Francja szykuje się na nową wojnę

Pałac Elizejski podkreśla, że wojna wróciła na kontynent europejski, a wzywania mają nie tylko charakter militarny, ale także energetyczny, gospodarczy i technologiczny. Współczesna rywalizacja toczy się w cyberprzestrzeni, a przy tym prowadzi się ataki wykorzystując działania hybrydowe. Francja chce być gotowa na konflikty o dużej intensywności, dlatego trwają prace nad nową ustawą o programowaniu wojskowym oraz nakreśla się już priorytety na 2030 rok. Co ważne, podkreślono że strategia jest kontynuacją oraz uzupełnieniem dla przyjętego w tym roku strategicznego kompasu Unii Europejskiej i koncepcji strategicznej NATO.

W swojej przedmowie Macron zaznacza, że chce, aby Francja była siłą równoważącą i miała wpływ na sytuację w Europie. Ponadto Francuzi mają być niezależni dzięki dalszym inwestycjom w armię oraz współpracując ze swoimi partnerami na świecie. Przedstawiono szereg planów utrzymywania francuskiej obecności militarno-politycznej, właśnie w ramach francuskiej strategii.

W ocenie środowiska strategicznego wyróżniono inwazję Rosji na Ukrainę, co przełożyło się na potrzebę rozwoju sił zbrojnych Francji. Podkreślono, że elementem siły pozostaje fakt, że Francja jest potęgą nuklearną i potrafi odstraszać, co jest częścią dialogu na rzecz ochrony interesów. Określono, że definicja wyzwań – w tym przeglądzie – to fundament dla ewolucji współczesnej armii.

Rosja, Chiny i zagrożenia

Rosja została opisana jako główne zagrożenie dla bezpieczeństwa, nie tylko w wymiarze europejskim, ale i globalnym. Podkreślono jej imperialistyczne chęci zajęcia Ukrainy, brutalną i hybrydową formę agresji, wykorzystanie najemników (m.in. w Afryce) i stosowanie dezinformacji. Podtrzymano stanowisko o utrzymaniu sankcji oraz wskazano, że Rosja po zakończeniu konfliktu będzie miała ograniczone zdolności do rozwoju (m.in. gospodarczego, technologicznego).

Chiny przedstawiono jako drugie wyzwanie, które może prowadzić działania na rzecz osłabienia współpracy państw Zachodu, dążąc głównie do osłabienia pozycji USA. Przy tym dostrzeżono wpływy gospodarcze Chin (wojna handlowa), militarne (rozwój arsenału nuklearnego, inwestycje w nowe uzbrojenie, rozmieszczenie wojsk poza granicami kraju) i dyplomatyczne (współpraca w ramach 14+1, działania na forach międzynarodowych, a także działania w Afryce).

Rosną obawy o współpracę Pekin – Moskwa, gdzie Chiny zyskują dominującą pozycję, a także o planowane operacje na Indo-Pacyfiku (sprawa Tajwanu) i w Afryce. Podsumowano, że kraje Zachodu muszą nadrobić zaległości technologiczne (także w wymiarze militarnym), a na znaczeniu zyskują platformy prywatne w kwestii cyfryzacji globalnej.

Teatry rywalizacji, wg francuskiego spojrzenia, to przede wszystkich zaangażowanie Iranu, Syrii i Korei Północnej, a przy tym wykorzystanie wpływów Rosji i Chin na inne państwa. Wskazuje się na wykorzystanie prywatnych grup wojskowych w Afryce i na Bliskim Wschodzie, a w Europie w regionie Bałkanów Zachodnich.

Dalej dla Francji ogromnym wyzwaniem jest ruch dżihadystyczny i ataki terrorystyczne. Wskazuje się tutaj na całą Afrykę Północną, kraje Lewantu, Sahel i Afrykę Zachodnią. Główne przyczyny to nierówności społeczne, korupcja, a także wewnętrzne osłabienie niektórych krajów świata muzułmańskiego. Francja oferuje jednocześnie swoją pomoc wojskową w ramach misji i współpracy okazjonalnej.

Inne wyzwania to kwestie migracji, globalnego ocieplenia – co wiąże się z kryzysami żywnościowymi, kolejne pandemie (jak Covid-19), spowolnienie łańcuchów dostaw, zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego, a także klęski żywiołowe i lokalne konflikty, co najbardziej odczują francuskie terytoria zamorskie. To wszystko będzie wymagało zwiększonego zaangażowania armii francuskiej.

Współpraca z NATO i UE

W przeglądzie podkreślono współpracę w ramach koalicji NATO i Unii Europejskiej. Jednocześnie wskazano, że na bieżąco będzie oceniane, w jaki sposób Francji ma się angażować w konkretne działania. Jest odniesienie do potrzeby wzmacniania wojskowych kompetencji Unii Europejskiej i tworzenia polityk względem konkretnych regionów, np. Indo-Pacyfiku.

