Siły zbrojne
Siły zbrojne Izraela
Fot. defense.gouv.fr 
Fot. DGPN/SICOP 
Fot. Unipetrol 
Fot Katarzyna Czerwińska / Kancelaria Senatu.
Od swojego powstania w 1948 roku Izrael musiał walczyć o swoją niepodległość z koalicjami sąsiednich krajów arabskich, które nie uznawały istnienia państwa i swoimi działaniami dążyły do jego zniszczenia.
Z tego też względu Siły Zbrojne Izraela, z hebrajskiego Cahal (Cawa HaHagana LeYisrael), zwane też niekiedy Siłami Obronnymi Izraela, należą do najlepszych pod względem wyszkolenia i wyposażenia na świecie.
Duży wpływ na dzisiejszy kształt sił zbrojnych, miało wydarzenie z października 1973 roku, kiedy to podczas najważniejszego hebrajskiego święta, Jom Kippur, wojska egipskie i syryjskie zaatakowały zupełnie zaskoczonych Izraelczyków. Składająca się z 80% poborowych armia znajdowała się wówczas w synagogach. Ostatecznie wyszedł zwycięsko z opresji, jednak taka sytuacja miała się już więcej nie powtórzyć.
Najważniejszy cel, jaki przyświeca Izraelskim Siłom Zbrojnym, to konieczność niedopuszczenia do przegrania jakiejkolwiek wojny, co doprowadziłoby do wyniszczającej okupacji własnych terytoriów oraz narodzenia się bliskowschodniego wydania holokaustu. W przypadku narodów europejskich, przegrana wojny oznaczała podległość polityczną i ekonomiczną, a zabór nie groził egzystencji społeczeństwa. W przypadku Izraelczyków na Bliskim Wschodzie, wojna jest walką o byt. Armia ma w założeniu spełniać funkcję defensywną oraz odstraszającą.
Poczynania Sił Zbrojnych mają w sposób bezkompromisowy bronić społeczeństwa, włączając w to operacje antyterrorystyczne. Ważnym założeniem jest niedopuszczenie do toczenia walk na własnym terytorium, co ma zminimalizować własne straty materialne. Konflikt musi być też możliwie najkrótszy, gdyż Izrael nie posiada dużych zasobów osobowych oraz materiałowych, w tym żywności. Dla porównania, w 1973 roku populacja Izraela liczyła 3,2 mln, a państw ościennych łącznie 53 miliony.
Organizacja
Siły zbrojne dzielą się na trzy podstawowe rodzaje: wojska lądowe, siły powietrzne i marynarkę wojenną. Wojskowym dowódcą sił zbrojnych Izraela jest szef sztabu, który jest powoływany przez premiera, za zgodą całego gabinetu, na trzyletnią kadencję z możliwością przedłużenia zasiadania na stanowisku do czterech lat. Cywilna kontrola nad armią sprawowana jest przez Ministra Obrony. Szef sztabu posiada szerokie uprawnienia, odpowiada za doktrynę obronną, szkolenie i rozwój sił zbrojnych.
Służba wojskowa jest połączeniem zawodowców i żołnierzy z poboru, przy czym stopień uzawodowienia w porównaniu do innych armii państw wysokorozwiniętych jest stosunkowo niski. Zasadnicza służba wojskowa dotyczy zarówno mężczyzn i kobiet. Poborowi są powoływani w wieku 18 lat, mężczyźni muszą odsłużyć 36 miesięcy, natomiast kobiety 24, w szczególnych przypadkach do 36. Po tym okresie przechodzą do cywila, jednak mogą zostać ponownie powołani do momentu ukończenia 43-45 roku życia.
Armia gwarantuje każdemu możliwość uzyskania średniego wykształcenia przed odbyciem służby. Jeśli kandydat dostanie się na studia, otrzymuje indeks, który jest zamrażany na czas odbycia służby, niemniej istnieje możliwość odsłużenia po ukończeniu studiów. Służbę odbywa bardzo wysoki stopień społeczeństwa, bo aż 90% mężczyzn i 50% kobiet. Od wojny o niepodległość w 1948 r. kobiety nie uczestniczą bezpośrednio w walce, jednak na wyraźną, własną prośbę mogą zostać skierowane do jednostki typowo bojowej, wtedy służba trwa 3 lata. Rocznie jest wcielanych około 30 tys. poborowych. W 2001 r. zostały zniesione tzw. Korpusy żeńskie, czyli jednostki skupiające kobiety w mundurze. Uznano je za anachronizm oraz sztuczny podział. Kobiety stanowią około 33 % kadry oficerskiej, przy czy, w stopniach kapitan-major 21 % i tylko 3 % wyższych rang. Zwolnienia ze służby z powodów zdrowotnych lub innych są rzadkością. Służba nie obowiązuję jedynie ortodoksyjnych żydów studiujących w szkołach religijnych, około kilkaset osób.
