Komentatorzy zwracają uwagę, że ćwiczenia NATO - tradycyjnie prowadzone bez większego rozgłosu - zaczynają się wkrótce po rosyjskich ćwiczeniach Zapad-17. W trakcie manewrów Moskwa również testowała gotowość sił nuklearnych, a na początku października dokonała udanej próby zmodyfikowanej rakiety balistycznej RS-24 Jars.

Oficjalnie sprawdzenie gotowości broni jądrowej NATO w Europie nie jest odpowiedzią na działania Rosji. Jak informuje The Drive, przedstawiciele Sojuszu podkreślają również, że ćwiczenia przebiegają według całkowicie fikcyjnego scenariusza. NATO w bardzo ograniczonym zakresie informuje jednak o przebiegu ćwiczeń. W tym roku obejmują one przede wszystkim personel dwóch baz lotniczych, gdzie składowane są amerykańskie bomby jądrowe B61, czyli Kleine Brogel w Belgii i Büchel w Niemczech. W każdej z nich znajduje się ok. 20 ładunków tego typu. 

W tegorocznych ćwiczeniach biorą udział maszyny stacjonujące we wspomnianych dwóch bazach, a więc belgijskie F-16 i niemieckie Tornado Pa-200. W tym samym czasie w bazie Kleine Brogel odbywają się równolegle ćwiczenia Cross Servicing, których celem jest zgrywanie komponentów lotniczych Paktu. Jak potwierdziło Defence24.pl DGRSZ, w manewrach biorą udział 3 polskie F-16, które jednak, odmiennie niż np. w 2014 roku, nie zostaną zaangażowane w "atomowe" manewry lotnicze Steadfast Noon. Na belgijskim lotnisku widziano też w ostatnich dniach czeskie Gripeny. 

Czytaj też: Polskie myśliwce F-16 na manewrach jądrowych NATO

Obecnie bomb atomowych B61 jest w Europie nie więcej niż 200 i są one rozmieszczone w 6 bazach NATO. Są to Incirlik w Turcji, Aviano i Ghedi Torre we Włoszech, Volkel w Holandii, Kleine Brogel w Belgii i Büchel w Niemczech. Broń znajduję się pod kontrolą należącego do amerykańskich sił powietrznych Weapons Storage and Security System (WS3), w specjalnie wzmocnionych schronach lotniczych. Mimo, że broń ta jest pod kontrolą amerykańskich sił zbrojnych, w razie konfliktu militarnego zostałaby wydana sojusznikom z NATO, do użycia przez kraje do których należą środki przenoszenia. W związku z tym ćwiczenia takie jak Steadfast Noon, w których załogi maszyn Sojuszu przygotowują się do misji z użyciem broni nuklearnej budzą kontrowersje biorąc pod uwagę, że żaden, oprócz USA, z zaangażowanych w nie krajów nie jest posiadaczem broni jądrowej. 

Bomby B61 w wersjach Mod. 3 i 4 przechowywanych przez Amerykanów w Europie dysponują regulowaną mocą wybuchu od 0.3 kt do 170 kt. Broń ta jest obecnie modernizowana do standardu Mod. 12, który otrzyma ogonowy zestaw do naprowadzania podobny do JDAM (Joint Direct Attack Munition) stosowany w bombach konwencjonalnych. Zastosowanie tego rozwiązania i zwiększenie precyzji bomby ma umożliwić redukcję mocy ładunków jądrowych do 50 kt – przede wszystkim w wersji do użycia przez lotnictwo strategiczne. Do celów taktycznych B61-12 będą dysponować mocą 0,3, 5 lub 10 kt. Ich podstawowym, przyszłym nosicielem ma być myśliwiec 5. generacji F-35 zdolny do przenoszenia tego typu uzbrojenia w wewnętrznych komorach uzbrojenia. Na zakup maszyn tej klasy oprócz USA zdecydowały się już trzy kraje wchodzące w skład programu współdzielenia broni jądrowej NATO, czyli Holandia, Turcja i Włochy, a zainteresowanie zakupem wyrażają również Belgia i Niemcy.

Innymi typami samolotów zdolnymi do zrzutu B61 Mod. 12 mają być F-15E, F-16, Tornado IDS oraz amerykańskie bombowce strategiczne B-2 i B-21. Cały program modernizacji tego jedynego typu taktycznej broni atomowej NATO ma pochłonąć ponad 10 mld USD, a nowych bomb powstać ok. 400 sztuk - zarówno dla lotnictwa strategicznego jak i taktycznego, co pozwoli na wymianę uzbrojenia rozlokowanego w Europie w skali 1:1. Amerykanie podkreślają przy tym bardzo wyraźnie, że planowana wymiana bomb ma mieć charakter wyłącznie jakościowy, a nie ilościowy. 

Po podjętych w wyniku zakończenia zimnej wojny redukcjach bomby lotnicze pozostają jedynym typem uzbrojenia jądrowego NATO przeznaczonego do użycia na polu walki w Europie. Stanowią więc bardzo ważny gwarant rozpostarcia amerykańskiego parasola jądrowego nad Starym Kontynentem. W obliczu wyzwań związanych z aktywnością Federacji Rosyjskiej w pobliżu wschodniej flanki wymusza to na Sojuszu regularne sprawdzanie gotowości tych sił. Należy przy tym podkreślić, że Rosja dysponuje w tym względzie ogromną przewagą nad NATO. Na europejskim teatrze różnica ilościowa może być nawet 10-krotna na korzyść sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Mowa tu o arsenale składającym się prawdopodobnie z ponad 2000 głowic. Wprawdzie jest on w większości przestarzały, ale składa się z bardzo różnorodnych środków rażenia - od bomb lotniczych, przez taktyczne rakiety balistyczne i pociski manewrujące po broń do walki na morzu (bomby głębinowe, torpedy, pociski przeciwokrętowe i do zwalczania okrętów podwodnych) i systemy obrony powietrznej. Co należy podkreślić, są wśród nich również bardzo nowoczesne, wprowadzone w ostatnich latach do służby środki walki: rakiety bazowania lądowego Iskander, pociski manewrujące systemu Kalibr odpalane z okrętów podwodnych i nawodnych czy bombowce Su-34.

Czytaj też: Rosyjska taktyczna broń jądrowa – straszak czy realne zagrożenie dla Europy?

To właśnie w związku z utrzymywaniem dużego potencjału taktycznej broni jądrowej przez Rosję i niechęcią tego kraju do podjęcia negocjacji o jego redukcji Amerykanie zmuszeni byli podjąć bardzo kosztowny program modernizacji posiadanych bomb jądrowych, który ściśle powiązany jest z przystosowaniem do ich przenoszenia nowych nosicieli, czyli myśliwców 5. generacji F-35A. Wraz z regularnymi, prowadzonymi z sojusznikami w ramach NATO ćwiczeniami, takimi jak Steadfast Noon, ma to zapewnić gotowość arsenału jądrowego do prowadzenia skutecznej polityki odstraszania i ochrony europejskich krajów NATO przez zewnętrzną agresją przez kolejne dziesięciolecia.

Czytaj też: Atomowe odstraszanie. Opcja dla Polski?