Rosyjski termobaryczny „bóg wojny” na ukraińskim stepie

Na pierwszym nagraniu widzimy rzadko ukazywany proces załadunku rakietowych pocisków termobarycznych do systemu TOS-1A z przeznaczonego dla niego pojazdu amunicyjnego TZM-T. Następnie widzimy moment wkręcania w efektory zapalników przez żołnierzy. Tego typu pojazdy stały się bardzo popularne w rosyjskiej armii do eliminacji ukraińskich pozycji umocnionych, jednak z racji na swoją donośność są też łatwym celem dla m.in. przeciwpancernych pocisków kierowanych lub dronów kamikaze. Co więcej, w ostatnim czasie potwierdzono użycie przez Rosjan wariantu kołowego tej wieloprowadnicowej wyrzutni w postaci TOS-2. Sama wyrzutnia (zapewne nie ona jedyna) ma operować w rejonie Saratowa.

Oprócz wieloprowadnicowych wyrzutni rakiet termobarycznych na rosyjskich nagraniach pojawiły się kołowe moździerze 2S23 Nona-SWK, zatem konstrukcja bardzo rzadka w tamtejszej armii. Materiał wideo przedstawia ich salwę pochodzącą od 3 pojazdów w rejonie Łymania, jednak ma już on przynajmniej kilka tygodni. Na nagraniu z bezzałogowca widzimy skupienie ostrzału na małym wycinku terenu zalesionego, wskazując na wysoką celność prowadzonego ognia (zapewne przy korygowaniu go dzięki obrazowi dostarczanemu z drona). Rosjanie mieli przed inwazją posiadać raptem około 50 egzemplarzach wyprodukowanych do 2015 roku. Dotychczas w wyniku walk na Ukrainie mieli stracić przynajmniej 4 egzemplarze (w tym 3 zostały przejęte przez Ukraińców).

System TOS-1A Sołncepiok to samobieżna wyrzutnia pocisków rakietowych kalibru 220 mm, osadzona na zaadaptowanym podwoziu czołgu T-72/90. Nazywany jest także ciężkim miotaczem ognia, zważywszy na rodzaj używanej amunicji - pociski termobaryczne o donośności około 6-10 km. Rosjanie mieli także opracować pociski o zasięgu zwiększonym nawet do 10 km. Obecnie mają trwać pracę nad kolejnym zwiększeniem donośności tego systemu. Standardowy zestaw TOS-1 po modyfikacji (TOS-1A) składa się z 24-prowadnicowej wyrzutni pocisków rakietowych (BM-1) i dwóch pojazdów TZM-T z zapasem jednostki ognia w liczbie 24 rakiet (po 12 w każdym pojeździe). Czas uzupełnienia kompletu amunicji w wyrzutni to 24 minuty. Masa pojazdów wynosi odpowiednio 46 i 39 ton.

Przeznaczeniem TOS-1 jest niszczenie umocnień, siły żywej i lekko opancerzonych pojazdów przeciwnika oraz wspieranie oddziałów piechoty i lekkich pojazdów bojowych. System ten był wielokrotnie używany przez wojska rosyjskie np. w Afganistanie czy podczas II Wojny w Czeczenii. Został on również użyty przez siły irackie w roku 2014, wykorzystano go do niszczenia pól minowych w trakcie bitwy o Tikrit. Obecnie systemy TOS-1 znajdują się na wyposażeniu m.in. armii Kazachstanu, Rosji, Iraku oraz Azerbejdżanu. Jego rozwinięciem jest system TOS-2 Tosoczka wykorzystujący podwozie kołowe samochodu ciężarowego Ural-63706-0120.

2S23 Nona-SWK to radziecki/rosyjski samobieżny armatomoździerz kal. 120 mm bazujący na 2S9 Nona-S, jednak osadzony na podwoziu transportera opancerzonego BTR-80 (w miejsce wcześniejszego gąsienicowego BTR-D). Jego donośność określa się na 7100-8800 metrów w zależności od typu używanego efektora. Dodatkowo możliwe jest użycie amunicji z napędem rakietowym, wtedy zasięg ostrzału wzrasta do 12 km. Za napęd pojazdu odpowiedzialny jest chłodzony wodą silnik wysokoprężny V8 KamAZ-7403 o mocy znamionowej 260 KM. System centralnego pompowania opon w pojeździe pomaga jeździć w różnych warunkach terenowych oraz w awaryjnych sytuacjach utraty ciśnienia w kołach. Maksymalna prędkość drogowa pojazdu to 80 km/h, natomiast maksymalny zasięg operacyjny to około 500 km. Prędkość pojazdu w wodzie wynosi do 10 km/h.