Święto Wojsk Lądowych. W oczekiwaniu na Borsuka [KOMENTARZ]

Czołgi

Jeśli chodzi o czołgi podstawowe, to dzięki dokonanym zakupom proces modernizacji wojsk pancernych jest już w toku. Obecnie Wojska Lądowe posiadają 128 czołgów Leopard 2A4 modernizowanych do standardu Leopard 2PL. Ocenia się, że obecnie zmodernizowano około połowy maszyn. Dodatkowo posiadamy także 105 czołgów Leopard 2A5, przy czym pojazdy te również wymagają modernizacji i wymiany niektórych podzespołów jak np. kamery termowizyjne.

Wojska Lądowe otrzymały również 116 zakupionych w USA czołgów M1A1FEP. Pierwszy batalion tych maszyn już funkcjonuje w ramach 1. Brygady Pancernej, a kolejne są przygotowywane i stopniowo przekazywane wojsku. Warto także wspomnieć, że gotowa jest już pierwsza partia z 250 nowych czołgów M1A2SEPv3. Obecnie czekamy na ich transport do Polski.

Wojsko Polskie posiada już także 56 ze 180 zamówionych w Republice Korei czołgów K2, co pozwoli na zakończenie formowania pierwszego batalionu tych maszyn. Do pełnego stanu pierwszego pododdziału brakuje jedynie dwóch czołgów. W tym roku do Polski powinny dotrzeć kolejne wozy tego typu, co pozwoli na rozpoczęcie przezbrajania kolejnego batalionu czołgów.

Tym samym obecnie Wojsko Polskie posiada 405 nowoczesnych czołgów, nie licząc pozostałych, jeszcze eksploatowanych, czołgów T-72 i PT-91. Do końca 2026 r. Wojska Lądowe powinny posiadać łącznie 779 nowoczesnych czołgów, choć nadal konieczne będą zamówienia kolejnych maszyn, aby rozbudowywać zdolności oraz rozpocząć budowę rezerw sprzętu.

Tym nie mniej dzięki poczynionym działaniom stopniowo wojska pancerne zwiększają swój stan posiadania nowoczesnych czołgów, co pozytywnie wpływa na ich zdolności bojowe.

Artyleria

Podobnie sytuacja wygląda w Wojskach Rakietowych i Artylerii (WRiA). Co prawda wszyscy chcielibyśmy, aby w Wojsku Polskim znajdowało się jak najwięcej produkowanych przez Hutę Stalowa Wola armatohaubic samobieżnych Krab, ale na realizację kolejnych zamówień pewnie jeszcze trochę poczekamy.

Do Polski docierają natomiast kolejne z zamówionych 212 armatohaubic samobieżnych K9A1, które po pierwsze uzupełniają lukę powstałą po przekazaniu Ukrainie starych armatohaubic samobieżnych 2S1, a przy okazji umożliwia to w końcu rozpoczęcie procesu wycofania z eksploatacji kalibrów radzieckich i unifikacji artylerii w kalibrach NATOwskich.

Oczywiście już teraz należy myśleć nad przeprowadzeniem w niedalekiej przyszłości procesu modyfikacji armatohaubic samobieżnych K9A1, tak aby je doposażyć i wyposażyć w część elementów i rozwiązań stosowanych w naszych rodzimych Krabach, a które są uznawane za lepsze. Warto tutaj wspomnieć, że K9A1 są już wyposażone w polskie systemy łączności i system ZZKO Topaz.

Jeszcze lepiej sytuacja ma się w dziedzinie artylerii rakietowej. Najprawdopodobniej wycofano już wszystkie stare systemy BM-21 Grad, w służbie pozostaje nadal 75 wyrzutni WR-40 Langusta. Polska otrzymała już także 20 wyrzutni M142 HIMARS, a w toku są dostawy koreańskich wyrzutni systemu K239 Chunmoo.

Wyrzutnie te są instalowane na polskich ciężarówkach Jelcz P882.57, a w przyszłości Jelcz 883.57 i integrowane z systemem ZZKO Topaz, tym samym tworząc system Homar-K. Obecnie Wojsko Polskie posiada co najmniej 22 już zmontowane wyrzutnie, a do Polski dotarło w ostatnim czasie łącznie jeszcze 24 modułów wyrzutni, które czekają na montaż. Tym samym w kraju jest już 45 wyrzutni, a pojedynczy egzemplarz Homara-K nadal znajduje się w Korei i służy do dalszych testów.

