Plany modernizacji technicznej Sił Zbrojnych przewidują zakup „inteligentnych” systemów minowania, opracowanych w ramach dwóch prac rozwojowych przemysłu. System Jarzębina-K ma służyć do zwalczania pojazdów, a Jarzębina-S zastąpić wycofane przed laty miny przeciwpiechotne. Wdrożenie obu tych systemów przebiega jednak powoli.
Inteligentne przeciwpancerne pola minowe
Niedawno Inspektorat Uzbrojenia ogłosił przetarg na dostawę czterech Systemów Kierowanych Min Przeciwpancernych (SKMP) w wersji ćwiczebnej. Chodzi tutaj o system opracowany w ramach pracy Jarzębina-K. Jego bojowa wersja ma w założeniu działać w sposób zautomatyzowany, zwalczając wykryte przy pomocy posiadanych czujników pojazdy z użyciem ładunków formowanych wybuchowo (EFP) na dystansie do 100 m. Z kolei operator ma mieć szerokie możliwości nadzorowania, w tym np. uzbrajania rozmieszczonego pola minowego.
Po tym, jak rozpoczęło się kolejne z postępowań, tym razem dotyczących kupna systemu w wersji ćwiczebnej, redakcja zwróciła się z prośbą do Inspektoratu Uzbrojenia o podsumowanie zakupu systemów tego typu. - W ramach umowy na realizację pracy wdrożeniowej dotyczącej systemu kierowanych min przeciwpancernych kr. JARZĘBINA-K pozyskano jeden zestaw w wersji bojowej oraz jeden zestaw w wersji ćwiczebnej. Aktualnie Inspektorat Uzbrojenia prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego mającego na celu pozyskanie 4 kompletów systemów kierowanych min przeciwpancernych w wersji ćwiczebnej - poinformował mjr Krzysztof Płatek.
Jak na razie Wojsko Polskie dysponuje więc jednym bojowym systemem tego typu, powstałym w ramach pracy wdrożeniowej. Stosowna umowa została podpisana 6 listopada 2015 roku z konsorcjum Wojskowego Instytutu Techniki Inżynieryjnej (lider), WZŁ nr 2 i bydgoskiej Belmy i następnie zrealizowana. Od tego momentu nie realizowano jednak zakupów. Na szerokie wdrożenie systemu inteligentnych zapór dla pojazdów przyjdzie więc jeszcze poczekać.
Czytaj też: Baobab wyszedł z cienia
W ramach obecnego przetargu wnioski o dopuszczenie do postępowania na zakup systemów czterech w wersji ćwiczebnej będą przyjmowane do 8 listopada, a ich dostawy mają być zrealizowane do 20 listopada 2023 roku.
System zdalnie sterowanych ładunków wybuchowych
Drugim projektem, o który redakcja zapytała Inspektorat Uzbrojenia, jest System Sterowanych Ładunków Wybuchowych Jarzębina-S. Obecnie realizowana jest umowa na etap projektowanie i rozwój pracy rozwojowej, podpisana w 2017 roku. Przed jej zawarciem, w latach 2015-2017 unieważniono łącznie trzy przetargi na ten etap. Z kolei prowadzone wcześniej prace rozwojowe zakończyły się w 2013 roku zbudowaniem prototypu.
Jak się jednak okazuje, realizacja obecnego etapu pracy jest opóźniona. Pierwotnie umowa warta niemal 15 mln zł miała być zrealizowana do końca października 2019 roku. Obecnie, jak mówi mjr Płatek, "Praca rozwojowa, której celem jest opracowanie systemu sterowanych ładunków wybuchowych kr. JARZĘBINA-S, powinna zostać zrealizowana do końca 2022 r.".
Jak wynika z udostępnionej jeszcze w 2017 roku przez Inspektorat Uzbrojenia dokumentacji, system sterowanych ładunków wybuchowych powinien umożliwiać ustawienie nowoczesnego odcinka zapór inżynieryjnych przeznaczonego do zwalczania siły żywej przy spełnieniu wymagań Konwencji Ottawskiej, będącego środkiem alternatywnym dla przeciwpiechotnego pola minowego. SSŁW powinien posiadać możliwość ostrzegania o zagrożeniu minami, ostrzegania intruzów, informowania obsługi o wejściu intruza w strefę rażenia oraz powinien za zezwoleniem obsługi razić cel ze znacznej odległości. Przypomnijmy, że Konwencja Ottawska dotyczy zakazu użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz wymaga ich zniszczenia i miała na celu wyeliminowanie użycia min przeciwpiechotnych jako środka walki zbrojnej.
W wyposażeniu systemu Jarzębina-S mają się znajdować: system wykrywania i lokalizacji, środki obserwacji alternatywnego pola walki, zespół sterownicy, zestaw strefy ostrzegania, zestaw strefy odstraszania, przyrządy umożliwiające ustawienie ładunku, komplet zapasowych źródeł zasilania, ładowarki do akumulatorowych źródeł zasilania ładunków i urządzeń, środek łączności, elektrownia polowa, pokrycia maskujące dla stanowiska obsługi oraz opakowania transportowe.
Wprowadzenie tego typu systemu uzbrojenia jest szczególnie istotne zarówno biorąc pod uwagę zakończony w 2016 roku proces całkowitego wycofania min przeciwpiechotnych z WP zgodnie z wymogami konwencji, ratyfikowanej przez Polskę w 2012 roku. Obecnie w zdolnościach Sił Zbrojnych powstała pewnego rodzaju luka, która powinna zostać uzupełniona.
"Będzie walka, będą ranni" wymagające ćwiczenia w warszawskiej brygadzie