NATO dalej jest głównym sojuszem na rzecz bezpieczeństwa, a w wyniku wojny na Ukrainie Stany Zjednoczone ponownie wyłoniły się jako główny twórca bezpieczeństwa europejskiego, poprzez skalę działań reasekuracyjnych i militarnego wsparcia Ukrainy. Niemniej, zaznaczono że osłabiło to wpływy amerykańskie m.in. w Afryce i na Bliskim Wschodzie, a ponadto dla USA to Chiny są największym wyzwaniem.

Francja chce być obecna w wielu regionach świata, a nowe działania mają być realizowane w Afryce, na Indo-Pacyfiku i w Ameryce Południowej. Dodano, że Francja będzie nadal wnosić swój wkład we wszystkie misje Sojuszu Północnoatlantyckiego, tak jak robi to w kontekście wojny na Ukrainie, w krajach bałtyckich i w Rumunii. Nie ma informacji o dodatkowych siłach, czy konkretnych działaniach na rzecz Ukrainy, choć w całej strategii to kwestia ukraińska jest dominująca.

Pojawiła się teza, aby produkcję kluczowych komponentów wojskowych i sanitarnych przenieść do Europy. Uzupełniono, że Francja dalej będzie rozwijać gospodarkę wojenną i budować niezależność militarną. Wezwano też do tego, aby sojusznicy w Europie osiągnęli minimum 2% PKB na zbrojenia. Podkreśla się, że to Europa (UE) musi walczyć o wspólną kulturę strategiczną w służbie własnych interesów. To oznacza, że Emmanuel Macron dalej chce być liderem budowania tej niezależności.

Priorytetem dla UE ma być wsparcie dla Ukrainy, zarówno jeśli chodzi o sankcje, jak i wspieranie ukraińskich sił zbrojnych i sił bezpieczeństwa. W ramach tego Francja będzie dążyła do stałego udzielania pomocy wojskowej, poprzez dostarczanie sprzętu i odpowiedniego szkolenia.

W kwestii współpracy z konkretnymi państwami Francja będzie: dążyć do pogłębiania współpracy strategicznej i na rzecz obronności z Niemcami, zacieśniać relację z Hiszpanią i Włochami, zwłaszcza w kontekście sytuacji na Morzu Śródziemnym, Sahelu i Bliskim Wschodzie; konsolidować w UE współpracę z Grecją i Chorwacją i usprawniać z Belgią; kooperować z partnerami w sąsiedztwie Unii Europejskiej (Ukraina, Mołdawia, Gruzja), przyczyniając się do utrzymania ich stabilności oraz udzielać wsparcia na rzecz zmian gospodarczych i strukturalnych; wzmacniać sojusze z partnerami w kosmosie (tutaj można Polskę – trochę na siłę – wymienić, gdyż nie pojawia się w przeglądzie); naciskać na utrzymanie dialogu z Wielką Brytanią. Dodano, że ze Stanami Zjednoczonymi strategiczne partnerstwo jest fundamentalne i musi pozostać ambitne, przejrzyste i pragmatyczne.

Ambicje Francji

Ambicje na 2030 rok to przede wszystkim zajęcie pozycji potęgi, która utrzyma równowagę na arenie międzynarodowej. Wojna na Ukrainie kwestionuje współczesny ład, a zatem musi zmienić się model armii francuskiej, z ekspedycyjnej na taką, która pozwoli na reagowanie w ramach prewencji oraz w przypadku konfliktu międzypaństwowego lub wewnętrznego, o wysokiej intensywności, w który będzie zaangażowana Francja.

Nowa strategia jest ważna, ponieważ bierze pod uwagę konflikt na Ukrainie. Co więcej, wskazuje na Rosję jako główne zagrożenie oraz demonstruje, które regiony będą szczególnie ważne dla Francji (dalej Afryka i Bliski Wschód są dominujące, z rosnącą rolą Indo-Pacyfiku). To również uwydatnienie francuskich ambicji o europejskiej autonomii, na wypadek gdyby USA musiały zmienić swoją strategię w Europie, np. z uwagi na konflikt z Chinami.

Z lektury nowego przeglądu można się dowiedzieć, że Francja będzie obecna globalnie i chce być niezależna militarnie. Cele są na przyszłość, tj. 2030 rok. Brakuje wciąż jednak odpowiedzi, jak to osiągnie. Niemniej, ambicje, zdefiniowanie zagrożeń, oczekiwania i ocena sytuacji międzynarodowej jest we francuskiej strategii właściwa. Co ważne, dalej pozostaje sojusznikiem, również i Polski.