, że to największa inwestycja finansowana przez Sojusz Północnoatlantycki od 30 lat. 

Fundusze NATO zostały podzielone na trzy części, obejmujące konkretne obszary prac. Pierwszy – wycinka drzew – została już przeprowadzona. Od 2019 roku trwa czyszczenie terenu, które zostało już ukończone w 80 procentach.

Trzecim etapem będą prace konstrukcyjne. Decyzja o przyznaniu finansowania na prace konstrukcyjne została podjęta niedawno, bo w kwietniu br., i już latem mają się one rozpocząć. Potrwają do letnich miesięcy roku 2022.

US Army Europe nie zidentyfikowało żadnych problemów związanych z pandemią i prace przebiegają zgodnie z planem. 

Jaka infrastruktura będzie w Powidzu?

Jak poinformowały Defence24.pl służby prasowe US Army Europe, w kompleksie ma powstać między innymi:

• pięć magazynów na pojazdy o łącznej powierzchni 60 tys. metrów z urządzeniami zapewniającymi obniżoną wilgotność;
• skład amunicji o powierzchni 5400 metrów kwadratowych;
• warsztaty remontowe o powierzchni 8600 metrów kwadratowych z 20 stanowiskami naprawczymi, w których będzie można dokonywać remontów pojazdów, od najmniejszych aż po czołgi M1A2 Abrams. Będą tam dwie suwnice z możliwością udźwigu do 30 ton zdolne np. do wyjmowania wież z podwozi pojazdów.
• dwa garaże o łącznej powierzchni 1.650 m2

Z wcześniejszych informacji wiemy, że będą tam także:

- obiekt z platformą do mycia pojazdów i testowania hamulców o powierzchni 1350 m2;
- obiekt administracyjny;
- magazyn operacyjny o powierzchni 5570 m2;
- plac zbiórki pojazdów (Vehicle Assembly Point Pavement) o powierzchni 22550 m2;
- systemy informacji i bezpieczeństwa (czujniki kamery monitoringu, sprzęt audio/video, konsola operacyjna);
- magazyn składowania olejów, paliw, smarów i materiałów niebezpiecznych;
- dźwig samojezdny.

Znaczenie systemu APS

Rozmieszczanie systemu strategicznych magazynów w regionach potencjalnych działań bojowych umożliwia w sytuacji zagrożenia przerzut w wybrany rejon tylko żołnierzy, a nie ich całego ciężkiego wyposażenia. Zdecydowanie skraca to czas i koszty reakcji i przerzutu można dokonać bez konieczności angażowania lotnictwa transportowego np. przy użyciu wyczarterowanych samolotów cywilnych, aczkolwiek równie dobrze mogą to być wojskowe maszyny.

Decyzję o budowie zdolności tzw. Army Prepositioned Stock (APS) w Europie podjęto w 2016 roku, i w tym samym roku rozpoczęto magazynowanie. Wcześniej zakładano, że rozmieszczenie będzie się odbywało w ramach rozproszonego i dość ograniczonego tzw. European Activity Set, przeznaczonego głównie do ćwiczeń. Na początku sprzęt magazynowano w istniejących instalacjach, w Belgii, Niemczech, czy Holandii. Co najmniej, od 2017 roku mówiło się jednak o budowie bazy sprzętowej dla amerykańskiej brygady pancernej w Polsce - w Powidzu, przy czym z oczywistych względów wymagało to większych inwestycji, niż na zachodzie Europy.

Zatwierdzona przez sekretarza generalnego Jensa Stoltenberga w 2019 roku i omawiana w artykule inwestycja jest dobrym przykładem współdziałania Stanów Zjednoczonych oraz innych państw NATO. Z jednej strony bowiem budowa APS będzie sfinansowana z sojuszniczych funduszy, z drugiej - Amerykanie zapewnią zmodernizowany sprzęt, który będzie składowany w Powidzu, a w razie zagrożenia wyślą tam żołnierzy, którzy będą mogli wykorzystać go w krótkim czasie. 

Obecnie w systemie Army Prepositioned Stock w Europie rozmieszczone są już między innymi:

• sprzęt dla jednej brygady pancernej (analogiczny lub zbliżony do tego, jaki znajdzie się w "polskim" APS)
• wyposażenie dla dowództwa dywizji
• wyposażenie dla elementów brygady artylerii (M109, M270 MLRS, M142 HIMARS)
• sprzęt co najmniej jednego batalionu obrony przeciwlotniczej bardzo krótkiego zasięgu (Avenger)
• wyposażenie dla jednostek wsparcia, zabezpieczenia, logistycznych, inżynieryjnych itd.

Wraz z "polskim" APS w Powidzu zmagazynowany sprzęt będzie mógł posłużyć do wystawienia dywizji pancernej. Rozlokowanie tego rodzaju instalacji to duże wzmocnienie obrony Europy Środkowo-Wschodniej, bo dzięki niemu obok "rotacyjnej" brygady obecnej cały czas na wschodniej flance w krótkim czasie będzie można przygotować do działań jeszcze jedną taką jednostkę. Bez konieczności przerzutu sprzętu z Niemiec, nie mówiąc już o transporcie transatlantyckim.

Wsparcie, ale i zobowiązanie

Jednocześnie jednak strona polska będzie zapewne zobowiązana do zapewnienia bezpieczeństwa tych instalacji i odpowiedniego przygotowania ich do przyjęcia żołnierzy. Oznacza to m.in. konieczność zapewnienia ochrony bazy, a w sytuacji bezpośredniego zagrożenia - również jej obrony, np. przed środkami napadu powietrznego, choć część wspomnianych zdolności mogą zapewnić również jednostki sojusznicze. Jak na razie, jednak US Army Europe nie ma informacji o planach rozmieszczenia w Powidzu dodatkowych amerykańskich środków obrony powietrznej.

Kluczowe będzie też prowadzenie regularnych ćwiczeń związanych z przerzutem amerykańskich żołnierzy do Polski, tak aby mogli oni szybko (najlepiej w ciągu zaledwie kilku dni od decyzji o "uruchomieniu" APS) pobrać sprzęt i przygotować się do działań. Ukończenie budowy będzie ważnym krokiem w procesie wzmocnienia obecności wojsk USA i NATO w Europie. W kolejnych latach niezbędne będzie jednak utrzymywanie gotowości całego systemu Army Prepositioned Stock.

Maciej Szopa, Jakub Palowski

Czytaj też: Zwiększona obecność USA w Polsce wzmacnia Sojusz. Rzecznik NATO dla Defence24.pl: Baza w Powidzu to jedno z największych przedsięwzięć w ciągu ostatnich 30 lat