Katar: zbrojenia z mundialem w tle

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

W latach 1994-1998 Katar miał bardzo wielu dostawców broni, ale na uwagę zasługuje przede wszystkim Francja (ponad 60%), a potem Wielka Brytania, Holandia i Belgia. Od 1999 do 2003 za blisko 90% dostaw odpowiadała Republika Francuska, a pozostałą część uzupełniła Wielka Brytania i Belgia. Kolejny okres (2004-2008) to praktycznie w całości współpraca z Francją. Od 2009 roku nastąpiła zmiana i do 2013 za ponad 75% odpowiadało USA, potem Niemcy, i w bardzo niewielkim stopniu Francja oraz Turcja. W latach 2014-2018 ok. 60% zakupów było z USA, kolejnym partnerem były Niemcy, a mniejsze transporty były od Francji oraz Chin. Import broni do Kataru wzrósł o 361% w okresie od 2016 do 2020 roku. W ostatnich 3 latach (2019-2022) czołowi dystrybutorzy to Francja i USA. W latach 2000-2019 broń od Federacji Rosyjskiej stanowiła 0,2% wszystkich dostaw.

Całościowo największymi partnerami w dziedzinie uzbrojenia dla Kataru była Republika Francuska i Stany Zjednoczone. Ważne miejsce zajmują również Niemcy i Wielka Brytania, ale na uwagę zasługuj lekkie skierowanie się w ostatnich latach w stronę Chin, które mogą zaoferować alternatywne wyposażenie i niższe ceny za wybrane komponenty. Polityka zbrojeniowa Kataru zaczęła się zmieniać po 2010 roku, gdy państwo zaczęło aktywnie angażować się w konflikty w Libii i Syrii, a przez to podjęto decyzję, iż należy przekształcać dotychczas nieliczne siły zbrojne. W porównaniu 2021 do 2010 r., to wydatki są o 434% wyższe; a w zeszłym roku Katar wydał 4,8% swojego produktu krajowego brutto (PKB) na wojsko.

Przełomowe zakupy dla Katarczyków to zawarte umowy na zakup m.in.: 24 śmigłowców szturmowych AH-64E Apache i trzech samolotów Boeing 737 (AEW&C), 10 systemów Patriot, 62 czołgów Leopard, 36 myśliwców Rafale, 24 wielozadaniowych samolotów Eurofighter, 22 śmigłowców wojskowych NH90 i dwóch tankowców wyprodukowanych przez Airbusa. Obecny poziom wydatków wojskowych Kataru nie jest znany, jednak opublikowane dane wskazując na wzrost liczby i wielkości kontraktów zbrojeniowych z zagranicznymi dostawcami. Szacuję się, że w 2001–2010 wydano co najmniej 1,5 mld USD, ale wartość kontraktów podpisanych tylko w latach 2014–2018 określana jest na ponad 50 mld USD. Jednakże, nie są znane wszystkie ustalenia, wydatki rozłożone na lata, czy też zaoferowane szkolenia i koszty dodatkowe.

Katar będzie wkrótce dysponował 96 zaawansowanymi samolotami bojowymi, wyposażonymi w pociski manewrujące i inną broń kierowaną. Uzupełnią obecną flotę Kataru. Inne duże zamówienia to 4 fregaty z Włoch, 490 pojazdów opancerzonych z Francji i 641 pojazdów opancerzonych z Turcji. Wg SIPRI wydatki wojskowe Kataru osiągnęły w 2021 r. 11,6 miliarda dolarów, co postawiło go na jednym z pierwszych miejsc w krajach arabskich.

Konieczność finansowania dużych programów pozyskiwania uzbrojenia dla katarskiego przemysłu obronnego znajduje odzwierciedlenie we wzroście budżetu obronnego Kataru w latach 2017-20 i oczekuje się dalszego przyspieszenia wydatków na obronność. Przewiduje się, że wydatki obronne Kataru wzrosną do wartości 19 mld rocznie do 2027 roku.

Katar, Polska i NATO

Jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę doszło do przełomu. Katar został głównym partnerem Sojuszu spoza NATO, właśnie za sprawą dobrych relacji z USA. Takie porozumienie pozwala na utrzymywanie stałej współpracy w wymiarze bezpieczeństwa, a co więcej pozwoli na przeprowadzenie szkoleń oraz zabezpieczenie nadchodzących mistrzostw świata. We współpracę z Katarczykami zaangażowało się wiele państw, w tym m.in. USA, Wielka Brytania, Francja, Słowacja, Rumunia i Turcja.

Zabezpieczenie mistrzostw obejmuje także współpracę w wymiarze cyberbezpieczeństwa, przekazanie części sprzętu, który będzie wykorzystany podczas trwania wydarzenia oraz oddelegowanie wojsk z państw członkowskich NATO z pełnym wyposażeniem, na oraz w pobliże terytorium Kataru. Pod względem zabezpieczenia, będzie to najbardziej chroniona impreza w XXI wieku. Dużym ułatwieniem jest niewielka powierzchnia państwa, na którym odbywają się zawody piłkarskie.

Siły Zbrojne RP także będą zaangażowane na rzecz bezpieczeństwa w trakcie mundialu. Na początku lipca br., podpisano porozumienie w sprawie wspólnych szkoleń i wymiany praktyk pomiędzy dwoma państwami. Polska ma ogromne doświadczenie z uwagi na współorganizację Euro w 2012 roku. Dodatkowo podpisano porozumienie o wymianie informacji między Katarem a krajami uczestniczącymi w mistrzostwach.

Nadchodzący mundial

Zarówno polityka, jak i sport, są pełne zależności pomiędzy państwami. Nie brakuje porozumień, które miały początkowo aspekt sportowy, a kończyły się zakupem uzbrojenia lub zacieśnianiem relacji (m.in. Francja i Katar, Wielka Brytania i Zjednoczone Emiraty Arabskie). Nie inaczej jest z mistrzostwami świata w Katarze, które zostały przyznane organizatorom w oparach korupcji i skandalu, a w trakcie przygotowań doszło do wielu uchybień i skandali.

Mając na uwadze rosnącą pozycję Kataru, który mocno inwestuje w zbrojenia, trzeba obserwować, jak będzie się kształtować sytuacja na Bliskim Wschodzie. To, że Katar jest potentatem energetycznym, a teraz mocno buduje swój PR sprawia, że będzie coraz ważniejszym graczem w regionie. Zbudowana wcześniej sieć zależności z mocarstwami (m.in. poprzez zakup uzbrojenia) oraz współpraca z NATO pokazują, że Katarczycy bardzo mądrze rozplanowali swoje działania. Jak na kraj 27 razy mniejszy od Polski z populacją na poziomie 2,8 mln, jest to osiągnięcie zasługujące na uwagę.

Więcej informacji o organizacji mistrzostw świata w Katarze i wyzwaniach dla bezpieczeństwa można przeczytać w [ raporcie , którego Defence24 jest patronem ].(https://ine.org.pl/katar-geopolityka-i-mistrzostwa-swiata-raport/)