Polska kupuje radary z Izraela. Ile zyska zbrojeniówka?

9 lipca 2025 roku w siedzibie Agencji Uzbrojenia doszło do podpisania kontraktu na zakup 18 trójwspółrzędnych radarów dla celów niskolecących Elta ELM-2238 Star-X. Nowe urządzenia będą kosztowały łącznie 430 mln złotych, a zatem nieco ponad 100 mln USD i mają być dostarczane od końca 2027 roku a dostawy powinny się zakończyć do 2023 roku. Umożliwią wykrywanie celów nawodnych i lecących na pułapach od zera do około 3 km. W ten sposób domknięty ma zostać system wykrywania celów, który do tej pory opiera się na urządzeniach starszych (stacjonarne radary NUR-23) oraz nowszych radiolokatorach do przeszukiwania wyższych pułapów, m.in. na samolotach Saab 340 AEW.

Jak podkreślił w czasie uroczystości podpisania umowy generał Kuptel, szef Agencji Uzbrojenia, liczba radiolokatorów i ich parametry umożliwią stworzenie szczelnego systemu dozoru całego polskiego wybrzeża i wykrywanie nie tylko samolotów i śmigłowców, ale także bardziej wymagających celów, takich jak drony różnych klas czy pociski manewrujące.

Minister obrony, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz powiedział z kolei, że będzie to środek umożliwiający zwalczanie zagrożeń ze strony Rosji, które stanowią statki z floty cieni, które prowadzą sabotaże infrastruktury morskiej. Minister ocenił też, że radary chroniące morską granicę będą swego rodzaju dopełnieniem dla budowanej obecnie Tarczy Wschód.

Od 40 do 50 proc. wartości umowy pozostanie w polskim prywatnym przemyśle obronnym. Polska firma Kenbit jest odpowiedzialna za dostarczanie oprogramowania w tym gateway«ów do systemu, tak żeby był się on w stanie porozumieć z polskimi systemami dowodzenia i zobrazowania sytuacji (Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej), zintegruje system IFF, dostarczy też oprogramowanie symulacyjne i szkoleniowe, system teleinformatyczny czy polskie diody. Dariusz Koenig, prezes zarządu firmy Kenbit podkreślił, że kontrakt jest dla jego podmiotu bardzo ważny i doprowadzi do wzrostu zatrudnienia. Powiedział też, że procedura pozyskania przebiegała bardzo sprawnie, a wynegocjowany termin dostaw, jak ocenił: jest krótki.

Po polskiej stronie będzie rozbudowa i modernizacja infrastruktury po poprzednich radarach (około 50 proc. będzie stanowiła nowa infrastruktura, a 50 proc. modernizowane). Jak się dowiedzieliśmy część inwestycji infrastrukturalnych będzie zawierała kwota z obecnego przetargu, a część (podobnie jak koszty wojskowej kryptografi) będzie stanowiła koszty dodatkowe.

Przedstawiciele Agencji Uzbrojenia nie kryli poglądu, że kupowany system należy do najlepszych w swojej klasie na świecie. Radary Star-X są bowiem wykorzystywane przez Siły Obrony Izraela i w „ostatniej wojnie” miały skuteczność na poziomie 90 proc. Warto tutaj dodać, że Izrael był atakowany w tym czasie z wielu kierunków i przy użyciu środków napadu powietrznego wielu typów i klas.

Radary Star-X powstały z myślą o sadowieniu ich na okrętach w tym dużych patrolowcach pełnomorskich, można je jednak wykorzystywać także w instalacjach nabrzeżnych. W związku z pokładowym wykorzystaniem urządzenie jest lekkie i kompaktowe w porównaniu z innymi systemami. Star-X operuje w paśmie X i może wykrywać do tysiąca celów na odległościach 150 km w tym także cele o obniżonej wykrywalności. W radarze wykorzystano technologie azotku gallu (GaN) i aktywne elektroniczne skanowanie szyku antenowego (AESA). Jest więc to urządzenie o bardzo wysokich parametrach technicznych.