Skąd pieniądze na Apache dla Polski? MON odpowiada

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Informacja ze strony MON, podpisana przez wiceministra Wojciecha Skurkiewicza była odpowiedzią na interpelację posła Pawła Bejdy (PSL). Parlamentarzysta pytał m.in. o koszty zakupu śmigłowców Apache Guardian, a także umiejscowienie ich w Planie Modernizacji Technicznej oraz tryb, w jakim podjęto decyzję o zakupie śmigłowców.

W odpowiedzi wiceszef MON zapewnił, że pozyskanie śmigłowców Apache Guardian „znajduje swoje odzwierciedlenie zarówno w „Planie Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych na lata 2021-2035 z uwzględnieniem 2020 r.", jak i „Pakiecie Wzmocnienia Sił Zbrojnych na lata 2023-2025"". Oznacza to, że finansowanie pozyskania śmigłowców Apache będzie możliwe zarówno z budżetu, jak i z innych źródeł wprowadzonych ustawą o obronie Ojczyzny (chodzi tu zapewne o Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych). Zarówno PMT, jak i Pakiet Wzmocnienia SZ na lata 2023-2025 są dokumentami niejawnymi.

Minister Skurkiewicz dodał, że „wybór śmigłowca AH-64E Apache Guardian został dokonany w efekcie analiz przeprowadzonych w resorcie obrony narodowej, związanych z wejściem w życie ustawy o obronie Ojczyzny, z uwzględnieniem wniosków związanych z przeprowadzoną fazą analityczno-koncepcyjną dla zadania dotyczącego pozyskania śmigłowców uderzeniowych nowej generacji Kruk".

Prace analityczne dla tego ostatniego były realizowane stosunkowo długo, bo co najmniej od 2014 roku, kiedy to rozpoczęto dialog techniczny. Zakres programu był początkowo przewidywany na 32 śmigłowce, co pozwoliłoby zastąpić posiadane Mi-24 w dwóch eskadrach, ale ostatecznie zwiększono go do aż 96 maszyn. Podwyższenie liczby śmigłowców uderzeniowych rekomendował jednak już w 2017 roku Strategiczny Przegląd Obronny.

Guardiany mają trafić m.in. do 18. Dywizji Zmechanizowanej, a także zapewne do jednostek 1. Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych. W tej ostatniej obok szturmowych Mi-24 do dziś służą jako śmigłowce uzbrojone także stare Mi-2.

Wiceszef resortu obrony przypomniał, że pozyskanie śmigłowców jest realizowane w ramach amerykańskiej procedury Foreign Military Sales (FMS). Dodał również, że całkowity koszt pozyskania śmigłowców wraz z zapasem amunicji oraz pakietami szkoleniowym i logistycznym, jak również szczegółowy zakres pozyskiwanych technologii w ramach mechanizmów offsetowych, zostaną określone w umowach ze stroną amerykańską.

W praktyce koszt programu można określić na kilkadziesiąt miliardów złotych, aczkolwiek więcej informacji będzie można przekazać po notyfikowaniu wniosku przez Kongres, a następnie podpisaniu umowy. Wniosek o zakup 96 Guardianów został złożony przez Polskę na początku września.

Ponadto, minister Mariusz Błaszczak sugerował wcześniej, że Polska zwróciła się do strony amerykańskiej o zapewnienie zdolności pomostowej dostawy docelowych śmigłowców Apache Guardian. Może to oznaczać, że Polska uzyskałaby od Amerykanów Apache w starszej wersji AH-64D. Z nieoficjalnych informacji Defence24.pl wynika, że może zostać wzięty pod uwagę wariant, w którym śmigłowce AH-64D Apache, wypożyczone Polsce, zostaną następnie przebudowane do wersji AH-64E Apache Guardian przy zaangażowaniu krajowego potencjału przemysłowego.

Apache Guardian, czyli AH-64E, to najnowsza wersja podstawowego śmigłowca uderzeniowego US Army, używanego także do działań w Polsce w ramach wzmocnienia wschodniej flanki NATO. Maszyny tego typu posiadają kompozytowe łopaty śmigła oraz nowe przekładnie i głowice, zdolne przenieść moc z mocniejszych silników T700-GE-701D. Śmigłowiec posiada również ulepszoną awionikę i system celowniczy, które umożliwiają miedzy innymi kontrolę bezzałogowców i dwukierunkową wymianę danych operacyjnych poprzez Link-16.

Apache Guardian w najnowszej produkowanej obecnie wersji v6 ma też radar Longbow w ulepszonej wersji o zasięgu do 16 km, z rozszerzonymi możliwościami wykrywania celów nawodnych i powietrznych. Standardowe uzbrojenie śmigłowca stanowią ruchome, podkadłubowe działko M230, do 16 przeciwpancernych pocisków kierowanych Hellfire lub JAGM, oraz kierowane i niekierowane pociski 70 mm. Opcją jest również zastosowanie rakiet powietrze-powietrze bardzo krótkiego zasięgu, brytyjskich ppk Brimstone oraz izraelskich ciężkich Spike NLOS.