Liczebność sił zbrojnych w czasie pokoju wynosi około 168 tys. żołnierzy, w rezerwie znajduje się do ponad 600 tys. żołnierzy, a całkowicie do ponad 2,5 miliona przeszkolonych obywateli Izraela. Czas obowiązkowych ćwiczeń dla rezerwistów był skracany z blisko dwóch miesięcy w roku, do 45 dni przez trzy lata obecnie, jednak po kampanii w Libanie w 2006 r., planuje się wydłużyć ten okres dwukrotnie. Wydatki na obronność wynoszą około 8,7 mld USD i stanowią 9,5 % PKB kraju. Ponad to, Izrael otrzymuje wysoką pomoc wojską ze Stanów Zjednoczonych.
Izraelska Armia, by móc przeciwstawić się Koalicji Arabskiej musiała wytworzyć porównywalny potencjał bojowy do połączonych armii Egiptu, Syrii i Jordanii. Kraj jest podzielony na trzy strefy strategicznego dowodzenia: północną, środkową i południową. Osobno traktuje się też dowództwa tzw. Frontu wewnętrznego. Każda strefa jest zdolna do samodzielnego stawienia oporu jednemu z agresorów, Syrii, Jordanii i Egiptowi, co czyni Izrael zdolnym do prowadzenia konfliktu na trzech frontach jednocześnie.
Ze zrozumiałych względów, dokładne dane nt. stacjonowania poszczególnych jednostek, ich wyposażenia i wielkości nie są podawane do publicznej wiadomości, a izraelskie społeczeństwo należy pod tym względem do zdyscyplinowanych, jak głosi stare hasło propagandowe: „twoja gadatliwość może narazić na śmierć twoje dziecko, lub dziecko twoich sąsiadów”. Dano temu wyraz, gdy pracownik ośrodka atomowego Mordechaj Vanunu sprzedał zdjęcia tajnych obiektów produkujących bron jądrową, pismu „The Sudany Times”. Po pościgu prowadzonym na całym świecie przez Mossad (izraelskie wojskowe służby wywiadowcze) winnego doprowadzono i skazano na 18 lat więzienia.
Wojska Lądowe
Międzynarodowy Instytut Studiów Strategicznych w Londynie oszacował wielkość Sił Lądowych na 125 tys. żołnierzy w czasie pokoju, z czego 40 tys. to żołnierze zawodowi (dane z 2004 r.). Liczba ta zwielokrotnia się w czasie mobilizacji, pod broń mogłoby być powołanych około 600 tys. rezerwistów. Obok typowych garnizonów są utrzymywane trzy duże bazy: Beit Lead, Mishmar Ha, Negen oraz trzy centra szkoleniowe: Hadera, Shomryyi (oba piechoty) i Shizafon (wojsk pancernych).
W myśl doktryny obronnej, priorytet przy zapewnieniu bezpieczeństwa ma lotnictwo wyposażone w środki precyzyjnego rażenia oraz artyleria, a jednostki pancerne i piechoty mają wkraczać w ostateczności. Taktykę opracowano w izraelskim Instytucie Studiów Doktrynalnych Sił Zbrojnych, a wprowadził ją do życia szef sztabu generalnego gen. Broni Mosce Ya’alona (funkcje sprawował w latach 2002-2005), pochodzący z sił powietrznych. Jego następca, gen. broni Dan Halutz, również z Sił Powietrznych podtrzymał i wręcz rozwinął tę taktykę, za co przyszło mu słono zapłacić.
