Rakietowy skok Mesko

Artykuł sponsorowany

Należąca do PGZ spółka MESKO S.A. przygotowuje się do przyjęcia transferu technologii produkcji pocisków rakietowych w kluczowych programach związanych z modernizacją Wojsk Rakietowych i Artylerii oraz jednostek Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej, czyli Homar-A, Homar-K i Narew. Projekty te mają nie tylko zapewnić nowe zdolności operacyjne Siłom Zbrojnym RP, ale też wynieść na zupełnie nowy poziom polski przemysł obronny, w tym spółki PIT-RADWAR SA, WZE SA i przede wszystkim zakłady MESKO S.A.

– Każdy z tych programów będzie szedł podobną ścieżką. Celem jest kompleksowy transfer technologii i budowa w Polsce zdolności produkcyjnych dla zaawansowanych kierowanych pocisków rakietowych. Budujemy w Polsce potencjał, jakiego jeszcze nigdy nie było – mówi w rozmowie z Defence24.pl dr inż. Przemysław Kowalczuk, Członek Zarządu MESKO S.A. i jednocześnie Prezes PIT-RADWAR. Podkreśla, że zarówno w programie obrony powietrznej krótkiego zasięgu skarżyska spółka będzie przejmować transfer technologii stopniowo – od montażu całego pocisku z dostarczonych elementów, poprzez produkcję silnika marszowego, konstrukcji pocisków, sterów aerodynamicznych, aż do głowicy bojowej.

Oczywiście każdy z tych pocisków rakietowych będzie przechodzić dostosowany do swojej specyfiki – i różniący się w szczegółach – program testów, do danego typu pocisku będzie dostosowany też montaż końcowy. W program transferu technologii będą zaangażowane także inne spółki Polskiej Grupy Zbrojeniowej, w tym między innymi PIT-RADWAR, który przejmie od partnera zagranicznego zdolności produkcji głowicy naprowadzającej (ang. seeker) do pocisku CAMM-ER, a także Wojskowe Zakłady Elektroniczne. Ważną częścią testów i dalszego rozwoju będzie wykorzystanie powstającego w Grupie PGZ laboratorium rakietowego Hardware in the Loop. Jest to rezultat offsetu dla programu WISŁA.

Można postawić tezę, że obecnie program transferu technologii pocisku CAMM-ER jest najbardziej zaawansowany. Umowę wykonawczą na licencyjną produkcję i dostawy tych pocisków (wraz z wyrzutniami i integracją systemu zarządzania walką IBCS, „łączącego” systemy Narew i Wisła) podpisano już podczas targów MSPO 2023. Przewiduje ona rozpoczęcie dostaw pocisków od 2027 roku. Wszystkie one będą pochodzić z polskich zakładów – przy czym pierwsze partie będą montowane z części elementów, kolejne będą zawierać komponenty powstałe w Polsce, w MESKO S.A. czy w PIT-RADWAR.

Pociski rodziny CAMM są zresztą dobrze znane polskiemu przemysłowi zbrojeniowemu, w tym zakładom MESKO S.A. Licencyjna produkcja będzie dotyczyć wersji CAMM-ER o zasięgu wydłużonym do ponad 45 km, która niebawem wejdzie do służby we Włoszech. Natomiast w Wojsku Polskim w eksploatacji są już wyrzutnie z pociskami CAMM w podstawowej wersji, obecnie wykorzystywane w systemie Mała Narew, a w przyszłości w systemie Pilica+. Integratorem obu tych zestawów i dostawcą systemu dowodzenia jest PGZ, a od 2020 roku MESKO S.A. dostarcza komponenty do pocisków CAMM, a także rakiet powietrze-powietrze ASRAAM, które w znacznej mierze są zbudowane z tych samych komponentów.

Produkcja licencyjna pocisków przeciwlotniczych zdolnych do rażenia celów na dystansach ponad 45 km – włącznie z „seekerami” z aktywnym naprowadzaniem radarowym, które będą powstawać w Polsce po raz pierwszy – będzie jednak stanowić przełom. Oczywiście będzie to wymagało odpowiedniego przygotowania, także pod względem infrastruktury.

Wstępne plany przewidują, że do montażu pocisków CAMM-ER powstanie nowy zakład, który będzie umiejscowiony w strukturze Wojskowych Zakładów Elektronicznych, jednak nie ma finalnej decyzji. Oczywiście swoją infrastrukturę rozbuduje także MESKO S.A. Aby móc produkować elementy zaawansowanych pocisków przeciwlotniczych, niezbędna będzie budowa zupełnie nowych ciągów technologicznych, w nowych lokalizacjach (greenfield). Inwestycje, warte co najmniej kilkaset milionów złotych, czekają też PIT-RADWAR.

