Langusta z rakietami o zasięgu 70 km? To możliwe [OPINIA]

Wojsko Polskie obecnie wykorzystuje 75 wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych WR-40 Langusta, których potencjał po wielu latach od zakupu uzupełnią wreszcie pozyskane w listopadzie 2024 roku wozy towarzyszące. Obecnie polska modernizacja BM-21 Grad zdolna jest do rażenia celów powierzchniowych na dystansie do około 42 km przy użyciu pocisków rakietowych M-21 FHD Feniks. Warto nadmienić, że produkcja tej amunicji została w pełni spolonizowana późną jesienią 2024 roku.

Czy wspomniana donośność jest granicą możliwości dla Langusty? Otóż nie i wiadome jest to od lat (ale o tym później). Temat jednak odżył za sprawą wywiadu, jaki udzielił Polsce Zbrojnej gen. bryg. Mirosław Spurek pełniący od niedawna funkcję dowódcy 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej. Wspomniał on w nim m.in. o planie zmiany dywizjonu artylerii samobieżnej w dywizjon artylerii mieszanej, jednak to temat na inny artykuł.

Kluczowe dla tematu tego tekstu jest wspomnienie przez gen. Spurka o przyjęciu w tym roku na stan jednostki Langust, których zasięg rażenia ”może w przyszłości dochodzić nawet do 70 km”. Przyznał on, że na razie jednostka nie dysponuje tego typu amunicją, ale niebawem ten stan ma się zmienić z racji na bardzo zaawansowane stadium prac w tej kwestii.

Czy Langusta może "sięgnąć" dalej?

Zapytaliśmy zatem o to, w jaki sposób 15. Brygada planuje pozyskać zdolność rażenia dla wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych WR-40 Langusta na takim dystansie, zważywszy na to, że zasięg Feniksów to około 42 km. Czy mowa tutaj o zleceniu pracy B+R w polskim przemyśle/ośrodkach badawczych, czy też kupieniu rozwiązania w postaci efektora spoza naszego kraju? Oprócz tego zapytaliśmy, czy planowane jest pozyskanie dla jednostek wyposażonych w WR-40 Langusta rakiet rodziny Feniks?

W odpowiedziach uzyskanych dzięki pomocy Oficera Prasowego 15. BZmech kpt. Małgorzaty Misiukiewicz od generała Spurka mogliśmy przeczytać, że „zdolność rażenia dla wyrzutni WR-40 Langusta nasza jednostka planuje osiągnąć poprzez kilka skoordynowanych działań, które wpisują się zarówno w aktualne możliwości sprzętowe, jak i zapowiedziane kierunki rozwoju artylerii w 15. BZ”.

Pierwszym z nich będzie przyjęcie na stan samych Langust, które według słów gen. Spurka zostaną przekazane z sąsiedniej jednostki, która obecnie została doposażona w pochodzące z Korei Południowej systemy (Homar-K). Stwierdził on, że „dzięki temu możliwe będzie płynne wprowadzenie wyrzutni WR-40 Langusta do naszego dywizjonu bez konieczności długotrwałych procedur zakupowych”. Obecnie ma trwać intensywne szkolenie żołnierzy z ich obsługi, by posiadać już odpowiednio wyszkoloną kadrę, gdy oczekiwany sprzęt do niej dotrze.

Kluczowe w tym wszystkim ma być dostosowanie oraz uzupełnienie amunicji rakietowej. Co więcej, generał Spurek wskazał, że ”obecnie dostępna amunicja nie wykorzystuje w pełni potencjału systemu WR-40”. Wspomniał, że obecnie ”trwają zaawansowane prace nad nową generacją amunicji o zwiększonym zasięgu, która pozwoli w przyszłości osiągać odległości do 70 km”. Ich wdrożenie sprawiłoby, że dywizjon artylerii mieszanej wchodzący w skład 15. Brygady mógłby ”skutecznie realizować zadania ogniowe w pełnym spektrum działania wieloprowadnicowej wyrzutni”.

Odnosi się to jednak nie do konkretnego typu pocisku, a szerszych kierunków rozwoju zdolności rakietowych w Siłach Zbrojnych RP i potencjalnych prac badawczo – rozwojowych kraju. Jednostka ma być przygotowana na przyjęcie takich środków bojowych, jednak zgłoszenie zapotrzebowania na nie ma nie leżeć w gestii dowódcy 15. Brygady Zmechanizowanej. Konieczne tutaj jest zwrócenie się do wyższych przełożonych.

Generał odniósł się także do pocisków Feniks, które to są amunicją specjalnego przeznaczenia, stanowiącą tylko część jednostki ogniowej dla wyrzutni (którymi zapewne nadal są klasyczne odłamkowo-burzące M-21OF o zasięgu 20 km). Wspomniał on także o ich potencjale, który w kontekście zasięgu rażenia może wynieść nawet 70 km. Kluczowe najpierw będzie ich pozyskanie na potrzeby dywizjonu. Cieszy jednak niezmiernie fakt poruszenia kwestii Feniksów o zwiększonym zasięgu przez generała Spurka.

