Wojsko, bezpieczeństwo, geopolityka, wojna na Ukrainie
[Ankieta wyborcza] Zjednoczona Lewica o bezpieczeństwie i obronności
[Ankieta Bezpieczeństwa] Poniżej prezentujemy odpowiedzi na pytania, przedstawione przez Koalicję Komitetów Wyborczych Zjednoczona Lewica.
Siły zbrojne
1. Czy przewidują Państwo wprowadzenie zmian priorytetów modernizacji technicznej Sił Zbrojnych w stosunku do obecnego Planu Modernizacji Technicznej? Jeżeli tak, prosimy o opisanie zmian.
Priorytety modernizacji Sił Zbrojnych są zasadniczo dobrze określone. Problemem jest brak konsekwencji w ich realizacji i notoryczne opóźnienia.
2. Jakie nakłady powinna według Państwa przeznaczać na obronę Polska? Czy powinny one się plasować na poziomie 2% PKB zalecanym przez NATO i wprowadzonym od 2016 roku, bądź też powyżej lub poniżej tego poziomu?
Współczynnik 2 proc. PKB na obronność jest wysoki i wystarczający, nie powinien wzrastać. Po kilku latach, kiedy zostaną sfinansowane główne programy modernizacyjne, udział wydatków na obronność w PKB będzie mógł zostać obniżony.
3. Kryzys na Ukrainie i zmiana w środowisku bezpieczeństwa unaoczniły znaczenie systemu rezerw osobowych sił zbrojnych. Czy i w jaki sposób zamierzają państwo dążyć do wzmocnienia systemu rezerw polskiej armii oraz budowy systemu obrony terytorialnej? Czy w związku z tym konieczne jest przywrócenie poboru powszechnego bądź umożliwienie pełnego przeszkolenia wojskowego dla ochotników?
Nie ma potrzeby odtwarzania systemu powszechnego poboru. Potrzebą natomiast jest zwiększenie liczby sił rezerwowych a przede wszystkim ich realnego szkolenia. W odniesieniu do obrony terytorialnej należy stwierdzić, że absurdem są mrzonki, by te siły przygotowywać do wojny partyzanckiej. Obrona terytorialna powinna być przygotowywana przede wszystkim do radzenia sobie z zagrożeniami pogodowymi czy też technicznymi (stany klęsk żywiołowych i katastrof naturalnych).
4. Czy zamierzają Państwo wprowadzać zmiany w obecnej strukturze Sił Zbrojnych, w tym w dyslokacji jednostek bądź systemie dowodzenia i kierowania SZ RP? Jeżeli tak, prosimy o opisanie planowanych zmian.
Koniecznością jest kadrowe wzmocnienie jednostek wojskowych na wschód od Wisły, gdyż w dalszym ciągu nasze główne siły są skoncentrowane na ścianie zachodniej Polski. W kwestii struktury dowodzenia uważamy, że liczba dowództw jest zbyt duża a podział zadań jest niejasny. W naszej opinii za bardzo rozbudowane są instytucje centralne wojska. Za absurdalne uważamy usytuowanie dowództwa Marynarki Wojennej w Warszawie.
5. Czy system i proces pozyskiwania zdolności bojowych przez Siły Zbrojne powinien być zmieniony?
Większy nacisk należy kłaść na szkolenie wojsk w terenie, na szybkie osiąganie przez nie gotowości bojowej i na praktyczne współdziałanie z żołnierzami innych państwa NATO.
Przemysł zbrojeniowy
6. Jaką rolę według Państwa powinien odgrywać przemysł zbrojeniowy w systemie bezpieczeństwa kraju? W jakim zakresie rynek zamówień obronnych powinien być objęty regulacjami ograniczającymi dostęp dla podmiotów zewnętrznych, np. z uwagi na ochronę podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa?
Zbyt rzadko wykorzystujemy możliwość wyłączenia zakupów dla wojska z otwartych przetargów. Zamówienia powinny być kierowane głównie do polskich przedsiębiorstw i instytutów naukowo-badawczych. Przemysł obronny powinien być silniej związany z MON. Ze względu na potrzeby obronne państwa trzeba uznać, że przemysł obronny nie jest taką samą gałęzią przemysłu, jak inne dziedziny gospodarki.
7. Jaka powinna być rola offsetu w systemie i procesie zakupów sprzętu i uzbrojenia dla sił zbrojnych, w kontekście wsparcia przemysłu zbrojeniowego? Czy powinien on pozostawać w gestii Ministerstwa Obrony Narodowej, czy też innych resortów?
Gestorem offsetu powinien być MON. Jednak offset powinien zasilać nie tylko przedsiębiorstwa przemysłu obronnego, lecz także trafiać do cywilnych uczelni i instytutów technicznych.
8. Do chwili obecnej zakończono proces konsolidacji państwowych podmiotów przemysłu obronnego. Czy zamierzają Państwo wprowadzać strukturalne (instytucjonalne) zmiany w przemyśle obronnym bądź w systemie zakupów sprzętu wojskowego i uzbrojenia dla Sił Zbrojnych RP?
Kierunek zmian i koncentracja tego przemysłu w ramach Polskiej Grupy Zbrojeniowej są słuszne. Proponujemy, by przez najbliższe lata nie przeprowadzać kolejnych zmian w tym systemie. Polska zbrojeniówka w przeszłości wielokrotnie cierpiała na pochopnych zmianach i nieprzemyślanych decyzjach.