Infrastruktura przeznaczona do produkcji pocisków CAMM-ER będzie jednak mogła być wykorzystywana nie tylko do wykonania obecnej umowy wykonawczej, obejmującej okres od 2027 do 2035 roku, ale też do kontynuowania produkcji pocisków rodziny CAMM. Zarówno jeśli chodzi o dostawy CAMM-ER na potrzeby Sił Zbrojnych RP, na przykład w celu uzupełnienia stanów magazynowych, jak i ich eksport. – Nie ukrywam, że postrzegamy CAMM-ER jako jeden z podstawowych produktów z dużym potencjałem eksportowym. To pocisk, który chcemy stosować w zestawach przeciwlotniczych oferowanych użytkownikom zagranicznym w różnych odsłonach, dostosowanych do potrzeb klientów. Mamy zdolności oferowania kompletnych rozwiązań, ale też integracji elementów takich jak radary i efektory według zapotrzebowania klienta. Pierwsze rozmowy są już prowadzone – zaznacza Przemysław Kowalczuk.

Inwestycje, jakie będą realizowane w związku z programem Narew, będą mogły też być wykorzystane w przyszłości do opracowania i produkcji nowego pocisku przeciwlotniczego CAMM-MR, o zasięgu ponad 100 km. Do jego opracowania PGZ i MBDA UK zobowiązały się listem intencyjnym, podpisanym podczas MSPO 2023. Paradoksalnie, produkcja tych pocisków może w przyszłości zapewnić korzystniejszy zwrot z wydatków na ustanowienie zdolności do dostaw pocisków CAMM-ER, bo nowoczesne instalacje, spełniające rygorystyczne standardy i wspierające zaawansowane technologie, będą wymagały ewentualnie niewielkich modyfikacji, a nie tworzenia od podstaw, jak ma to miejsce teraz.

–Program CAMM-MR wymaga opracowania nowego pocisku rakietowego, z dwuimpulsowym silnikiem i jeszcze nowocześniejszym seekerem, wspólnie z partnerem brytyjskim. Ale cała infrastruktura – clean room, laboratoria, zakłady stworzone do produkcji CAMM-ER będzie mogła zostać wykorzystana do budowy nowej wersji pocisku – mówi Przemysław Kowalczuk.

W efekcie w perspektywie około dekady Polska ma duże szanse by być producentem pocisków przeciwlotniczych nie tylko krótkiego, ale i średniego zasięgu, oczywiście równolegle z budową do rozwijanych wyłącznie w oparciu o własne technologie pocisków rodziny Piorun/Piorun NG i nowych typu Grzmot.

Jeżeli chodzi o artyleryjskie pociski rakietowe przeznaczone do programu Homar, czyli pociski CGR-80 do wyrzutni K239 Chunmoo oraz GMLRS do wyrzutni HIMARS, to one będą powstawać w całkowicie nowych zakładach, nowych lokalizacjach, jednak w strukturze spółki MESKO S.A., przy czym w wypadku Chunmoo rozważa się jako opcję stworzenie spółki joint-venture. Podobnie jak w wypadku pocisków CAMM-ER, transfer technologii obu systemów będzie przebiegać etapowo – od montażu pocisków, poprzez budowę silników marszowych i konstrukcji samych pocisków (ang. missile body), produkcję sterów kierunkowych aż do głowic bojowych.

Członek zarządu ds. rozwoju MESKO S.A. zaznacza, że transfer technologii ma objąć „wszystkie typy pocisków 227 mm dla GMLRS, a więc zarówno z ładunkami odłamkowo-burzącymi Unitary, jak i te przeznaczone do zwalczania celów powierzchniowych”. Zarówno do pocisków CAMM-ER, jak i rakiet dla artylerii przewiduje się natomiast pozyskiwanie od partnerów zagranicznych systemów nawigacji inercyjnej (IMU), ponieważ ich produkcja w Polsce – a konkretnie wytwarzanie bardzo zaawansowanych układów żyroskopów laserowych – byłaby nieopłacalna ekonomicznie, nawet gdyby zastosować je we wszystkich pociskach rakietowych produkowanych w Polsce. Transfer technologii, jaki ma otrzymać MESKO S.A. w związku z programami Homar-K i Homar-A daje też podstawy do własnego opracowania pocisku niekierowanego 227 mm, gdyby było takie zapotrzebowanie MON.