Podobny zabieg ma być zastosowany przy zakupie kolejnych wyrzutni systemu M142 HIMARS, które osadzone mają zostać na ciężarówkach Jelcz 663.45 oraz zintegrowane z ZZKO Topaz i polskimi systemami łączności.

Piechota Zmechanizowana

Obecnie jednym z najbardziej palących problemów w Wojskach Lądowych, jest brak nowoczesnych bojowych wozów piechoty. BWP-1 jest pojazdem całkowicie przestarzałym i to nie od lat a od dekad. Stąd program wymiany BWP-1 powinien być obecnie traktowany jako jeden z pilnych priorytetów, tym bardziej, że polski przemysł obronny opracował już następcę.

Nowy bojowy wóz piechoty, czyli Borsuk opracowany przez Hutę Stalowa Wola, w zasadzie zakończył już badania kwalifikacyjne, a Agencja Uzbrojenia negocjuje pierwszą umowę wykonawczą. Ważne jest ,aby produkcja Borsuków rozpoczęła się jak najszybciej, co pozwoli na sprawne przeprowadzenie procesu zastępowania BWP-1 nowymi wozami.

Jest to tym bardziej paląca potrzeba, ponieważ Ukrainie przekazaliśmy nieokreśloną, ale prawdopodobnie znaczną liczbę BWP-1, a piechota zmechanizowana nie może poruszać się przecież ciężarówkami.

Problem jest także z kołowymi transporterami opancerzonymi, gdyż Ukrainie przekazano w ramach pomocy około 100 Rosomaków w różnych wersjach. Co prawda zamówiono około 300 Rosomaków, ale zamówienia te nadal nie wyczerpują zapotrzebowania Wojsk Lądowych na pojazdy tej klasy.

Co istotne, jako jeden z priorytetów powinno traktować się zakup wozów ewakuacji medycznej na nośniku gąsienicowym. Potrzeba posiadania takich pojazdów, zdolnych poruszać się w najcięższym terenie, wynika choćby z doświadczeń Ukraińców.

Huta Stalowa Wola zaprezentowała swoją propozycję takiego pojazdu, na bazie Lekkiego Podwozia Gąsienicowego i jest to ze wszech miar inicjatywa chwalebna, ale warto jednak podjąć dyskusję na temat tego typu pojazdu. Być może stworzony na nieco cięższym, lepiej opancerzonym nośniku o wyższej przeżywalności, czyli np. na Borsuku, byłby właściwszym rozwiązaniem.

Ponadto warto zwrócić uwagę na kolejny aspekt, same wozy ewakuacji medycznej nie rozwiązują pełnego spektrum problemów i być może wzorem armii amerykańskiej na dokładnie takim samym nośniku należałoby opracować pojazd, będący czymś w rodzaju niewielkiego, mobilnego polowego szpitala, w którym można by przeprowadzać najtrudniejsze zabiegi ratujące życie w warunkach polowych.

Aktywna obrona i pancerz

Kolejną nadal istniejącą luką są systemy aktywnej obrony pojazdów. Doświadczenia z Ukrainy są jednoznaczne, co najmniej wszystkie walczące na pierwszej linii czołgi, bojowe wozy piechoty i kołowe transportery opancerzone powinny być wyposażone w systemy aktywnej obrony typu „Hard Kill”, które fizycznie niszczą nadlatujące pociski i drony.

Powinien być to jeden z priorytetów, oczywiście siłą rzeczy wpierw rozwiązany poprzez zakupy rozwiązań zagranicznych, ale docelowo opracować należy krajowy system aktywnej obrony pojazdów. Kolejnym aspektem jest ochrona balistyczna pojazdów, tutaj również polska myśl techniczna ma się czym szczycić.

Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojeni, już od kilku lat pracuje nad modułowym, wybuchowym pancerzem reaktywnym Pangolin. Rozwiązanie to nie tylko może uzupełnić osłonę balistyczną czołgów, czy bojowych wozów piechoty, ale także moździerzy samobieżnych, armatohaubic samobieżnych i innych pojazdów, takich jak wozy ewakuacji medycznej, wozy dowódcze i dowódczo-sztabowe.

