"Wielki myśliwiec islamu" ujawniony

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Nagranie wykonano 21 listopada przy okazji wizyty polityków przedstawicieli sił zbrojnych Turcji. Ujawnienie maszyny było związane z uroczystością, na której przemawiał m.in. sam prezydent Erdogan. Na nagraniu widać gotową część główną kadłuba z osłoną kabiny pilota i mocowane do niej elementy struktury lotniczej a także przytwierdzone do niego skrzydła. Brakuje silników i wyposażenia elektronicznego, czyli elementów, których stworzenie na odpowiednim poziomie jest obecnie największym wyzwaniem przy tworzeniu konstrukcji lotniczych – nawet w takich krajach jak Chiny czy Rosja.

Zgodnie z obecnym harmonogramem ogłoszonym przez Ergogana w styczniu 2022 roku w 2023 roku ma nastąpić zakończenie budowy prototypu, a jego oblot nastąpi w roku 2025. Wcześniej planowano wdrożenie pierwszych egzemplarzy w roku 2028, a zatem w podobnym czasie jak południowokoreańskie KF-21 Boramae, jednak wydaje się że realnie nie stanie się to wcześniej niż w pierwszej połowie lat 30.

Turcy mają bowiem problemy z pozyskiwaniem zaawansowanych technologii do swojego samolotu. Nie jest wiadomo m.in. skąd wezmą silniki o zadowalających parametrach, Początkowo dla TF-X był wybrany silnik General Electrics F110, jednak po wyrzuceniu Turcji z programu Joint Strike Fighter i ochłodzeniu stosunków z USA szanse na to wydają się małe.

Oprócz tego Turcy ogłosili w lipcu tego roku budowę własnego silnika odrzutowego, co jednak wydaje się strategią długofalową, które może osiągnie powodzenie po latach prac. Pomóc może w tym współpraca z firmami brytyjskimi. W 2016 roku podpisano umowę z Rolls Roycem no wspólnym rozwijaniu tureckiego silnika, a w 2017 z BAE Systems, o wartości 120 mln USD. Za te pieniądze Brytyjczycy mieli pomóc w zaprojektowaniu samolotu.

Po wyrzuceniu Turcji z programu F-35 w 2019 roku pomoc ta nie wydaje się aż tak oczywista. Chociaż wydarzenie to z drugie strony znacznie zwiększyło nacisk polityczny i środki finansowe na całe przedsięwzięcie. Program TF-X był bowiem prowadzony niespiesznie od 2010 roku. TF-X był przy tym „maszyną przyszłości", która kiedyś zastąpi F-16C/D jako efektywny kosztowo myśliwiec masowy zakupiony w około 250 egzemplarzach i oferowany na eksport. Tymczasem elitarne eskadry miały być wyposażone w 100-120 F-35.

Obecnie sytuacja jest zupełnie inna. F-35 „zszedł z planszy", a wraz z nim zniknęły szanse dla tureckiego przemysłu lotniczego, który na ich podzespołach miał zarobić miliardy. TF-X tymczasem nie dość, że stał się tym samym jedyną nadzieją na posiadanie w przyszłości samolotów nowej generacji, to jeszcze jego program wyrósł na nadzieję tureckiego przemysłu na rozwój i utrzymanie znaczenia na świecie. Choć oczywiście prowadzi on inne programy jak odrzutowy i turbośmigłowy samolot szkolny, programy śmigłowcowe czy drony, to tylko program samolotu załogowego może zapewnić Turkom znaczenie na miarę ich ambicji.