Ważną rolę w programach Homar-A i Homar-K odegra też, paradoksalnie, zmodyfikowany polski pocisk 122 mm Feniks, a więc efektor produkowany już w MESKO S.A., dostosowany do potrzeb obu tych systemów. Takie pociski będą mogły być używane do szkolenia lub do rażenia celów powierzchniowych na odległościach do ponad 40 km. –Będą wyposażone już w polskie paliwo rakietowe. Niedługo zamierzamy przeprowadzić kolejną serię strzelań – zaznacza Przemysław Kowalczuk.

Wykorzystanie pocisków 122 mm w nowych wyrzutniach pozwoli na korzystniejsze zabezpieczenie zapasów amunicji, ponieważ obok pocisków kierowanych przeznaczonych do rażenia celów na dystansach do około 80 km – oraz pozyskiwanych jak na razie zza granicy pocisków taktycznych o jeszcze wyższych parametrach w rodzaju ATACMS i koreańskich pocisków o donośności 290 km – do dyspozycji będą też tańsze i prostsze rakiety niekierowane.

Tego rodzaju rozwiązanie może też stanowić ofertę eksportową. W naszym regionie kolejne państwa, takie jak Estonia, Litwa czy Rumunia, pozyskują nowoczesne systemy artylerii rakietowej i mogą być zainteresowane dodatkową amunicją do nich.

Kolejnym typem kierowanego pocisku rakietowego, który w przyszłości ma być produkowany w MESKO S.A., jest amerykański przeciwpancerny Javelin. List intencyjny pomiędzy PGZ a spółką Javelin J-V, będącą wspólnym przedsięwzięciem Raytheona i Lockheed Martina, w sprawie transferu technologii tej rakiety podpisano podczas targów MSPO 2023. Wstępnie zakłada się, że w polskich zakładach, obok montażu końcowego pocisków, produkowano by elementy ich konstrukcji, silniki rakietowe i głowice bojowe. Transfer technologii byłby więc na podobnym poziomie, jak w wypadku przeciwpancernych pocisków kierowanych Spike, które już w MESKO S.A. powstają.

Przewiduje się, że linia montażu końcowego Javelinów powstanie w kompleksie, w którym będzie także linia produkcyjna rakiet GMLRS, produkcji Lockheed Martina. To racjonalne rozwiązanie ze względów logistycznych –Mówimy o transferze technologii od tej samej firmy, więc linia produkcyjna będzie spełniać te same wymagania i działać według bliźniaczych procedur – zaznacza Przemysław Kowalczuk. Z kolei produkcja komponentów Javelinów, takich jak silnik czy głowica bojowa, być może będzie się mogła odbywać w istniejących zakładach.

Członek zarządu MESKO S.A. dodaje, że niezależnie od przygotowania do transferu technologii pocisku Javelin rozwijany jest w pełni krajowy system Pirat, jak i opracowany na jego bazie system Jack-S, przeznaczony na rynek eksportowy. Te dwa zestawy mają jednak wypełniać „inną lukę” na rynku niż Javelin.

Realizacja programów Narew oraz Homar-K i Homar-A stanowi bardzo dużą szansę dla MESKO S.A., ale też dla całego polskiego przemysłu, na zbudowanie zupełnie nowych kompetencji, jeśli chodzi o produkcję i rozwój nowoczesnych systemów rakietowych. Wdrożenie tych ambitnych programów w życie będzie oczywiście wymagało szeregu inwestycji, które już są planowane zarówno w MESKO S.A., jak i w innych spółkach PGZ. W perspektywie pozwoli to na znaczne zwiększenie suwerenności technologicznej Polski, zapewnienie bezpieczeństwa eksploatacji i dostaw amunicji, a także na wsparcie dla krajowej gospodarki. To ostatnie będzie oznaczało nie tylko pozostawienie znacznej części z gigantycznych funduszy, jakie Polska przeznacza na modernizację techniczną Sił Zbrojnych RP, w kraju, ale też przychody z eksportu rozwiązań pozyskiwanych w drodze transferu technologii. –Wszystko, co w tej chwili robimy, w zakresie transferu technologii, ma w zamyśle nie tylko wejście w łańcuchy dostaw, ale wejście na inne rynki. Przyjmujemy bardzo elastyczne podejście do eksportu i nastawiamy się na współpracę, zarówno z naturalnymi partnerami, którzy są dostawcami technologii, jak i w ramach różnego rodzaju konsorcjów – podkreśla Przemysław Kowalczuk.

Artykuł sponsorowany