Co się stanie ze Strategicznym Przeglądem Obronnym? Nowa edycja PMT na początku 2018 roku

Podczas spotkania prasowego zorganizowanego 17 listopada 2017 r., wiceminister obrony Tomasz Szatkowski nie potwierdził, by politycy z partii opozycyjnych brali udział w pracach nad Strategicznym Przeglądem Obronnym, ani nawet by zaakceptowali zawarte tam wnioski. Może się więc się zdarzyć, że ten ważny i z tak dużym wysiłkiem przygotowany dokument nie będzie realizowany w sytuacji, gdyby doszło do zmiany ekipy rządzącej.

Ministerstwo Obrony Narodowej przyznało tylko, że ma nadzieję na docenienie przez opozycyjne partie wartości SPO i na kontynuację działań obecnie zapoczątkowywanych lub wskazanych. Minister Szatkowski przypomniał, że nie wszystko co realizowali jego poprzednicy uznano obecnie za złe. Jak przykład podał kontynuowane obecnie programy Krab oraz Wisła. Dlatego ma nadzieję, że tak samo postąpią ewentualni jego następcy. „Zakładam że dojdzie do głosu zdrowy rozsądek… Mam nadzieję że to będzie jednak dyskusja merytoryczna”.

Dowodem na to według Szatkowskiego miała być pierwsza reakcja opozycji, która „nie była taka zła” oraz ministra Siemoniaka, który uważał, że SPO może być przydatny. Szatkowski wskazał jednak, że jego zdaniem „każda nowa ekipa ma prawo do zmiany swoich priorytetów. I tak naprawdę SPO powinien się odbywać na początku swojej kadencji”.

Dlatego zbudowano obecnie narzędzia, które mogą skrócić czas prac i zwiększyć szybkość z jaką one będą wdrażane. Wartość SPO mogłoby podnieść zapisanie go jako stałego elementu planowania obronnego. Jak na razie myśli się jednak jedynie nad ustawowym uregulowaniem zmian w systemie dowodzenia i kierowania Siłami Zbrojnymi RP. Prace nad uproszczeniem systemu planowania są jednak jeszcze przed resortem obrony.

Samych konsultacji „ze wszystkich stron” jednak nie przeprowadzono i to może zaważyć za dwa lata na losach SPO. Minister Szatkowski przypomniał, że przy pierwszym Strategicznym Przeglądzie Obronnym opracowywanym pod kierownictwem wiceministra Andrzeja Karkoszki był zorganizowany punkt konsultacyjny, ale zebrał się on tylko dwa-trzy razy. „W przeglądzie Pana Kościuka nie było takich mechanizmów w ogóle. Były debaty u generała Kozieja. Ja też brałem udział…. Przeważnie takie spotkania odbywały się jednak już po podjęciu decyzji”.

Potencjalne ryzyko dla SPO jest jednak nie tylko ze strony opozycji, ale również ze strony części osób odpowiedzialnych za sposób realizacji Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych (PMT). Sam minister Szatkowski wskazał, że Strategiczny Przegląd Obronny daje pewne granice jeżeli chodzi o daty zakupów potrzebnego sprzętu. „Założyliśmy, że plan ma być realizowany w ramach pewnych opcji. Nie zakładano jednak konkretnych lat w jakich mają być np. dostarczane śmigłowce albo np. czołgi. Założyliśmy pewne szacunki w tym zakresie ale bez takiego głębokiego wariantowania”.

Szatkowski dodatkowo przyznał, że SPO nie jest jeszcze uwzględniony w PMT i będzie on widoczny dopiero w nowej wersji planu, który ma powstać w 1 kwartale 2018 r. „Natomiast jeżeli chodzi o PMT to ma być dostosowany do SPO, ale nowa edycja to jest 1 kwartał 2018. Więc jeszcze dajmy trochę czasu” Natomiast tam, gdzie było można już pewne rzeczy zostały zweryfikowane. Jako przykład została podana już podjęta decyzja o rozpoczęciu programu „modernizacji czołgów T-72 i pewnie PT-91 także; czy np. amunicji przeciwpancernej; czy skasowanie Geparda. Jest pewna inercja czasami w tych operacjach. Oni nie mają jeszcze obowiązku tego wygasić, dokąd nie będzie nowego PMT”.

W rzeczywistości problem jest duży, o czym mogą świadczyć ostatnio rozpoczęte lub zakończone postępowania. Pomimo zaznaczenia w SPO, że do zakładanych priorytetów badawczo-rozwojowych powinny należeć „nowoczesne sensory (radary) i optoelektronika” to jednak zakupiono gotowy, importowany system identyfikacji radiolokacyjnej i rozpoczęto dialog techniczny w sprawie zakupu gotowych radarów brzegowych.