Baltexpo 2023: zbrojeniówka nie dopisała

W dniach 10-12 października 2023 roku w Gdańsku odbyły się Międzynarodowe Targi Morskie i Konferencje BALTEXPO. Historia tego rodzaju przedsięwzięć w Trójmieście zaczęła się na początku lat osiemdziesiątych. W ciągu tych lat przyjęło się, że jednego roku organizowano targi cywilne Baltexpo, a drugiego targi wojskowe Balt Military Expo. Jednak kiedy w listopadzie 2021 roku prawo do organizacji Baltexpo od Zarządu Targów Warszawskich odkupiły Międzynarodowe Targi Gdańskie AmberExpo zadecydowano, że przedsięwzięcia wojskowe i cywilne będą połączone.

Stwierdzono bowiem, że z roku na rok iliczba wystawców się zmniejsza ograniczając się głównie do sektora stoczniowego. Organizatorzy postanowili to zmienić tworząc dodatkowo prawdziwe targi gospodarki morskiej, również z firmami zajmującymi się budową infrastruktury. Szef Targów Gdańskich Andrzej Bojanowski był jednak realistą i we wrześniu 2023 rok, w wywiadzie dla portalu Trójmiasto.pl wyraźnie zaznaczył, że „ta edycja nie będzie jeszcze wydarzeniem naszych marzeń”, ale w 2027 roku ma się już mieścić „w pierwszej piątce europejskich wydarzeń i największą imprezą na Bałtyku”.

Nie zmienia to faktu, że już w tym roku targi BALTEXPO były reklamowane jako najważniejsze wydarzenia branży morskiej w Europie Środkowo-Wschodniej. Informowano np., że w 2023 roku na powierzchni ponad 12 tysięcy metrów kwadratowych zagości kilkuset wystawców z Polski i Europy. W rzeczywistości było ich około 200 i zmieścili się na głównej hali, którą czysto teoretycznie podzielono na trzy części.

Nie było też wystawy zewnętrznej poza stojącymi na parkingu dwoma pojazdami z Morskiej Jednostki Rakietowej (wóz kierowania i samobieżna wyrzutnia rakiet NSM). Pojazdy te jednak wtopiły się w otaczające je cywilne samochody, przez co nie cieszyły się takim zainteresowaniem jak powinny. Tymczasem rozwiązań mobilnych wykorzystywanych w branży morskiej jest o wiele więcej i można by je było spokojnie zaprezentować na ekspozycji zewnętrznej, pokazując nie tylko co już mamy, ale również co możemy mieć.

Ocenę cywilnej części ekspozycji pozostawimy portalom branżowym, chociaż pamiętając poprzednie edycje Baltexpo mamy duży niedosyt w odniesieniu do tego, co pokazano w 2023 roku. Oczywiście były obecne trzy największe, polskie porty morskie: Szczecin-Świnoujście, Gdynia i Gdańsk oraz mniejsze: Elbląg i Kołobrzeg. Były też stocznie (np.: Holding „Remontowa”, stocznia Crist, stocznia Damen i stocznia „Nauta”), różne firmy offshorowe, hydrotechniczne jak również administracja i urzędy morskie.

Biorąc jednak pod uwagę planowane inwestycje w dziedzinie offshore, w tym przygotowywaną od lat budowę farm morskich, duże zdziwienie budzi brak międzynarodowych dostawców tego rodzaju rozwiązań, jak również kontraktów podpisanych przy tej okazji pokazujących, że rzeczywiście coś się dzieje.

Jednak największy niedosyt dotyczy branży wojskowej. Nie zawiedli dobrze ulokowani w polskich siłach zbrojnych tacy potentaci, jak norweski koncern Kongsberg Defence & Aerospce, szwedzki koncern Saab czy konsorcjum EuroTorp. W ten sposób w Gdańsku, w modelach, pojawiły się wykorzystywane w Marynarce Wojennej: rakieta przeciwokrętowa NSM, najnowsza rakieta z rodziny pocisków przeciwokrętowych RBS-15 oraz lekka torpeda zwalczania okrętów podwodnych MU 90.

Niewątpliwie na BATEXPO brakowało okrętów. Kompletnie zawiodła PGZ Stocznia Wojenna, która nie miała swojego stanowiska ekspozycyjnego, nie reklamowała się i swoich możliwości – w tym fregaty „Miecznik”, którą obecnie samodzielnie buduje, po odejściu z konsorcjum stoczni Remontowa Schipbuilding. Swoje możliwości stoczniowe w modelach zaprezentował za to holding Remontowa. Można więc było np. zobaczyć modele jednostek zbudowanych dla Marynarki Wojennej RP w ramach programów HOLOWNIK i KORMORAN.

O skutkach połączenia targów wojskowych i cywilnych może świadczyć fakt, że jedynym, bojowym okrętem obecnym w modelu na BALEXPO 2023 był okręt podwodny A-26 prezentowany przez szwedzki koncern Saab. Była to zresztą bardzo jasna deklaracja Szwedów, że nadal chcą uczestniczyć w przetargu na budowę nowej generacji okrętów podwodnych dla MW RP w ramach programu ORKA.

Zaskakiwała też mała reprezentacja Marynarki Wojennej, która nie zdecydowała się na zaprezentowanie oddzielnego, dużego stoiska Akademii Marynarki Wojennej, jak również ograniczyła się do stanowiska Inspektoratu Marynarki Wojennej Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych (a nie samego Dowództwa Generalnego). Nie było tam jednak materiałów informacyjnych – np. pokazujących nowe programy lub rozwiązania, nad którymi pracuje się w polskich siłach morskich i związanych z nimi ośrodkami naukowymi.

Dodatkowo na BALREXPO wystawiono tylko na tle przykrytej siatką maskowniczą łodzi motorowej: sterowany przewodowo robot podwodny SEAEYE Falcon, autonomiczny pojazd podwodny Gavia, sonar holowany Klein System 3000, samobieżny przeciwminowy system podwodny Głuptak oraz kontener ćwiczebny rakiety przeciwokrętowej RBS-15 Mk3. Tymczasem w Marynarce Wojennej jest o wiele więcej interesującego i nowoczesnego sprzętu.

Brakowało niewątpliwie Ośrodka Badawczo Rozwojowego Centrum Techniki Morskiej, który był za to obecny miesiąc wcześniej na MSPO 2023. Błędu tego nie popełniła z kolei spółka KenBIT, która ze swoimi rozwiązaniami dla wojska wystawiała się zarówno w Kielcach, jak i Trójmieście.

Ze stałych dostawców polski sił morskich zwracały również uwagę takie firmy jak:

-       Grupa przemysłowa Teledyne Marine, która dostarczyła dla Marynarki Wojennej m.in. autonomiczne pojazdy podwodne Gavia;

-       Francuska grupa przemysłowa EXAIL, reprezentowana przez polską spółkę THESTA, której nawodny, zdalnie sterowany dron nawodny jest z powodzeniem wykorzystywany przez Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej;

-       Spółka Else – która jest m.in. dostawcą i serwisantem większości wykorzystywanych w Marynarce Wojennej radarów nawigacyjnych firmy Sperry (w tym z funkcjami wojskowymi);

-       Spółka Enamor – dostarczająca urządzenia i systemy specjalne dla Marynarki Wojennej i Straży Granicznej.

Pamiętając jednak, jak przed laty wyglądały targi Balt Military Expo trudno jest uznać, że taka reprezentacja może być ilościowo wystarczająca.