W wyniku tego posunięcia spadł poziom wyszkolenia dowódców Wojsk Lądowych, których, po 2000 r. najpoważniejszym zajęciem była walka ze słabo zorganizowanymi bojówkarzami w strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Nawet ćwiczenia w sile batalionu były rzadkością. Wydatki na sprzęt zostały zminimalizowane, zapowiedziano nawet wstrzymanie produkcji czołgów Merkava.
Wyposażenie ilościowe Wojsk Lądowych:
| Czołgi Podstawowe | |
| Typ: | Ilość : |
| Merkava I/II/III/IV | 1681 |
| M60A3 / Magach 7 | 400 |
| M60A3 / Magach 6 Archuv 2 | 600 |
| M60A1 / Magach Archuv | 300 |
| T-62 / Tiran 6 | 100 |
| T-54 i T-55 | 200 |
| Centurion A41 / Sho’t | 200 |
| Transportery opancerzone | |
| Achzarit | 400 |
| Nagmachon / Nakpadon | 400 |
| Puma | 600 |
| M113 A1/A2 | 5500 |
| M2/M3 Halftrack | 4000 |
| BTR-50P | b.d. |
| BRDM-2 | 400 |
| Luchs 1 | 8 |
| Artyleria samobiezna | |
| M109 A1/A2 (155 mm) | 530 |
| M110 (203 mm) | 35 |
| M107 (175 mm) | 130 |
| M-50 (155 mm) | 120 |
| L-33 Ro’em (155 mm) | 150 |
| M7 Priest (105 mm) | 34 |
| Artyleria ciągniona | |
| Soltam M-68 / M-71 (155 mm) | 300 |
| M-839P / M-845P (155 mm) | 81 |
| M-114A1 (155 mm) | 50 |
| Soltam M-46 (155 mm) | 100 |
| Artyleryjskie wyrzutnie rakietowe | |
| MLRS (227 mm) | 60 |
| LAR-290 (290 mm) | 20 |
| MAR-290 (290 mm) | 20 |
| LAR-160 (160 mm) | 50 |
| BM-24 (240 mm) | 36 |
| BM-21 (122 mm) | 58 |
| Broń przeciwpancerna | |
| BGM-71 TOW 2A/2B | 300 |
| M47 Dragon | 900 |
| Spike (wdrażany) | b.d. |
| AT-3 Sagger | b.d. |
| Broń przeciwlotnicza | |
| MIM-72 Chaparral (Sidewinder) | 48 |
| FIM-92A Singer | 250 |
| FIM-43 Redeye | 1000 |
| M-167 Vulcan (20 mm) | b.d. |
| M-163 Vulcan (20 mm) | 35 |
| Machbet Vulcan (20 mm + Singer) | b.d. |
| ZSU-23-4 (23 mm) | 60 |
| ZU-23-2 (23 mm) | 150 |
| M-39 (37 mm) | b.d. |
| L-70 (40 mm) | 150 |
| TCM-20 (20 mm) | b.d |
Dopóki jedynym przeciwnikiem byli palestyńscy terroryści, taktyka sprawdzała się. Gdy w 2006 r. Hezbollachu rozpoczął ataki rakietowe, sięgające po port w Hajfie Izrael musiał prowadzić już nie tylko operacje odwetowe, ale wręcz regularną wojnę. Naturalnie przystąpiono do realizacji strategii „lotnictwo-artyleria”, dzięki czemu widzowie telewizorów na całym świecie, mogli oglądać strzelające bez ustanku haubice M-109 i startujące samoloty. Mimo sporego wysiłku ataki nie ustawały, co więcej nieosiągalne stało się wytworzenie strefy bezpieczeństwa, tzw. „Buforowej” wzdłuż granicy na głębokości kilkunastu kilometrów. Użyte w końcu jednostki lądowe okazały się mało skuteczne i mimo strat nie odnosiły większych sukcesów. Cały konflikt, który miał być triumfem nad Hezbollahem, zakończył się po 34 dniach rozejmem. Gen. Dan Halutz został poddany miażdżącej krytyce i w atmosferze skandalu poddał się do dymisji w styczniu 2007 r., jego następca został gen. Gabi Aszkenazi, znany uczestnik operacji Piorun, czyli odbijania z rąk terrorystów francuskiego samolotu w 1976 r. Tzw. „lotnicza arogancja” upadła z kretesem, a równowaga między trzema komponentami sił zbrojnych została przywrócona.