Feniks-Z powstanie z popiołów?

Co do kwestii pocisku kal. 122 mm o zwiększonej donośności, należy tutaj wspomnieć o pracach związanych z opracowaniem zmodernizowanej rakiety Feniks-Z o wydłużonym zasięgu. W monografii autorstwa mjr. rez. mgr Leszka Szostka ”122 mm artyleryjska wyrzutnia rakietowa WR-40 Langusta” wydanej w 2022 roku możemy przeczytać, że tematem tym zajmować się miały swego czasu zakłady Bumar Amunicja (obecnie Mesko S.A.) wraz z Fabryką Produkcji Specjalnej (FPS) Bolechowo (obecnie także Mesko S.A).

Celem tych prac miało być opracowanie pocisku rakietowego z głowicą odłamkowo-burzącą o donośności ok. 65 km (oraz 45 km w przypadku głowicy cargo). Mimo upływu czasu tego typu środki bojowe dalej byłby bardzo cennym nabytkiem nie tylko dla WR-40 Langusta, ale także Homarów-K (które mają otrzymać możliwość wykorzystania pocisków kal. 122 mm).

Jak wygląda kwestia rozwoju pocisków Feniks po stronie przemysłu, a dokładniej spółki Mesko S.A? Tutaj także zadaliśmy pytania i je uzyskaliśmy dzięki pomocy Pawła Więcka, pełniącego funkcję specjalisty ds. kontaktu z mediami. Dowiedzieliśmy się, że obecnie przedsiębiorstwo ”nie prowadzi prac analityczno-koncepcyjnych mających na celu opracowanie konfiguracji pocisku rakietowego Feniks o zasięgu zbliżonym do 70 km”.

Jednak na potrzeby naszego zapytania przeprowadzone zostały obliczenia teoretyczne, z których wynikło, ”że wydłużając nieznacznie kadłub silnika i stosując układ kierowania (inercyjny wspomagany GPS) taka konfiguracja pocisku jest w stanie osiągnąć zasięg zbliżony do 70 km”. Niestety z racji na wspomniany brak prowadzenia prac przez spółkę nad tego typu środkiem bojowym, nie jest możliwe podanie informacji o potencjalnej konfiguracji.

Co jednak kluczowe dla sprawy ”w przypadku sformułowania przez Siły Zbrojne RP zapotrzebowania na pozyskanie wyrobu o takich parametrach, Mesko S.A. jest gotowe do podjęcia prac mających na celu produkcję pocisku”. Tym samym jesteśmy obecnie w sytuacji, gdy przemysł wyraża gotowość do opracowania nowego środka bojowego, a wojsko wyraża zainteresowanie takimi zdolnościami. Kluczowe teraz jest jednak zlecenie przez odpowiedni organ prac badawczo-rozwojowych, by chęci nie pozostały tylko na papierze. Pocisk Feniks o zasięgu 70 km ma spory potencjał zarówno dla Wojska Polskiego, jak i klientów eksportowych.

O rozwoju oraz potencjale pocisków kal. 122 mm w Polsce poświęcona zostanie oddzielna analiza.

WR-40 Langusta to polska modernizacja radzieckiej wieloprowadnicowej wyrzutni rakiet BM-21 Grad opracowana w latach 2005-2006 przez Hutę Stalowa Wola. Uzbrojenie główne pojazdu składa się z 40 lufowych prowadnic kal. 122,4 mm (4x10), których pełne odpalenie ma odbywać się w 20 sekund. Można za jej pomocą razić cele na dystansie 20-42 km (w zależności od użytej amunicji, druga wartość była osiągana za pomocą pocisków M-21 FHD Feniks). Langusta względem protoplasty wyróżnia się zastosowaniem zestawu nawigacji inercyjnej Honeywell Talin 5000 oraz Zintegrowanego zestawu kierowania ogniem Topaz od Grupy WB.

Załogę stanowi 4 żołnierzy, którzy podczas poruszania się pojazdu znajdują się w kabinie o ochronie balistycznej zgodnej z poziomem 1 normy STANAG 4569. Nośnik bazowy w postaci samochodu ciężarowego Ural-375D został zmieniony na polskiej produkcji Jelcza 662D.35. Jednostkę napędową Langusty stanowi silnik wysokoprężny Iveco Aifo Cursor 8 o pojemności 7,8 litra i mocy 352 KM, co przy masie bojowej wynoszącej około 20 ton pozwala na osiągnięcie prędkości maksymalnej na poziomie 85 km/h. Wyprodukowano łącznie 75 egzemplarzy.