Szwajcaria wybiera: Rekomendacja dla F-35 i Patriotów

Rada Federalne jest pewna, że te dwa systemy będą najlepsze aby bronić Szwajcarii w przyszłości, a decyzja została ogłoszona 30 czerwca. Szwajcarzy chcieli kupić między 36 a 40 samolotów. Dostawy mają ruszyć w roku 2025 i zakończyć się w 2030. Nowa maszyna ma zastąpić dwa typu szwajcarskich samolotów bojowych. Starzejące się F/A-18C/D Hornet i kompletnie już przestarzałe F-5E Tiger II. Zgodnie z lokalnym prawem Szwajcarzy zgodzili się na kupno nowych myśliwców w narodowym referendum, a decyzja o kupnie samolotów przeszła większością zaledwie 50,1 proc. głosów.

W postępowaniu brało udział czterech konkurentów: dwóch europejskich (Dassault Rafale i Eurofighter Typhoon) i dwóch amerykańskich (Boeing F/A-18E/F Super Hornet i Lockheed Martin F-35A Lightning II). Nowe samoloty miały zostać zakupione w liczbie 36-40 egzemplarzy wraz z pakietami towarzyszącymi. Na ten cel zarezerwowano 6,5 mld USD (6 mld franków szwajcarskich), a kolejne 2 mld franków na system obrony przeciwrakietowej Patriot. Postępowanie jest ważne nie tylko ze względu na zaangażowane w nie pieniądze.

Szwajcaria jest obok Finlandii jedynym państwem europejskim, które przy wyborze nowego samolotu wielozadaniowego zdecydowała się przeprowadzić wyczerpujący cykl prób tak, aby wybrać najbardziej odpowiadający jej samolot, a obecne rekomendacje są jego wynikiem. Podobne testy prowadzono także w odniesieniu do systemów obrony powietrznej. Do niedawna uważano, że wybór będzie czysto merytoryczny, nie obciążony czynnikami politycznymi. 

Teraz wszystko w rękach parlamentu, co do którego pojawiały się z kolei nieoficjalne informacje, że może „z przyczyn politycznych” wybrać francuskie Rafale. Wydaje się jednak, że w obliczu oficjalnej technicznej rekomendacji zatwierdzenie F-35 i Patriotów powinno być formalnością. Z drugiej strony szwajcarska lewica groziła zerwaniem całego projektu zbrojeniowego dotyczącego kupna systemów obrony powietrznej, tzw. Air2030, jeżeli zostaną wybrane „rozwiązania amerykańskie”. Walka o F-35 może się więc dopiero rozpoczynać, pojawiają się głosy o konieczności zwołania drugiego referendum (sam program został zatwierdzony w jednym głosowaniu większością nieco ponad 50,1 proc. głosów).

Propozycja związana z F-35A otrzymała 336 punktów podczas gdy „druga propozycja” – o 95 punktów mniej. Lightning II został uznany za najlepszy, jeśli chodzi o efektywność z powodu „technicznej przewagi nad konkurentami”. Szwajcarzy wskazują w raporcie na „nowy, bardzo potężny i sieciocentryczny zestaw systemów do ochrony i monitorowania przestrzeni powietrznej”. F-35A ma dawać przewagę informacyjną i lepszą świadomość sytuacyjną pilotów w porównaniu z konkurentami.

Doceniono też fakt, że jest to maszyna znacznie trudniej wykrywalna, co zapewnia jej duża przeżywalność. Wskazano też na prostotę obsługi, niższe nakłady na wyszkolenie ich pilota i bogate zaplecze symulatorowe. Wytrenowanie pilota F-35A wg szwajcarskiej argumentacji ma wymagać o 20 proc. mniej nalotu oraz o połowę mniej startów i lądowań, w czasie których jak wiadomo struktura samolotu jest najbardziej narażona na przeciążenia i zużycie. Uznano też, że maszyna utrzyma prymat techniczny przez duża część swojego 30-letniego cyklu eksploatacji. Jest to przewaga nad należącymi do 4 (4.5) generacji konkurentami.

F-35A okazał się najkorzystniejszy także w zakresie możliwości wsparcia go jako produktu. Wskazywano na efektywny system utrzymania i szkolenia oraz wysoka pewność dostaw części zamiennych. Wynika to z dużej liczby produkowanych samolotów tego typu jak i ich rozpowszechnienia w Europie. F-35 uznano też za maszynę najbardziej interoperacyjną ze wszystkich, umożliwiającą najlepszą współprace z innymi systemami uzbrojenia. Jedynym elementem, w którym Lightning II nie był najlepszy, był zaoferowany offset.