Siły lądowe są silnie zmechanizowane, mają do dyspozycji blisko 3,5 tys. czołgów i ponad 11 tys. transporterów opancerzonych. Podstawową jednostką bojową Wojsk lądowych jest brygada, a dowódcy brygad dysponują stosunkowo wysoką autonomią przy podejmowaniu decyzji. W czasie pokoju, trzon wojsk lądowych stanowią trzy dywizje pancerne, w skład każdej wchodzą dwie brygady pancerne (BPanc.) oraz brygada artylerii, ponad to jedna BPanc. i jedna brygada zmechanizowana są skadrowane. Ponad to występują 4 samodzielne brygady zmechanizowane i 10 brygad piechoty do ochrony granic. Przy pełnej mobilizacji Sił Zbrojnych, może być rozwiniętych jeszcze 9 dywizji pancernych i jedna dywizja powietrznodesantowa. Wobec tego Izrael posiada duże zapasy uzbrojenia w rezerwach strategicznych, przeważnie starszych generacji, ponadto sześciu konfliktów zbrojnych z sąsiadami zaowocowało dużą ilością sprzętu zdobycznego. W praktyce struktury są bardzo płynne, szczególnie jeśli któryś batalion lub brygada jest wprowadzano do akcji daleko od miejsca stacjonowania swojej dywizji. Typowa brygada pancerna składa się z dwóch batalionów czołgów, batalionu zmechanizowanego, dywizjonu artylerii polowej i przeciwlotniczej oraz jednostek zabezpieczenia.
Prawdopodobnie aktywne są tylko trzy brygady pancerne: 7. BPanc Hativa Sheva, 188. BPanc Barak i 401. BPanc Ikvot Habarzel, oraz cztery brygady piechoty: Givati (działania nadmorskie), Golami (transportery opancerzone Achzarit), NAHAL (powietrznodesantowa oraz siły specjalne), T’zanhanim (śmigłowce i desant powietrzny). W każdym przypadku są to bardzo doświadczone oddziały o bogatej historii. Izrael posiada rozwinięty przemysł zbrojeniowy, który jest m.in. producentem czołgów podstawowych III+ generacji Merkava Mk.4, (od 2008 r. rusza produkcja nowych transporterów piechoty Nemerach na bazie podwozia Merkava), oraz prekursorem w rozwoju bezpilotowych statków latających i systemów obrony aktywnej dla pojazdów.
Jednostki Specjalne Wojsk Lądowych
Wojska lądowe posiadają liczne jednostki specjalne (łącznie 21 formacji), o różnym przeznaczeniu. Własne jednostki specjalne mają: oddziały piechoty, zmotoryzowane, inżynieryjne, zwiadu i rozpoznania na rzecz Sztabu Generalnego (w tym słynny Sayeret Matkal), występują też osobne jednostki wydzielone do misji i operacji specjalnych. Przeważnie są to jednostki dalekiego rozpoznania, w tym prowadzenie działań szturmowych i dywersyjnych na kierunku działania jednostek nadrzędnych lub autonomicznie. Jednostki specjalne stosowano również do rajdów odwetowych i likwidowania baz szkoleniowych terrorystów.
Ważnym akcent w szkoleniu kładzie się na działania antyterrorystyczne, a przyczyniły się do tego przykre doświadczenia, jak choćby operacja odbijania z rąk terrorystów szkoły pełnej dzieci w 1974 r. Powołana Sayeret Golani odbiła szkołę, ale zginęło 25 dzieci, a 70 zostało rannych. Za największy sukces izraelskich sił specjalnych uważa się operację „Piorun” przeprowadzoną 3 lipca 1976 r., kiedy to komandosi Sayeret Matkal przy wsparciu innych jednostek przeprowadzili wspólną operację odbijania pasażerów samolotu linii Air France porwanego przez terrorystów.
Siły Powietrzne
Izraelskie Siły Powietrzne są najbardziej ofensywnym składnikiem potencjału Izraela, w ciągu swojej historii wielokrotnie okazywało się głównym instrumentem trzymającym w szachu arabskich przeciwników oraz pozwalały na wykonywanie misji daleko poza krajem. Liczą w czasie pokoju 32500 osób, z czego 22000 to poborowi. W czasie kryzysu można powołać dodatkowo rezerwistów, których liczba szacowana jest na około 54000 ludzi.
