Chorwacja nie kupi izraelskich F-16. Amerykanie zablokowali umowę

Jak donosi dziennik Yedioth Ahronoth, w najbliższych dniach do Chorwacji wybiera się dyrektor generalny Ministerstwa Obrony Izraela Udi Adam oraz Michel Ben-Baruch, szef SIBAT (Dyrektoriatu Ministerstwa Obrony Izraela ds. Współpracy Międzynarodowej). Maja oni oficjalnie poinformować rząd Chorwacji o anulowaniu umowy.

Chorwacja od kilku miesięcy informowała o zniecierpliwieniu przeciągającą się sytuacją, w której wprawdzie przetarg został rozstrzygnięty w marcu 2018 roku, to nie można było zawrzeć umowy. Postawiono nawet ultimatum, aby decyzja zapadła do 11 stycznia 2019. Sytuacja jest o tyle nagląca, że pierwsze samoloty F-16 być dostarczone w 2020 roku. Mają one zastąpić wiekowe MiGi-21bis-D/MUD zmodyfikowane do standardu częściowo zgodnego z NATO w stopniu zbliżonym do rumuńskich samolotów MiG-21 Lancer-R. Maszyny te powinny jednak zakończyć służbę w 2024 roku.

Umowę na zakup ex-izraelskich F-16 zablokowała amerykańska administracja, której zgoda jest niezbędna w przypadku eksportu amerykańskiego sprzętu wojskowego do krajów trzecich. Negocjacje w tej kwestii trwały od wielu miesięcy. Izraelczycy twierdzą, że Amerykanom nie przypadło do gustu zaproponowane przez Izrael wyposażenie F-16 w zaawansowane systemy elektroniczne, które miały skusić Chorwatów do wybrania bliskowschodnich maszyn, zamiast konkurencyjnej, ale droższej oferty maszyn Lockheed Martin F-16V czy Saab JAS39 Gripen. F-16C/D Barak posiadają bowiem systemy pokładowe zmodernizowane przez izraelskie firmy na potrzeby lokalnych operacji bojowych i są to rozwiązania znacznie nowocześniejsze niż pierwotnie stosowane w tych maszynach.

Zerwanie negocjacji w sprawie zakupu izraelskich F-16 stawia Zagrzeb w bardzo trudnej sytuacji. Może to być szansa dla Szwecji, która zarówno Chorwacji, jak i Bułgarii proponowała szybką dostawę samolotów Saab JAS39 Gripen, w odróżnieniu od amerykanów, którzy potrzebują 3-4 lat na dostarczenie samolotów, ze względu na obłożenie zamówieniami bieżącymi.

Impulsem dla szybkiego procesu zakupu myśliwców przez Chorwację jest nie tylko nagląca potrzeba zastąpienia MiGów-21, ale również ostatnie wzmocnienie lotnictwa Serbii. Belgrad otrzymał w 2017 roku 6 używanych myśliwców MiG-29 z Rosji, a kolejne 4 maszyny tego typu w 2018 roku dostarczyła Białoruś.