Po co Trumpowi Grenlandia?

Prezydent Trump wypowiedział się na temat potrzeby przejęcia przez Stany Zjednoczone kontroli nad Grenlandią, Kanałem Panamskim i Kanadą. Jest to przez wielu uważane są za przejaw politycznego awanturnictwa, ale tak naprawdę, może za wyjątkiem Kanady, rzeczywiście o uzyskanie pozycji umożliwiającej posiadanie korzystnej pozycji zarówno z punktu widzenia międzynarodowego handlu jak i prowadzenia ewentualnego konfliktu zbrojnego z Rosją.

Doskonałym przykładem tego jest Grenlandia. Terytorium to, przypomnijmy, już w czasie drugiej wojny światowej po zajęciu Danii przez Niemcy, zostało zajęte przez Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych. Chodziło o zabezpieczenie terytoriów Islandii i Grenlandii przed ewentualnym zajęciem ich przez III Rzeszę. A także o budową baz, z których mogłyby startować samoloty chroniące idące po Północnym Atlantyku konwoje przez U-bootami.

Po zakończeniu. Wojny Amerykanie ociągali się z wyjściem z Grenlandii, ale ostatecznie w 1949 roku po utworzeniu NATO problem rozwiązał się sam. Wojska USA stacjonowały tam jako sojusznik. Z czasem uruchomiono tam bazę lotniczą Thule, z której można byłoby uderzać na terytorium ZSRR, albo osłaniać bombowce idące z południa przy pomocy bazujących tam myśliwców. Z kolei z punktu widzenia defensywy baza Thule (dzisiaj Baza Kosmiczna Pituffik, nazwę zmieniono w 2023 roku) umożliwiała start myśliwców przechwytujących przeciwko bombowcom sowieckim. Grenlandia stała się także miejscem, gdzie rozmieszczono stacje wczesnego ostrzegania przed głównym sowieckim uderzeniem balistycznym na USA. Jak wiadomo w przypadku nuklearnego Armageddonu większość pocisków z wymiany między USA a ZSRR przeszłaby właśnie nad Arktyką, a więc rozmieszczenie takich postarunków na Grenlandii było niezwykle ważne.

Dzisiaj w dobie rozwoju technicznego wojskowe znaczenie Grenlandii jest dla USA jeszcze większe. Dzisiaj można bowiem nie tylko rozmieścić jeszcze wyższych zdolności sensory na wyspie, ale także umieścić tam myśliwce 5. Generacji, a kiedyś 6 generacji, bombowce, a także systemy rakietowe. Z jednej strony ofensywne, zdolne do rażenia ogromnego terytorium rosyjskiego, ale także defensywne przeciw pociskom balistycznym Swoiste przedmurze, które jako pierwsze zaczęłoby redukować rosyjską salwę nuklearną.

Jak widać na mapie półkuli północnej Grenlandia znajduje się najbliżej Bieguna Północnego, a baza Pituffik (Thule) jest na jej północy. Z kolei terytorium Rosji praktycznie owija się wokół bieguna, może więc być narażone na atak z Grenladii i stworzenie na niej amerykańskich wielkich zdolności ofensywnych zmuszałoby Moskwę do wielkich inwestycji w defensywę. Z drugiej strony jest to doskonałe miejsce do ochrony Ameryki przed uderzeniem atomowym z północnej Azji i Europy.

Oczywiście teoretycznie Amerykanie mogliby wybudować takie zdolności w ramach podobnej współpracy z Danią, jak prowadzili ją dotychczas. Świadczy o tym postawa samego Pentagonu, który dystansuje się od wypowiedzi Trumpa i twierdzi ze nie posiada planów agresji militarnej na wyspę.

Skąd więc pomysł zakupu i aneksji? Być może z uwagi na chęć dokonania znacznie większych inwestycji w bazy i posterunki na Grenlandii niż dotychczas. Takie, które zagwarantują bezpieczeństwo wyspy przed ewentualną inwazją rosyjską, albo rosyjsko-chińską. Nie jest bowiem tak, że Grenlandii dotąd nic nie groziło i raptem zainteresował się nią Donald Trump.

Rosjanie od lat bardzo aktywnie działają w Arktyce przewidując powstanie tam w wyniku globalnego ocieplenia zupełnie nowych szlaków handlowych, nie wspominając o nowych złożach naturalnych. W wyniku tej zapobiegawczej polityki, i warunków geograficznych, Moskwa ma dzisiaj kilkadziesiąt portów skąd może wspierać i zaopatrywać operacje arktyczne, a także statki i okręty do prac w tym rejonie. W tym największą na świecie flotę zaawansowanych technicznie lodołamaczy.

Waszyngton ma w regionie z kolei jedynie Alaskę, zaprzyjaźnioną lecz słabą Kanadę i obecność na Grenlandii, należącej do jeszcze dużo słabszej Danii. Ta ostatnia posiada budżet obronny w wysokości około 5 mld USD i siły zbrojne liczące 21 tys. żołnierzy plus 51 tys. gwardii narodowej. Jak na swoje możliwości dysponuje dużą i wyspecjalizowaną do operowania w Arktyce marynarką wojenną z 9 fregatami i trzema wielki patrolowcami pełnomorskimi. Nie jest to jednak przeciwnik dla Rosjan a już na pewno dla Chińczyków. Szczególnie, że Kopenhaga musi dzielić swoją uwagę między Antarktydę i Bałtyk.

Amerykanie w Arktyce znajdują się więc wyjątkowo na słabszej pozycji w stosunku do globalnych konkurentów. A pozycja ta może stać się jeszcze słabsza. Grenlandią interesują się bowiem zarówno Rosjanie jak i Chińczycy. Donald Trump rozumuje w ten sposób, że jedynym trwałym zabezpieczeniem się przed jej przejęciem, a co a tym idzie utratą ważnych pozycji USA w Arktyce jest przejęcie wyspy. Sprawie, że Stany Zjednoczone będą chroniły ja jako własne terytorium. Można jednocześnie zapytać a co z NATO? Przecież Waszyngton i tak mógłby wystąpić w obronie sojusznika. Czy nie chodzi o możliwość obrony Grenlandii nawet w sytuacji ewentualnego rozpadu Sojuszu?

Przejęcie Grenlandii na własność to także zwiększenie możliwości inwestowania w infrastrukturę wojskową i cywilną (porty, lotniska) na jej terytorium. Do tego wszystkiego niewątpliwie miłym dodatkiem byłoby wejście w posiadania złóż naturalnych na wyspie i na okalających ją akwenach, a dla samego Trumpa przejście do historii jako prezydent, który dokonał stałej ekspansji terytorialnej USA.

Bardzo możliwe, że takiej ekspansji nie będzie i wszystkie wypowiedzi na ten temat są elementem targów mających na celu wywalczenie sobie jak najlepsze pozycji i swobody działania USA na Grenlandii. Ta zaś może okazać się niezbędna w globalnym konflikcie, który majaczy na horyzoncie.