Głównym składnikiem Sił Powietrznych są samoloty, których ilość pozwala na przeprowadzenie dowolnej misji. Trzonem sił myśliwskich i uderzeniowych są konstrukcje amerykańskie w postaci samolotów F-15 Eagle i F-16 Fighting Falcon, poza standardowymi wersjami kupowane są również w wariantach zbudowanych specjalnie pod wymagania izraelskie. Lotnictwo składa się z 35 eskadr lotniczych, z których 16 wykorzystuje samoloty bojowe; 9 transportowe, zwiadowcze, itp., pozostałych 10 to eskadry śmigłowców.
Stan ilościowy samolotów Sił Powietrznych.
| Typ | Ilość | Wersje |
| Boeing F-15I | 25 | |
| Boeing F-15 | 60 | A,B,C,D |
| Lockheed F-16 | 222 | A,B,C,D |
| Lockheed F-16I | 101 | |
| Mc Donnel Douglas TA-4 | 70 | N,J,H |
| Fouga Magister | 40 | |
| Grob G-120 | 17 | |
| Lockheed C-130 | 18 | C-130HKC-130H EC-130H |
| Boeing 707 | 14 | Boeing 707KC-707 EC-707 |
| Gulfstream Nachshon | 4 | |
| Beechcraft Bonanza | 18 | TA-36 |
| Bechcraft King Air | 30 | RD-12DRD-12K CD-12 |
Pod dowództwo Sił Powietrznych podlegają także siły śmigłowcowe Izraela, poza maszynami Marynarki Wojennej. W chwili obecnej w arsenale lotnictwa znajdują się następujące typy śmigłowców:
| Typ | Ilość |
| Bell 206 | 40 |
| Bell AH-1 | 49 (wszystkich wersji) |
| Bell OH-58 | 7 |
| Boeing AH-64 | 44 (wszystkich wersji) + 14 w trakcie dostaw |
| Sikorsky CH-53 | 39 (wszystkich wersji) |
| Sikorsky UH-60 | 49 (wszystkich wersji) |
Poza śmigłowcami i samolotami, Izraelskie Siły Powietrzne odpowiadają także za obronę przeciwlotniczą i przeciwrakietową terytorium państwa. Zadania te wykonywane są dzięki posiadaniu uzbrojenia artyleryjskiego i rakietowego produkcji amerykańskiej i rodzimej. Ich trzonem są baterie pocisków Iron Dome, Aarow i Patriot, które są uzupełniane przez systemy bliskiego zasięgu oparte na pociskach Stinger i lądowych zestawach działek Vulcan.
Siły Powietrzne stanowią dumę Izraela, wielokrotnie pokazując, że potrafią wykonać najtrudniejsze zadania. O ich możliwościach najwięcej mówią akcje takie jak operacja „Opera”, atak na iracki reaktor atomowy 7 czerwca 1981 roku wykonany bez strat własnych przez samoloty F-16 i F-15, operacja „Drewniana noga”, atak na siedzibę Organizacji Wyzwolenia Palestyny znajdującej się w Tunisie w Tunezji, akcja wykonana bez strat własnych 1 października 1985 roku przez 8 samolotów F-16 i 8 F-15. Do annałów historii przeszła też wykonana przez lotnictwo izraelskie operacja odbicia pasażerów porwanych w samolocie linii Air France, porwanych przez porywaczy do Entebbe w Ugandzie w 1976 roku. W 1991 roku samoloty transportowe zostały wykorzystane do operacji „Salomon”, przerzuceniu z Etiopii do Izraela ponad 14 tys. Żydów. Zadanie to wykonano dzięki samolotom C-130 i Boeing 707 oraz wykorzystując samolotu Boeing 747 linii El Al. Całą operacje wykonano w ciągu 36 godzin.
Siły powietrzne posiadają własnych komandosów skupionych w sześciu jednostkach. Najbardziej znaną jest Sayeret Shaldag, wyspecjalizowany w dalekim rozpoznaniu na rzecz lotnictwa. Jest to rozpoznawanie i oznaczanie celów, w tym obiektów o znaczeniu strategicznym oraz stanowisk obrony przeciwlotniczej.