Bezpieczeństwo międzynarodowe
9. Jakie powinny być według Państwa główne cele Polski na szczyt NATO w 2016 roku i jakie działania należy podjąć, aby podczas szczytu zostały zrealizowane postulaty istotne dla bezpieczeństwa RP?
Nie uważamy by zaistniały realne szanse na stworzenie w Polsce dużej bazy NATO. W tej sytuacji Polska powinna skupiać sią na zwiększaniu skali wspólnych szkoleń oraz liczby uzbrojenia, które będzie składowane w Polsce.
10. Jakie obszary stosunków międzynarodowych uznają Państwo za kluczowe dla realizacji interesów bezpieczeństwa Polski (zarówno w wymiarze regionalnym, jak i np. transatlantyckim)? Prosimy o wskazanie, jakie powinny być według Państwa główne kierunki i sposoby realizacji polskiej polityki zagranicznej w zakresie bezpieczeństwa.
Podstawowe założenia polityki bezpieczeństwa są jasne. Po pierwsze, dbałość o zwiększanie własnych zdolności obronnych. Po drugie, umacnianie NATO. Po trzecie, dobre kontakty wojskowe z naszymi sąsiadami, także ze Skandynawii.
11. Czy i w jaki sposób Polska powinna się angażować w rozwiązywanie konfliktów poza obszarem traktatowym NATO, jak konflikt na Ukrainie czy kryzys związany z napływem uchodźców do Europy? Czy Polska powinna zwiększyć zaangażowanie w misje stabilizacyjne, np. pod egidą ONZ – jeśli tak, pod jakimi warunkami?
Każdorazowo podejmowane decyzje powinny brać pod uwagę: po pierwsze, jednoznaczny mandat prawny, po drugie, realne możliwości polskich sił zbrojnych, po trzecie, efektywność planowanych misji z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski.
12. Jakie według Państwa powinny być główne priorytety zaangażowania Polski w Unii Europejskiej w kwestiach bezpieczeństwa?
Po pierwsze, zabieganie o wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony, która budzi niechęć wielu państw unijnych. Po drugie, aktywny udział w tworzeniu i wykorzystywaniu zdolności wojskowych Unii Europejskiej jak np. wspólnych grup bojowych. Póki co są one fikcją.
Bezpieczeństwo wewnętrzne i służby specjalne
13. Czy przewidują Państwo zmiany strukturalne w Policji i Straży Granicznej w związku z kryzysem imigracyjnym oraz sytuacją na Ukrainie? Czy według Państwa potrzebna jest zmiana modelu funkcjonowania Straży Granicznej – w chwili obecnej formacji o charakterze policyjnym?
Straż Graniczna powinna być formacją o charakterze policyjnym. Wymaga ona dofinansowana i wyposażenia w nowoczesny sprzęt, służący zwłaszcza do obserwacji. Koniecznością jest zapewnienie zdolności SG do tworzenia większych mobilnych zespołów w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa państwa.
14. Czy według Państwa pożądane są zmiany zakresu uprawnień formacji policyjnych i służb specjalnych, w tym również w zakresie gromadzenia informacji wywiadowczych?
W przypadku policji opowiadamy się za tym, by komisariaty funkcjonowały we wszystkich gminach, nawet tych mniejszych. W przypadku służb specjalnych posiadamy zbyt małą wiedzę na temat rzeczywistych efektów ich pracy, by zarysować głębszy model zmian. W jednej sprawie nasz pogląd jednoznaczny, zadania wykonywane przez CBA powinny być prowadzone w ramach policji. Analizy wymaga nadzór nad czynnościami operacyjnymi podejmowanymi przez poszczególne służby. Uważamy, że dostęp do różnych baz danych jest za szeroki.
15. Czy przewidują Państwo wprowadzenie zmian w strukturze i podległości polskich służb wywiadowczych jak i kontrwywiadowczych (zarówno cywilnych, jak i wojskowych)? W jaki sposób powinny być reformowane polskie służby specjalne?
Sprawa powinna być przedmiotem pogłębionych analiz.
Wymiar polityczno-militarny i nadzór nad służbami specjalnymi
16. Czy Państwa zdaniem politycy mają wystarczające narzędzia do realizacji cywilnej kontroli nad siłami zbrojnymi i służbami specjalnymi?
W przypadku sił zbrojnych podstawowym warunkiem skutecznej kontroli jest to, by osoby cywilne nadzorujące wojsko miały przygotowanie i wiedzę potrzebną do realizacji tego zadania. Nadzór nad wojskiem nie może być powołaniem politycznych amatorów. Jeśli chodzi o służby specjalne to obecny model kontroli się nie sprawdza. Opowiadamy się za powołaniem na poziomie Sejmu maksymalnie 5-osobowej komisji ds. służb specjalnych, ze znacznie szerszymi uprawnieniami.
17. Czy w Państwa opinii potrzebne są zmiany strukturalne i proceduralne w zakresie cywilnej kontroli nad siłami zbrojnymi i służbami specjalnymi?
Opowiadamy się za powołaniem na poziomie Sejmu maksymalnie 5-osobowej komisji ds. służb specjalnych, ze znacznie szerszymi uprawnieniami.
18. Jaka powinna być rola Sejmu i sektora pozarządowego w tym zakresie?
Doceniamy funkcjonowanie pozarządowych instytucji zajmujących się problematyką obronności i bezpieczeństwa. Analizy czynione poza oficjalnymi strukturami często są bezcenne. Jest to także dobre forum do wnoszenia do społeczeństwa spraw związanych w bezpieczeństwem państwa. Z najwyższym uznaniem odnosimy się również do działań organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną prywatności obywateli.