Okrętowy System Zarządzania Walką SCOT

OBR CTM S.A. posiada duże doświadczenie w  opracowywaniu i  wdrażaniu okrętowych systemów wspomagania dowodzenia i kierowania uzbrojeniem przeznaczonych dla polskiej Marynarki Wojennej. Działania zmierzające do stworzenia tych systemów rozpoczęto jeszcze w  latach 90-tych, w  ramach prac badawczo-rozwojowych i  wdrożeniowych. Ich efektem było opracowanie systemu wspomagania dowodzenia okrętem przeciwminowym o nazwie „Pstrokosz”. Jego głównym celem było połączenie podsystemów okrętowych w jedno spójne środowisko, przyjazne dowódcy i załodze okrętu, aby zautomatyzować proces wspomagania dowodzenia okrętem podczas realizacji zadań bojowych.

Zintegrowano w jego ramach m.in. urządzenia nawigacyjne, łączność i obserwację techniczną, pozwalającą na tworzenie obrazu sytuacji taktycznej wokół okrętu, a  jednocześnie wspomagającego realizację procesów decyzyjnych, w aspekcie optymalnego wykorzystania systemów przeciwminowych. Jego następcą jest opracowany w nowej technologii na początku XXI wieku, system kierowania uzbrojeniem broni podwodnej „Bełtwa”. Pozwalał on m.in. na monitorowanie pracy urządzeń nawigacyjnych, łączności, uzbrojenia trałowego i stacji hydrolokacyjnych oraz na dynamiczne pozycjonowanie okrętu, co zwiększyło możliwości operacyjne użycia bezzałogowych systemów obserwacji i niszczenia min. Obydwa systemy znalazły się na wyposażeniu polskich sił obrony przeciwminowej.

Doświadczenia zdobyte przy realizacji wspomnianych systemów i zbudowane przy nich kompetencje były doskonałymi punktami wyjścia do opracowania przez gdyńską spółkę systemu SCOT. Podstawową funkcją systemu jest integracja różnorodnych podsystemów okrętowych, począwszy od środków zwalczania celów powietrznych, nawodnych i podwodnych oraz zagrożeń asymetrycznych, po środki obserwacji technicznej, system łączności czy zintegrowany system nawigacyjny w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa pływania, monitorowania aktualnego położenia geograficznego, parametrów ruchu okrętów oraz dystrybucji obrazu sytuacji taktycznej.

System wspomaga działania bojowe realizowane przez załogę okrętu w zakresie efektywnego wykorzystania wszystkich działających na okręcie sensorów i efektorów. Ponadto wspomaga planowanie zadania (misji), procesy decyzyjne i pozwala na monitorowanie realizacji zadań oraz raportowanie. Warto podkreślić, że system SCOT bazuje na elementach powstających w OBR CTM S.A. Stosowane rozwiązania informatyczne i organizacyjne pozwalają przede wszystkim redukować ryzyko wystąpienia problemów technicznych, skracać czas wytwarzania, obniżać koszty tak w procesach tworzenia i wdrażania elementów systemu, jak i w trakcie jego wieloletniej eksploatacji.

System w zakresie jego funkcjonalności posiada dwie podstawowe warstwy. Pierwsza z nich zawierająca stałe funkcjonalności odpowiada m.in. za komunikację między elementami systemu. Z kolei druga warstwa zawiera funkcjonalności dedykowane dla określonej klasy okrętu (np. obrona powietrzna, zwalczanie min, działania hydrograficzne itp.). Skalowalność, otwartość i duże możliwości konfiguracyjne SCOT-a uzyskano poprzez zastosowanie architektury modułowej, pozwalającej na dołączanie nowych urządzeń (efektorów i sensorów) za pośrednictwem okrętowej szyny danych. Z systemem SCOT współpracują inne urządzenia okrętowe zaprojektowane i wytworzone również w OBR CTM S.A., jak na przykład konsole systemu dowodzenia okrętem i kierowania środkami walki. Poza głównymi funkcjami charakterystycznymi dla określonych klas okrętów, system SCOT pozwala na realizację szkolenia operatorów (zaimplementowane funkcje treningowe).

SCOT w wersji dedykowanej dla niszczyciela min został wdrożony na prototypowym okręcie projektu 258 „Kormoran” zbudowanym przez polskie Konsorcjum, w skład którego wszedł OBR CTM S.A., i został już szczegółowo sprawdzony w warunkach rzeczywistych na morzu.

Oprócz wspomnianego już systemu SCOT w wersji dla niszczyciela min, przygotowano także wariant z myślą o zastosowaniu na okrętach uderzeniowych. W tym zakresie OBR CTM S.A. posiada spore doświadczenia zdobyte podczas wykonania eksportowego systemu zarządzania walką dla okrętów rakietowych udowadniając, że w Polsce można zintegrować uzbrojenie rakietowe i artyleryjskie w obrębie jednego  okrętowego systemu walki.

Obecnie gdyńskie Centrum pomyślnie realizuje kolejne etapy budowy nowych okrętów przeznaczonych dla Marynarki Wojennej RP, t.j. okrętu ratowniczego typu „Ratownik” oraz dwóch kolejnych niszczycieli min typu „Kormoran”. OBR CTM S.A. uczestniczy w realizacji ww. projektów, zgodnie z podpisanymi w dniu 27 grudnia 2017 roku umowami, dostarczając na ww. typy  okrętów kluczowe, z punktu widzenia realizowanych przez nie zadań bojowych, systemy tj. Zintegrowane Systemy Walki w przypadku okrętów t. „Kormoran” , Systemy Wojny Minowej oparte o produkowane w OBR CTM S.A. stacje hydrolokacyjne SHL-101/TM, SHL-300, ładunki wybuchowe do niszczenia min morskich „Toczek” oraz  Zintegrowany System Misji w przypadku okrętu OR „Ratownik”. Fundamentem technologicznym wymienionych systemów jest opracowany w OBR CTM S.A. Okrętowy System Zarządzania Walką SCOT. Ponadto Spółka dostarcza na obydwa typy okrętów wyposażenie pionierskiego systemu obrony biernej.

dr Hubert Jando, rzecznik prasowy OBR CTM S.A.