Marynarka Wojenna
Marynarka Wojenna Izraela, oficjalnie nazywany Izraelskim Korpusem Morskim, jest trzecim, a zarazem najmniejszym, rodzajem sił zbrojnych tego kraju. Liczy w czasie pokoju 6500 osób, z czego 2500 to poborowi. W czasie mobilizacji marynarkę zasila dodatkowo nie więcej niż tysiąc rezerwistów.
Głównym zadaniem floty jest zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi na wodach terytorialnych Izraela oraz bezpieczeństwo wybrzeża, linia brzegowa liczy łącznie 272 kilometry, z czego 263 znajduje się nad Morzem Śródziemnym, a pozostałe 9 nad Morzem Czerwonym. Na siły morskie budżet Ministerstwa Obrony Izraela przeznacza 5% środków, poza tym marynarka wykorzystuje środki pomocy wojskowej ze Stanów Zjednoczonych oraz Niemiec. Jednostki floty posiadają przed nazwami skrót INS, który stanowi skrót od słów Israel Navy Ship (Okręt Marynarki Wojennej Izraela).
Dowództwo Marynarki Wojennej znajduje się w stolicy kraju w Tel Awiwie, siły morskie posiadają trzy bazy morskie, znajdujące się w miejscowościach Hajfa, Ashdod i Ejlat. Najważniejszą z nich jest położona nad Morzem Śródziemnym baza w mieście Hajfa, stacjonuje tam trzon floty: okręty podwodne, korwety rakietowe, okręty rakietowe, a także zespół jednostek patrolowych. Poza następującymi okrętami w Hajfie znajduje się stocznia marynarki oraz centrum szkolenia floty. W pozostałych dwóch bazach, Ashdod nad Morzem Śródziemnym i Ejlat nad Czerwonym, stacjonują zespoły okrętów patrolowych.
W składzie sił nawodnych floty izraelskiej znajdują się następujące jednostki:
| Klasa / Typ | Nazwa |
| Korweta rakietowa / Saar 5 | Eilat |
| Lahav | |
| Hanit | |
| Okręt rakietowy / Saar 4 | Nitzachon |
| Atzmaut | |
| Okręt rakietowy / Saar 4.5 | Aliya |
| Geoula | |
| Romah | |
| Keshet | |
| Hetz | |
| Kidon | |
| Tarshish | |
| Yaffo | |
| Herev | |
| Sufa | |
| Okręt patrolowy / Dabur | 15 jednostek |
| Okręt patrolowy / Super Dvora Mk I | 9 jednostek |
| Okręt patrolowy / Super Dvora Mk II | 4 jednostki |
| Okręt patrolowy / Super Dvora Mk III | 6 jednostek |
| Okręt patrolowy / Shaldag Mk II | 2 jednostki |
| Okręty logistyczne / różne typy | Keshet – okręt transportowy |
| Nir – tender okrętów patrolowych | |
| Nahariya – tender okrętów patrolowych |
Poza siłami nawodnymi, których głównym celem jest ochrona wybrzeża Izraela, w składzie Marynarki Wojennej znajdują się okręty podwodne, które we flocie są przystosowane do wielu zadań. Od 2006 roku zamówiono trzy kolejne jednostki podwodne zmodyfikowanego typu Dolphin.
Poza jednostkami morskimi w składzie floty znajdują się również śmigłowce i samoloty, które przeznaczone są do zadań patrolowych, zwiadowczych, transportowych i ratowniczych. W skład lotnictwa marynarki wojennej wchodzą następujące maszyny:
| Śmigłowce pokładowe | Ilość |
| Aerospatiale Dauphin | 1 |
| Eurocopter Sea Panther | 4 |
| Śmigłowce bazowania lądowego | |
| Bell 212 | 17 |
| Samoloty | |
| IAI 1124M Sea Scan | 3 |
W składzie Marynarki Wojennej znajduje się także jednostka specjalna Shayetet 13, jednostka została powołana do życia w 1949 roku i składa się z około 300 żołnierzy. Do głównych zadań jednostki należą misje szturmowe, rajdy na tyły wroga oraz operacje antyterrorystyczne. Komandosi jednostki biorą udział w misjach na lądzie jak i wodzie.
