Wagnerowcy w Kiszyniowie? Człowiek Moskwy organizuje zamieszki w Mołdawii [ANALIZA]

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

W niedzielę odbyły się antyrządowe protesty w Kiszyniowie inspirowane przez prorosyjską partię Sor. Mołdawski rząd już przed niedzielnymi zamieszkami ostrzegał, że Rosja szykuje się do zainspirowania wydarzeń, które mają zdestabilizować sytuację w kraju. Co ciekawe, służby na lotnisku w Kiszyniowie zatrzymały i deportowały mężczyznę, którego zidentyfikowano jako najemnika tzw. Grupy Wagnera. Ze zdjęć mołdawskiej policji wynika, że zatrzymany najemnik legitymował się rosyjskim paszportem. Łatwo przewidzieć, że człowiek ten miał dołączyć do niedzielnych zamieszek.

Zamieszki ma finansować Ilan Szor, oligarcha, który uciekł z kraju z uwagi na korupcyjne zarzuty. W 2014 r. z mołdawskiego systemu bankowego wyparowała suma wartości 1 mld USD. Od września 2022 roku w Kiszyniowie pojawiają się inspirowane z zewnątrz protesty. Amerykański Departament Skarbu uznał Szora za powiązanego z rosyjskim rządem. Podobnie jego żonę Jasminę Lwowną, pop piosenkarkę z Rosji. Protesty Partii Sor są bardzo burzliwe. Zamieszki blokują arterie logistyczne w Kiszyniowie, próbowano nawet rozbijać miasteczko namiotowe pod rządowymi budynkami. Niedzielny wiec zakończył się bójką. Policja zatrzymała ponad 50 osób.

Kim jest Illan Szor i jego prorosyjska partia? Z pewnością, zarówno lider ugrupowania jak i jego ludzie są zaciekłymi wrogami prozachodniej prezydent Mai Sandu oraz jej ugrupowania: Działanie i Solidarność. Protesty są wycelowane właśnie w Sandu oraz prounijny wektor Kiszyniowa. Szoryści wykorzystują kryzys energetyczny do podburzania ludności.

Mołdawia jest w dużej mierze uzależniona od dostaw prądu z Naddniestrza, którego działania są przedłużeniem polityki Moskwy. Co prawda sprawę udało się Kiszyniowowi załatwić, ale widmo odłączenia prądu cały czas wisi nad prozachodnim rządem. Surowcowo oraz energetycznie Mołdawię wsparł Zachód. Sam Szor jest wręcz archetypem „mołdawskiego" oligarchy, który blokuje drogę tego państwa do reform. Szor komunikuje się tylko w języku rosyjskim, jego występy odczytywane w języku rumuńskim oceniono jako wręcz kaleczenie tego języka.

Ilan Szor rozpoczął karierę polityczną w 2015 roku, by uniknąć więzienia. Wspomniana defraudacja równowartości 1 mld USD skończyła się śledztwem i aresztem domowym. Kulisy tej afery są żywcem wyjęte ze schematu działań rosyjskiej mafii. Szor kontrolował trzy banki, których głównym celem było wzajemne pożyczanie sobie pieniędzy podnosząc sztucznie depozyty. Następnie pożyczały jeszcze większe kwoty. W roku 2014 spłonęła furgonetka z bankową dokumentacją. Szor jest określany jako specjalista od prania brudnych moskiewskich pieniędzy. Mołdawski system bankowym z powodu Szora stanął na krawędzi upadku, a rząd w Kiszyniowie w obawie o upadek lokalnej gospodarki postanowił ratować biznesy oligarchy. Tego było wszelako za wiele i wokół Szora zaczęło robić się gęsto od zarzutów. Na ulice wyszli protestujący, z Maią Sandu na czele. Polityka Szora ma też charakter osobistej wendetty, a głównym celem jest Sandu. Z uwagi na mołdawskie prawo wyborcze, które sprawia że kandydatów w wyborach chroni immunitet Szor poszedł w politykę. Na start kariery wybrał miasteczko Orhei, w którym kierował klubem sportowym Milsami Orhei. Przez lata Szorowi udawało się torpedować proces o korupcję, ale ostatecznie skapitulował i uciekł w 2019 roku na emigrację do Izraela. W biznesowej karierze politycznej Szora roi się od rosyjskich oligarchów lub „mołdawskich" prorosyjskich biznesmenów. Jedną z ulubionych rozrywek Szora było jeżdżenie luksusowymi autami po Moskwie. Jasmina Szor fotografowała się z dyktatorem Rosji Władimirem Putinem. Partia Sor nie kryje się z tym, że opłaca uczestników protestów. Prorosyjski oligarcha organizuje autokary i zwozi z całego kraju na manifestacje swoich działaczy i ludzi z biedniejszych regionów – za udział w zamieszkach płacą do 500 lei (to prawie połowa równowartości mołdawskiej emerytury).

Rozsadnikiem rosyjskiej propagandy i działań przeciwko prozachodniemu rządowi w Kiszyniowie jest cały czas enklawa Naddniestrza. Przedstawiciel ukraińskiego wywiadu wojskowego (HUR) Wadym Skibicki stwierdził: „30 lat temu Federacja Rosyjska okupowała terytorium Naddniestrza. Co roku odbywają się tam ćwiczenia mobilizacyjne ze stacjonującą na tym terytorium grupą operacyjną wojsk rosyjskich. Podczas manewrów ćwiczone są działania obronne i kontrofensywne z wykorzystaniem amunicji z magazynów we wsi Kołbasnoje. Część amunicji służy do szkolenia bojowego, część, według ukraińskiego wywiadu wojskowego do przemytu. W Naddniestrzu trwa obecnie poważna walka między urzędnikami państwowymi, a służbami specjalnymi Federacji Rosyjskiej, które są bardzo aktywne. Dokonane na terenie "Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej" akty terrorystyczne miały na celu wymuszenie na miejscowych władzach zgody na rozszerzenie obecności wojsk rosyjskich i (...) sygnał dla przywódców Republiki Mołdawii do odejścia od polityki proeuropejskiej. (...) Według naszych danych wszystko, co dzieje się teraz na terenie Naddniestrza, jest pod kontrolą FSB"

Najbliższe wybory w Mołdawii odbędą się w 2024 roku (prezydenckie) i 2025 roku (parlamentarne). Widać, że Kremlowi się spieszy i nie zaczeka do legalnych terminów wyborów. W obliczu twardej ukraińskiej obrony sprawa Mołdawii dla Kremla stała się najwyższym priorytetem, ale na szczęście Mołdawia nie graniczy z Rosją, a Naddniestrze choć posiadając charakter destrukcyjny wobec Mołdawii nie ma wojskowego potencjału, by Mołdawię stłamsić. Widać, że – jak pisałem w swojej analizie pt. Rosyjski pręgierz nad Mołdawią – Rosja postawiła na wariant destabilizacji wewnętrznej kraju oraz przewrót pałacowy.