Narodowa Rada Rozwoju o Planie Morawieckiego: "Niedostateczna rola przemysłu zbrojeniowego"

Na początku października w Kancelarii Prezydenta omawiany był projekt Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju. Narodowa Rada Rozwoju przy Prezydencie RP wyłoniła sześcioosobowy zespół zadaniowy pod kierunkiem prof. Marka Rymszy, który we współpracy z kilkunastoma ekspertami Rady, w tym prof. Stanisławem Gomółką oraz prof. Witoldem Orłowskim, dokonał oceny dokumentu. Następnie, 6 października 2016r., przedstawił wnioski Prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie, a parę dni później - 12 października 2016r. - Prezydentowi, Wicepremierowi Mateuszowi Morawieckiemu oraz kierownictwu Ministerstwa Rozwoju. W pracach prezydenckiego zespołu uczestniczył także ekspert branży zbrojeniowej, mec. Filip Seredyński.

Filarem Strategii odpowiedzialnego rozwoju jest bezprecedensowy program inwestycyjny w krajową gospodarkę. Na ten cel, do 2020 roku, zostanie przeznaczonych ok. 1,5 bln zł. Inwestycje zostaną ukierunkowane w projekty, które mają stanowić podstawowy instrument realizacji celów Strategii. W gospodarce za kluczowy uznawany jest rozwój innowacyjnych firm, zmiana modelu przemysłowego na bardziej zaawansowany technologicznie, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz ekspansja zagraniczna. Strategia nie zmienia standardowego modelu gospodarki rynkowej z dominującym sektorem prywatnym.

Środowisko prezydenckie akceptując diagnozę oraz cele Strategii zgłosiło szereg uwag, wśród których, obok zastrzeżeń dotyczących braku mapy drogowej, niedookreślenia programów oraz źródeł finansowania Strategii, zgłoszono uwagi dotyczące przemysłu zbrojeniowego. Strategia wymienia przemysł zbrojeniowy jako jeden z kluczowych branż. Równocześnie, jedynym projektem dotyczącym tej branży jest projekt Żwirko i Wigura, czyli projekt… bezzałogowych systemów powietrznych. Narodowa Rada Rozwoju podkreśliła w swojej opinii, że: zastanawia brak wskazania znaczenia sektora zbrojeniowego jako istotnego z punktu widzenia „inteligentnego” rozwoju gospodarczego. Przedstawiciele resortu obrony narodowej podkreślają, że przemysł obronny jest wszędzie na świecie ważnym kołem zamachowym rozwoju i umacniania gospodarki, stąd wydaje się, że rola przemysłu zbrojeniowego w Strategii powinna być znacząco dowartościowana.

Rzeczywiście, projekt Strategii - poza wskazaniem, że branża systemów militarnych jest jedną z dziesięciu branż strategicznych - milczy w jaki sposób ta branża będzie rozwijana oraz jakie projekty będą prowadzone w celu jej rozwoju. Jest to sytuacja zdecydowanie odmienna od np. branży medycznej, środków transportu zbiorowego czy branży żywności wysokiej jakości, w których projektów przewidziano znacznie więcej. Dodatkowo, za obszar wpływający na realizację celów strategii wskazano bezpieczeństwo narodowe. W tym obszarze także nie wymienia się żadnych projektów przemysłowych. Uwagę zespołu zadaniowego Narodowej Rady Rozwoju należy więc uznać za w pełni uzasadnioną.

Czytaj także: Zbrojeniówka w Planie Morawieckiego

Warto również zaznaczyć, że w trakcie dyskusji z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy, przedstawicieli ministerstwa oraz członków Zespołu poruszono tematy związane ze szczegółowymi propozycjami Strategii, jak np. energetyką, rozwojem wsi, stymulowaniem rozwoju startupów czy funkcjonowaniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Uwzględniono także bardziej generalne aspekty związane z wdrażaniem Strategii, jak spójność programowanych działań, wpływ na rozwój zrównoważony terytorialnie oraz możliwości aparatu administracyjnego do realizacji ambitnych planów.

Duże uznanie uzyskał selektywny charakter dokumentu, czyli skupienie uwagi na wybranych projektach, które stwarzają duże szanse rozwojowe. Jednocześnie wskazywano na brak operacjonalizacji wielu działań. Brak takiej „mapy drogowej” w opinii ekspertów może skutkować trudnościami z ustaleniem priorytetów w danym horyzoncie czasowym.