Broń Jądrowa
Izrael był zainteresowany technologią nuklearną, od samego swojego powstania w 1948 r., głównie za sprawą emigrujących do nowego kraju naukowców. Strategicznym partnerem została Francja. Bezpośrednim impulsem do budowy reaktorów i pozyskania broni jądrowej, był tzw. Kryzys Sueski w 1956 r. Mimo sukcesy ze strony izraelskiej, czyli zajęciu półwyspu Synaj, Brytyjczycy i Francuzi zawiedli, wobec czego ZSRR zagroziło Izraelowi użyciem broni jądrowej, w razie odmowy wycofania się z zajętych terenów. Skalę piętna jakie wywarła ta groźba, oddają późniejsze działania Izraela w kierunku pozyskania takiej broni. Arsenał nuklearny Izraela jest szacowany na nie więcej niż 500 głowic różnych typów (w tym termojądrowych i prawdopodobnie neutronowych), produkowanych najprawdopodobniej od 1968 r. Wiele zależy od tego jakiej jakości wzbogacany uran był produkowany, nt. czego brak informacji.
Wiadomo o trzech typach środków przenoszenia, taktycznych i operacyjnych, czyli pociskach typu: Jericho 1 (zasięg 500 km), Jericho 2 (1500 km), po około 50 sztuk, odpalanych z wyrzutni mobilnych, skupione w trzech eskadrach (zdaniem Janeas). Pracuje się nad nowym pociskiem Jericho 2B, którego zasięg miałby zostać zwiększony do 2,5 tys. km. Przestarzałe amerykańskie pociski Lance są wycofywane. Ponad to według niektórych osób powiązanych z programem atomowym jest też broń taktyczna, bomby swobodnie spadające i tzw. „miny jądrowe”, czyli ładunki czekające na siły przeciwnika. Obok wojsk konwencjonalnych, broń jądrowa stanowi istotny element strategii odstraszania. Przez długie lata fakt posiadania tego uzbrojenia był jedną z najpilniej strzeżonych tajemnic w Izraelu.
Ośrodek badan atomowych - Dimona, znajduje się na pustyni Negev na południu Izraela. Jest tam podziemny reaktor zbudowany przy pomocy Francuzów do 1960 r., którego moc szacuje się na 24-72 MW. Projekt budowy ośrodka separacji plutonu zarzucono dwa lata wcześniej za sprawą oporu strony francuskiej. Program zyskał „pokojowy charakter”, głównie za sprawą czujnych amerykanów którzy za pomocą samolotu rozpoznawczego U-2 wykryli plac budowy, co ujawnili światu, oraz wymusili na swoim sojuszniku doroczne kontrole (trwały od 1962 do 1967). Mimo to część militarna kompleksu była ukrywana, raz w roku po prostu zamurowywano wejścia do niej.
Mimo ukrywania swojego arsenału, Izrael zastrzegł sobie prawo do posiadania broni w celach obronnych, czemu absolutnie nie należy się dziwić biorąc pod uwagę niewielki stopień bezpieczeństwa kraju przed wojną sześciodniową w 1967 r., co więcej Amerykanie nie zgadzali się zapewnić Izraelowi gwarancji bezpieczeństwa, tak jak sojusznikom z NATO.
Działania w kierunku pozyskania broni odniosły skutek, gdyż podczas wojny obronnej Jom Kippur w 1973 r., gdy Izrael przeprowadzał na Egipcjanach bezlitosną kontrofensywę, ZSRR nie zagroziła użyciem arsenału nuklearnego i ograniczyła się do pomocy logistycznej. W latach 80. nowym ważnym partnerem stała się RPA, następnie pozyskano danych o celach w ZSRR oraz nowe środki przenoszenia, co utrwaliło bezpieczeństwo Izraela na Bliskim Wschodzie i na świecie.
Łukasz Pacholski, Aaron Rokosz
Dziadek
Model organizacji armii oraz obrony państwa niezwykle korzystny w przypadku strategii obrony państwa w operacji samodzielnej. RP w świetle wydarzeń historycznych z XX i XXI wieku może tylko liczyć na własny potencjał obronny. Przygotowanie obronne to obowiązek całego społeczeństwa, a nie tylko grupki żołnierzy sił zawodowych. W obecenj sytuacji mamy armię i jej nie mamy. Dlaczego taki wniosek? Strategią obrony RP, zajmują się dyletanci.