Akredytacja, certyfikacja i normy obronne

Obszar związany z prowadzeniem badań, certyfikacji, akredytacji oraz norm obronnych to sfera niezwykle istotna dla funkcjonowania sił zbrojnych. Działania w tym obszarze nie są może tak spektakularne jak ćwiczenia wojsk specjalnych lub działania związane z obroną interesów narodowych, lecz mimo to w wielu aspektach kluczowe dla zapewniania potencjału i zdolności obronnych.

Akredytacja i certyfikacja

Jak zatem wygląda nasz potencjał jednostek badawczych i certyfikujących, posiadających akredytacje w zakresie obronności i bezpieczeństwa? Gdzie szukać informacji na ten temat?

Informacje z tym związane znajdziemy w obwieszczeniu Ministra Obrony Narodowej z 16 marca. Dokument został opublikowany w dzienniku urzędowym resortu pod pozycją 49/2020.

Obwieszczenie podpisał sekretarz stanu Tomasz Zdzikot. Wiceminister na podstawie przepisów ustawy o systemie oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 114) ogłosił wykaz jednostek badawczych posiadających akredytacje w tym zakresie. Takich jednostek i laboratoriów jest ponad pięćdziesiąt, dla każdej z tych instytucji ogłoszono indywidulany zakres akredytacja.

Wykaz państwowych i komercyjnych laboratoriów oraz ich zakresy akredytacji stanowią załączniki do obwieszczenia.

Wśród jednostek badawczych posiadających akredytacje znalazły się:

1. Laboratorium Podstaw Techniki Wydziału Mechaniczno-Elektrycznego Akademii Marynarki Wojennej;
2. Laboratorium Badania Bezzałogowych Systemów Powietrznych Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
3. Laboratorium Badania Stanu Technicznego Wirnikowych Maszyn Przepływowych Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
4. Laboratorium Badań Urządzeń́ Radarowych i Techniki Lotniczej Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
5. Laboratorium Diagnostyki Systemów Tribologicznych Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
6. Laboratorium Implementacji i Interoperacyjności Systemów LINK Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
7. Laboratorium Materiałowych Badań Konstrukcji Lotniczych Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
8. Laboratorium Materiałów Pędnych i Smarów Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
9. Laboratorium Narażeń Mechanicznych i Klimatycznych Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
10. Laboratorium Pomiarów Ciśnienia Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
11. Laboratorium SAR i CSAR Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
12. Laboratorium Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
13. Laboratorium Badań Balistycznych Instytutu Technologii Bezpieczeństwa „MORATEX”;
14. Laboratorium Badań Chemicznych Instytutu Technologii Bezpieczeństwa „MORATEX”;
15. Laboratorium Badań Metrologicznych Instytutu Technologii Bezpieczeństwa „MORATEX”;
16. Laboratorium Badawczego J.S. Hamilton Poland Sp. z o. o.;
17. Laboratorium Badawczego JARS S.A.;
18. Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej Ośrodka Badawczo - Rozwojowego Centrum Techniki Morskiej S.A.;
19. Laboratorium Wibroakustyki, Odporności Udarowej i Pól Magnetycznych Ośrodka Badawczo - Rozwojowego Centrum Techniki Morskiej S.A.;
20. Krajewski Laboratorium Marek Krajewski Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowego „Krajewski” w spadku;
21. Działu Laboratoriów Akredytowanych PIT-RADWAR S.A;
22. Laboratorium Badań Technoklimatycznych i Maszyn Roboczych Wydziału Mechanicznego Politechniki Krakowskiej;
23. Laboratorium Mikrobiologicznego Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytutu Biopolimerów i Włókien Chemicznych;
24. Zespołu Laboratoriów Badawczych Sieci Badawczej Łukasiewicz - Przemysłowego Instytutu Motoryzacji;
25. Laboratorium Badań Produktów, Procesów i Środowiska Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytutu Przemysłu Skórzanego;
26. Laboratorium Badań Chemicznych i Analiz Instrumentalnych Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytutu Włókiennictwa;
27. Laboratorium Badań Palności Wyrobów Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytutu Włókiennictwa;
28. Laboratorium Badań Surowców i Wyrobów Włókienniczych Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytutu Włókiennictwa;
29. Laboratorium Badań Własności Elektrostatycznych Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytutu Włókiennictwa;
30. Laboratorium Badawczego Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej;
31. Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej Wydziału Elektroniki Wojskowej Akademii Technicznej;
32. Laboratorium Pojazdów Mechanicznych Wydziału Mechanicznego Wojskowej Akademii Technicznej;
33. Laboratorium Analitycznego do Kontroli Przestrzegania Konwencji o Zakazie Broni Chemicznej Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii;
34. Laboratorium Badawczego Ochrony Dróg Oddechowych Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii;
35. Laboratorium Badawczego Radiometrów Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii;
36. Laboratorium Wojskowego Instytutu Łączności;
37. Laboratorium Instytutu - Zespołu Laboratoriów Badawczych Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia;
38. Laboratorium Badawczego WITI Wojskowego Instytutu Techniki Inżynieryjnej;
39. Laboratorium Badań Pojazdów Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej;
40. Laboratorium Badań Pojazdów Gąsienicowych Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej;
41. Laboratorium Inżynierii Materiałowej Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej;
42. Laboratorium Badań Wyrobów Włókienniczych iSkórzanych Wojskowego Ośrodka Badawczo-Wdrożeniowego Służby Mundurowej;
43. Laboratorium Badań Żywności Wojskowego Ośrodka Badawczo - Wdrożeniowego Służby Żywnościowej.