Jako aktywną obronę, nie tylko indywidualnych pojazdów, ale całych ich formacji należy traktować także wszelakiego typu zagłuszarki oraz systemy zwalczania różnych typów bsp, w tym amunicji krążącej. Tu należy stosować rozwiązania wielowarstwowe wliczając w to nie tylko systemy niekinetyczne, ale również właśnie kinetyczne, jak armaty automatyczne wykorzystujące amunicję programowalną lub z zapalnikami zbliżeniowymi oraz przeciwlotnicze pociski rakietowe.

Wyposażenie piechoty

Nie można zapominać o wyposażeniu indywidualnym żołnierzy i to nie tylko piechoty. Dzięki poczynionym w latach ubiegłych zakupom sytuacja stopniowo się poprawia, choć daleko jej do idealnej. Potrzebne są kolejne zakupy sprzętu opracowanego już w ramach programu Tytan, przy czym konieczne są tutaj zakupy systemowe, a więc nie tylko nowoczesnych hełmów i modułowych kamizelek balistycznych z oporządzeniem, ale także nowoczesnego umundurowania.

Zwrócić należy uwagę również na załogi wozów bojowych i ich wyposażenie. Obecnie tylko załogi czołgów M1A1FEP (a w niedalekiej przyszłości także M1A2SEPv3) dysponują nowoczesnymi hełmofonami z czerepem balistycznym, niestety załogi czołgów Leopard 2 i K2 takimi hełmofonami nie dysponują, sytuację tą należy jak najszybciej naprawić. Hełmofony takie powinny znaleźć się na wyposażeniu załóg wszystkich wozów bojowych.

Załogi wozów bojowych, powinny być także wyposażone w odpowiednio skonfigurowane kamizelki balistyczne, które zapewnią ochronę klatki piersiowej nie tylko przed odłamkami, ale również przed amunicją broni strzeleckiej, w wypadku gdyby załoga znalazła się poza pojazdem. Problematyka indywidualnych osłon dla żołnierzy jest zresztą szersza.

Kolejnym obszarem który powinien być traktowany szerzej, niż tylko załogi wozów bojowych, to odzież trudnopalna. Załogi wozów bojowych mają swoje kombinezony, ale potrzebne są inne elementy, jak kominiarki chroniące głowę, rękawice, odpowiednie obuwie, ale co istotne, także termiczna bielizna ognioodporna. Taki ubiór powinien być także na wyposażeniu żołnierzy piechoty, nie tylko załóg pojazdów.

Potrzebne jest także inne wyposażenie, jak optyka i elektrooptyka dla broni strzeleckiej, nowoczesna ręczna broń przeciwpancerna występująca w znacznej liczbie. Oczywiście odpowiednie zakupy już poczyniono, minie jednak trochę czasu nim Wojska Lądowe zostaną nimi nasycone, a już teraz należy myśleć o kolejnych zamówieniach. Co więcej wiele rozwiązań powinno być opracowanych i produkowanych przez rodzimy przemysł.

Podsumowanie

Wojska Lądowe RP jak i całe Siły Zbrojne RP, są obecnie w trudnym okresie przejściowym modernizacji technicznej. Należy dostrzec, że już poczynione działania spowodowały, iż w pewnych dziedzinach „lądówka” jest w trakcie niwelowania luk w zdolnościach operacyjnych.

Niestety trzeba mieć świadomość, że nadal w pewnych obszarach te luki w zdolnościach operacyjnych nadal istnieją, a ze względu na sytuację geopolityczną mogły się nawet pogłębić. Dobrze by było, aby cywilne kierownictwo państwa miało tego świadomość i podejmowało większy wysiłek w celu jak najszybszego rozwiązania tych problemów.

Tym nie mniej obrany kurs modernizacji Wojsk Lądowych należy uznać za słuszny. Oczywiście przed naszymi siłami zbrojnymi nadal stoi wiele wyzwań, które trzeba przezwyciężyć. Stąd nie można z obranej drogi zejść, lecz należy konsekwentnie realizować Plan Modernizacji Technicznej, tak aby zakończyć co najmniej podstawowy jego zakres. Dzięki temu zbudowany zostanie solidny fundament pozwalający na dalszy rozwój zdolności Wojsk Lądowych w przyszłości.