Natomiast wśród jednostek certyfikujących znalazły się:

1. Ośrodek Certyfikacji Wyrobów Akademii Marynarki Wojennej;
2. Jednostka Certyfikująca Wyroby Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych;
3. Zakład Certyfikacji Wyrobów Instytutu Technologii Bezpieczeństwa „MORATEX”;
4. Jednostka Certyfikacji Wyrobów Ośrodka Badawczo - Rozwojowego Centrum Techniki Morskiej S.A.;
5. Jednostka Certyfikującej Wyroby Sieci Badawczej Łukasiewicz - Przemysłowego Instytutu Motoryzacji;
6. Ośrodek Certyfikacji Wyrobów Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii;
7. Ośrodek Certyfikacji Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia;
8. Ośrodek Certyfikacji Sprzętu Inżynieryjnego Wojskowego Instytutu Techniki Inżynieryjnej, stanowiący załącznik nr 531;
9. Jednostka Certyfikująca Wyroby Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej;
10. Pracownia Certyfikacji Wyrobów Wojskowego Ośrodka Badawczo - Wdrożeniowego Służby Mundurowej;
11. Pracownia Certyfikacji Wyrobów Wojskowego Ośrodka Badawczo - Wdrożeniowego Służby Żywnościowej.

Normy obronne

Niezwykle ważny, lecz mało widoczny na co dzień obszar działalności obronnej dotyczy zatwierdzania i wprowadzania do stosowania norm w obszarze obronności i bezpieczeństwa państwa. W tym obszarze wprowadzone zostały nowe uregulowania za sprawą decyzji podpisanej 17 marca przez ministra Mariusza Błaszczaka. Decyzja nr 40/MON została 18 marca ogłoszona w dzienniku urzędowym resortu pod pozycją 50/2020.

Dokument wprowadza do stosowania w komórkach organizacyjnych resortu oraz jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez ministra obrony Normy Obronne i podręczniki normalizacji obronnej ujęte w wykazie stanowiącym załącznik do decyzji. Decyzja obowiązuję do 18 marca, jednocześnie moc straciła obowiązująca w tym zakresie decyzja Nr 117/MON z 29 lipca 2019 r. (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. poz. 145).

O tym jak obszerna i ważna jest to dziedzina niechaj świadczy łączna liczba Norm Obronnych i podręczników normalizacji obronnej. Jest ich bowiem aż 937.

Podsumowanie

Podpisane 16 i 18 marca obwieszczenie i decyzja wprowadzają zmiany w zakresie akredytacji, certyfikacji oraz norm i podręczników normalizacyjnych. Wprowadzone przez resort obrony narodowej uregulowania są istotne zarówno dla państwowych jak i komercyjnych podmiotów działających na rynku obronnym. Warto zapoznać się szczegółowo z oboma dokumentami ponieważ informacje w nich zawarte wpływają zarówno na proces produkcji jak i eksploatacji uzbrojenia i sprzętu wojskowego.